گروه جهان طلا تسلیمی
تا انتخابات سراسری در آلمان کمتر از یک ماه زمان باقی است و ظاهرا آنگلا مرکل سعی دارد از این فرصت برای کسب اطمینان از پیروزی و چهارمین دوره متوالی فعالیت به عنوان صدراعظم استفاده کند. اما در جبهه مقابل به نظر می‌رسد روح گرهارد شرودر، صدراعظم پیشین برای تسخیر انتخابات آمده است؛ مارتین شولتز رقیب اصلی می‌خواهد با استفاده از اظهارات ضد امریکایی مشابه شرودر که در انتخابات سال 2002 به پیروزی حزب سوسیال دموکرات منجر شد، موفقیت خود را تضمین کند. اگرچه آلمان‌ها درحال حاضر امریکا را چندان قابل اعتماد نمی‌دانند و ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ نیز تا اندازه زیادی به این بی‌اعتمادی دامن زده اما در کشوری که هنوز زیر چتر امنیتی امریکاست چنین رویکردی می‌تواند اندکی نگران‌کننده باشد. آشکار است که مرکل نیز در صورت لزوم از قطع روابط با ترامپ ابایی ندارد اما درحال حاضر در کمپین‌های انتخاباتی بر مسائل داخلی تمرکز کرده و نه بر سیاست خارجی.
بازی کارت ترامپ
مارتین شولتز، نامزد حزب سوسیال دموکرات برای صدراعظمی هفته گذشته در حمله‌یی به دونالد ترامپ و با مطرح کردن وعده پاکسازی خاک آلمان از تسلیحات هسته‌یی امریکا، برگی از دفتر کمپین‌های ضد امریکایی گرهارد شرودر در انتخابات سراسری سال 2002 را قرض گرفت تا شاید از این طریق بتواند پیروزی حزبش بعد از 3 دوره برتری حزب دموکرات مسیحی رقیب را تضمین کند.
به گزارش فایننشال تایمز، شرودر 15سال پیش زمینه‌های جدید برای دموکراسی آلمان در سال‌های بعد از 1945را با انتقاد از سیاست خارجی امریکا درهم شکست. وی در تجمع‌های انتخاباتی تاکید کرد که آلمان با برنامه‌های دولت جورج دبلیو. بوش، رییس‌جمهوری وقت امریکا برای حمله به عراق کاری ندارد. تاریخ نشان داد که در مورد عراق حق با شرودر بود؛ اما برخی از آلمان‌ها در سال 2002 نگران این مساله بودند که کمپین‌های انتخاباتی صدراعظم پیشین به احساسات شدیدتر ضدامریکایی در کشوری منجر شود که زیر چتر امنیتی امریکاست. به هر حال روابط دو کشور در سال‌های صدراعظمی مرکل و ریاست‌جمهوری باراک اوباما بهبود یافت و حتی به شکوفایی رسید. اکنون به نظر می‌رسد که شولتز نیز سعی دارد با مطرح کردن پاکسازی آلمان از تسلیحات هسته‌یی امریکایی تاثیر مشابهی بر مردم بگذارد؛ اما این رویکرد وی با انتقاداتی همراه بوده است. اولریش اسپک، کارشناس روابط ترنس‌آتلانتیک در توییتی نوشت:«چنین اقدامی احتمالا به معنای پایان ناتو و اتحادیه اروپا خواهد بود.»
اما بازی با کارت ترامپ توسط شولتز پیش از برگزاری انتخابات در روز 24سپتامبر تقریبا اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد. رییس‌جمهوری جمهوری‌خواه به شدت در آلمان نامحبوب است و طبق نتایج نظرسنجی«اینفراتست دیمپ» که در ماه ژوئن برگزار شد 92درصد از آلمان‌ها شیوه کاری ترامپ را تایید نمی‌کنند همچنین 74درصد آلمان‌ها امریکا را شریکی غیرقابل اعتماد می‌دانند. شولتز به خوبی از این مساله آگاه است که مرکل در شرایط کنونی چاره‌یی جز کنار آمدن با رهبر منتخب مهم‌ترین متحد آلمان ندارد و از این رو امیدوار است بتواند با دوری جستن از ترامپ به عنوان دستاویزی برای کاهش فاصله موجود میان خودش و مرکل در نظرسنجی‌ها استفاده کند.
