گروه جهان|
وزیر خارجه امریکا در تلاش برای پایان دادن به بحران قطر روزهای پرمشغله‌یی را پشت سر می‌گذارد. رکس تیلرسون در ادامه سفر منطقه‌یی خود پس از سفر به کویت و قطر، چهارشنبه به عربستان رفت تا با وزرای خارجه چهار کشور عربستان، امارات متحده عربی، مصر و بحرین دیدار کند. وی در قطر یادداشت تفاهمی را با هدف مبارزه با تروریسم امضا کرد که از نظر کشورهای عربی کافی نیست. بدین‌ترتیب، ظاهرا سفر تیلرسون که با هدف تنش‌زدایی صورت گرفته با موضعی که ریاض و متحدانش اتخاذ کردهاند ثمری آنی و فوری به‌دنبال نداشته است.
به گزارش یورونیوز، ریاض و دوستان ریاض همزمان گفته‌اند که جدیت و تلاش دوحه در مبارزه علیه حمایت و پشتیبانی مالی از تروریسم را با دقت زیرنظر خواهند داشت.
یادداشت تفاهم با قطر
وزیر خارجه امریکا سه‌شنبه وارد قطر شد و با شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر این کشور دیدار کرد. دو طرف در این دیدار درباره تلاش‌های واشنگتن برای حمایت از میانجی‌گری کویت در راستای حل بحران در روابط قطر با کشورهای عربی گفت‌وگو کردند. همچنین در ادامه حضور تیلرسون در قطر، نشست سه‌جانبه‌یی میان امیر قطر، وزیر امور خارجه امریکا و محمد العبدالله المبارک الصباح، وزیر مشاور کویت در امور کابینه در دوحه برگزار شد و محمد بن عبدالرحمان آل ثانی، وزیر امور خارجه قطر نیز به این نشست پیوست.
در این نشست بحران کشورهای عربی، تحولات و تاثیرات منطقه‌یی و بین‌المللی آن، تلاش‌های میانجی‌گری کویت و مواضع بین‌المللی در حمایت از حل بحران این کشورها، حفظ ثبات منطقه و منافع کشورها و ملت آنها بررسی شد و تیلرسون تاکید کرد که حضورش در این نشست برای ممانعت از بالا گرفتن اختلافات و یافتن راه‌حلی مناسب برای بحران است. وی همچنین پیشنهاد کرد که وزرای خارجه کشورهای عربی بر سر یک میز مذاکره جمع شوند و موضوع بحران و مسائل مربوط به آن را بررسی کنند.
وزیر خارجه امریکا همچنین از مواضع قطر در مبارزه با تروریسم تقدیر کرد و گفت: «قطر نخستین کشوری است که به خروجی‌های نشست ریاض در ماه مه پاسخ مثبت داد و مبارزه با تروریسم و خشکاندن منابع آن را بررسی کرد.» طرف‌های امریکایی و قطری همچنین به‌منظور تقویت تلاش‌ها در مبارزه با تروریسم، یادداشت تفاهمی امضا کردند که انتظار می‌رفت مورد استقبال کشورهای عربی تحریم‌کننده قطر قرار بگیرد، چراکه چهار کشور عربی روز 5 ژوئن تحریم‌ها علیه قطر را به متهم کردن این کشور به حمایت از تروریسم آغاز کردند. اما به نوشته رای الیوم، این چهار کشور تاکید کردند که فعالیت‌های دوحه در زمینه حمایت از تروریسم باید کاملا متوقف شود و بدون در نظر گرفتن ضوابط جدی به تعهدی که دوحه از آن دم می‌زند، نمی‌توان به یادداشت تفاهم امضا شده اطمینان کرد. عربستان، مصر، بحرین و امارات متحده عربی با انتشار بیانیه‌یی مشترک اعلام کردند: «تدابیر کنونی تا اجرای کامل خواسته‌ها ادامه خواهد یافت، چرا که این تدابیر به علت حمایت دوحه از تروریسم و تامین مالی آن اتخاذ شده است. خواسته‌های ما از قطر عادلانه و قانونی است. » این کشورها ضمن تقدیر از تلاش‌های کاخ سفید، توافق امضا شده بین دوحه و واشنگتن را گامی ناکافی توصیف کردند و گفتند: «امضای یادداشت تفاهم در زمینه مبارزه با تروریسم بین امریکا و مقامات قطر نتیجه اعمال فشارها و خواسته‌های مکرر ما از قطر طی سال‌های گذشته است.»
در عین حال به نظر می‌رسد که قطر از ابتدای امر به این یادداشت تفاهم به چشم حلال مشکلات نمی‌نگریسته است. محمدبن عبدالرحمن آل ثانی در این زمینه گفت که کشورش و امریکا یادداشت تفاهمی درباره مبارزه با تروریسم امضا کردهاند و این توافقی بین دوحه و واشنگتن است و ربطی به بحران و تحریم‌های تحمیلی علیه قطر ندارد.
گردهمایی وزرای خارجه عربی در جده
به اعتقاد ناظران، سفر وزیر خارجه امریکا به منطقه از نگرانی‌های شدید واشنگتن در خصوص شدیدترین مناقشه پیش آمده میان اعراب از زمان تشکیل شورای همکاری خلیج‌فارس در 1981 حکایت دارد. به گزارش رویترز، بلافاصله پس از امضای یادداشت تفاهم قطری-امریکایی، چهار کشور بیانیه‌یی علیه آن صادر و بار دیگر بر خواسته‌های خود برای پایان تحریم‌ها تاکید کردند که از جمله آنها می‌توان به قطع رابطه با ایران، تعطیلی تلویزیون الجزیره و تعطیلی پایگاه نظامی ترکیه اشاره کرد.
ژان مارک ریکلی، تحلیلگر سیاسی معتقد است که بحران قطر ورای مساله تامین مالی تروریسم است و به مواردی همچون نگرانی شدید کشورهای عربی منطقه از نقش ایران در منطقه، بی‌ثباتی‌های داخلی در این کشورها، نفوذ منطقه‌یی اخوان‌المسلمین و همچنین رقابت بر سر رهبری در منطقه مربوط می‌شود. ریکلی می‌گوید: «نتیجه هر چه باشد، یکی از طرفین وجهه خود را از دست می‌دهد و این مساله عواقب وخیمی به ویژه در جهان عرب خواهد داشت.»
گفته شده که یکی از نگرانی‌های امریکا به سرنوشت پایگاه نظامی این کشور در قطر باز می‌گردد. پایگاه هوایی امریکا در قطر بزرگ‌ترین تاسیسات نظامی این کشور در خاورمیانه است و واشنگتن از این مرکز عملیات نیروهای ائتلافی علیه داعش در سوریه را رهبری می‌کند.