اما قمار شولتز به همین جا ختم نمی‌شود. سوسیال دموکرات‌ها بر وعده خودداری از افزایش هزینه‌های دفاعی به 2درصد تولید ناخالص داخلی وعده می‌دهند و این درحالی است که همه اعضای ناتو در سال 2014 به در نظر گرفتن چنین بودجه‌یی برای دفاع متعهد شده‌اند. از سوی دیگر مرکل از این مساله آگاه است که ترامپ نخستین رییس‌جمهوری امریکایی نیست که از بودجه اندک اعضای اروپایی ناتو برای دفاع انتقاد می‌کند. پیام شولتز می‌تواند تا اندازه زیادی تاثیرگذار باشد. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد، آلمان‌ها به شرکت در ماموریت‌هایی در خارج از کشور و هزینه بیش از اندازه در بخش نظامی اشتیاقی ندارند. طبق گزارش ماه مه «مرکز تحقیقات پیو» در میان کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی، آلمان‌ها کمتر از دیگران از استفاده از نیروهای نظامی برای حمایت از یک متحد هم‌پیمان حمایت می‌کنند؛ به ویژه اگر این حمایت به معنی درگیری نظامی جدی با روس‌ها باشد.
در طرف دیگر ماجرا، آلمان به تدریج خود را با نقش بین‌المللی بزرگ‌تر تطبیق می‌دهد؛ نقشی که به واسطه دولت مرکل از زمان روی کار آمدن او در سال 2005 به این کشور سپرده شده است. آلمان در یک دهه گذشته در سازماندهی نجات یونان از بحران مالی نقش مهمی داشت و توانست با ترکیه توافقنامه‌یی برای کنترل جاری شدن سیل پناهجویان به اروپا امضا کند؛ در زمینه درگیری‌ها در اوکراین نیز با روسیه مذاکره کرده است. همانطور که مرکل در اجلاس گروه 20 در هامبورگ بر سر تغییرات آب‌و‌هوایی با ترامپ درگیر شد، شکی نیست که در صورت نیاز از قطع روابط با امریکا واهمه‌یی ندارد. مرکل در هامبورگ از «رهبری آلمان» در مسائل جهانی سخن گفت و اکنون برخی کارشناسان سیاست خارجی بر این عقیده‌اند که زمان مباحثات جدی در مورد نقش جهانی این کشور فرا رسیده است. به هر حال به نظر می‌رسد مرکل با احتیاط و در عین حال پذیرش مسوولیت‌های بیشتر با جامعه آلمان هماهنگی بیشتری دارد تا شولتز.
کمپین‌های دو گانه
چهارمین مرتبه است که مرکل برای صدراعظمی نامزد می‌شود و این مرتبه وعده داده در صورت پیروزی، امنیت و ثروت ۸۲ میلیون شهروند آلمانی را بهبود بخشد و به تقویت همبستگی در میان اقشار گوناگون جامعه بپردازد. وی در گفت‌وگو با شبکه «زد دی اف» آلمان تاکید کرد که می‌خواهد وضعیت مدارس و آموزش در آلمان را ارتقا دهد و در واکنشی به گرمایش زمین و تغییرات آب‌و‌هوا پیشروی در مسیر استفاده بیشتر از خودروهای برقی در کشور را مطرح کرده است.
شولتز نیز در مصاحبه‌یی جداگانه با شبکه تلویزیونی «ای آر دی» آلمان وعده داد در صورت پیروزی در انتخابات در بخش آموزش، سرمایه‌گذاری‌های بیشتری انجام دهد. اما وی در اظهارات دیگری در زمینه سیاست خارجی، مرکل را به پاسخگویی نامناسب به اظهارات تحریک‌آمیز رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهوری ترکیه متهم کرد و در اشاره به حبس خبرنگار ترکیه‌یی-آلمانی و بازداشت آلمانی‌های دیگر توسط دولت اردوغان گفت:«تا کی باید در مقابل اردوغان سکوت کنیم؟»
اما مرکل عمدتا بر خود و سیاست‌گذاری‌هایش متمرکز است و نه انتقاد از رقیب. راهبرد انتخاباتی مرکل تا این لحظه صرفا بر پایه نادیده گرفتن شولتز بنا شده است. برای نمونه در مساله پناهجویان که اخیرا مشکلاتی برای مرکل در پی داشت، صدراعظم آلمان اعلام کرده که همچنان از سیاست «درهای باز» حمایت می‌کند و از تصمیم بازگشایی مرزها به روی پناهجویان در سال 2015 پشیمان نیست. این سیاست‌ها سال گذشته به اختلافات شدیدی در داخل حزب دموکرات مسیحی و کاهش حمایت‌های مردمی از مرکل منجر شد اما وی در این باره گفت: «اگر زمان به عقب بازگردد باز هم همان تصمیم را می‌گیرم. شرایط استثنایی بود و این تصمیم را به این دلیل گرفتم که از نظر سیاسی و انسانی درست بود.»
درحال حاضر شولتز ۶۱ ساله در نظرسنجی‌ها از مرکل ۶۳ ساله عقب‌تر است و با توجه به عملکرد خوب مرکل در کاهش قابل توجه بیکاری، ایجاد تعادل در بودجه و افزایش قدرت اقتصادی آلمان، شکست دادن وی در انتخابات دشوار خواهد بود.
