با وجود پتانسیل کشورهای همسایه برای گردشگری سلامت در ایران، ضعف در زیرساخت‌های اسکان، اطاع‌رسانی ضعیف، کوتاهی در ساخت و تجهیز هتل‌بیمارستان‌ها و... باعث شده بخش عمده این ظرفیت سودآور هدر برود. از طرفی دلال‌ها نیز باعث سلب اعتماد گردشگران شده‌اند.
معاون درمان وزارت بهداشت با اشاره به نقاط ضعف کشور در حوزه گردشگری سلامت، گفت: گاهی برخی از پزشکان به‌صورت انفرادی به خارج از کشور می‌روند و مریض می‌بینند این درحالی است که ما باید بیمار را به داخل کشورمان بیاوریم و به او خدمات دهیم. قاسم جان‌بابایی گفت: در بحث گردشگری سلامت ما نسبت به کشورهای رقیب‌مان عقب‌ماندگی‌هایی داریم. هند و ترکیه دو کشوری هستند که در این منطقه به سرعت در جهت جذب گردشگر کار می‌کنند و سالانه بیش از سه برابر ما می‌توانند در این حوزه منابع جذب کنند این درحالی است که ظرفیت‌ها و جایگاه ما از نظر دسترسی جغرافیایی در حوزه گردشگری سلامت بسیار بیشتر است البته از نظر مسائل رفت و آمد ممکن است مانند آنها نباشیم اما نتوانستیم از پتانسیل‌های جذابی که کشور ما در این حوزه دارد، استفاده کنیم. او افزود: نگرانی جدی که در وزارت بهداشت داریم و به‌صورت هفتگی به‌طور جدی درباره آن صحبت می‌کنیم این است که بحث گردشگری سلامت را سامانه‌ای کنیم. باید توجه کرد که یک سمت بحث گردشگری سلامت در کشور دلالی و دلال‌پروری است که می‌تواند این صنعت بسیار آبرومند را خدشه‌دار کند. باید توجه کرد که پزشکی ایران همواره مورد احترام دنیا بوده است، چه از جهت پزشکانی که در خارج از کشور پذیرفته می‌شوند و چه از جهت بیمارانی که برای درمان وارد کشور می‌شوند. این مباحث برای پزشکی کشور، حیثیتی محسوب می‌شوند که متاسفانه در چند سال اخیر به دلیل رشد دلال‌پروری در حوزه گردشگری سلامت خدشه‌دار شده است که سبب شده نه‌تنها منابع به‌درستی وارد کشور نشود بلکه به حیثیت پزشکی این کشور خدشه وارد شود که آسیب و هزینه این اتفاق بسیار بالاست و برگشت به شرایط اولیه بسیار دشوار می‌شود.
نقش کلیدی بیمارستان‌های خصوصی
جان‌بابایی ادامه داد: بر همین اساس طبق صحبت‌هایی که شد، قرار بود سامانه‌ای در این حوزه راه‌اندازی شود که خوشبختانه آیین‌نامه‌ای تحت عنوان شرکت‌های تسهیل‌گر ابلاغ شد و به سرعت در حال گسترش در دانشگاه‌ها و استان‌ها است. در عین حال بیمارستان‌ها هم به عنوان جایی که نقشی کلیدی در جذب گردشگران دارند، شرایط‌شان نسبت به گذشته خیلی بهتر شده است، اما واقعیت این است که دانشگاه‌ها و وزارت بهداشت خودشان تسهیل‌گرند، اما متولی و صاحبان فرآیند بیمارستان‌ها هستند. تلاش ما این است بیمارستان‌هایی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، به جایگاهی برسند که خودشان گردشگر بیاورند و وزارت بهداشت فقط موانع کار آنها را رفع و ساماندهی کند.
معاون درمان وزارت بهداشت با بیان اینکه با روسای دانشگاه‌هایی که مجوز گردشگری سلامت دارند، بارها جلساتی را برگزار کرده‌ایم، گفت: بیمارستان‌ها در این حوزه بخش خصوصی را به عنوان رقیب نبینند بلکه تمام تلاش وزارت بهداشت در کنار سازمان نظام پزشکی این است که این حوزه را تقویت کند. در عین حال دانشگاه‌های ما مکلفند شرایطی را فراهم کنند تا بخش خصوصی بیشتر در این حوزه بیمار بگیرد البته نه اینکه در بخش دولتی‌مان چنین ظرفیتی نداشته باشیم بلکه وظیفه حاکمیتی ما در بخش دولتی در درجه اول این است که به مردم خودمان خدمات ارایه دهیم و غفلتی در ارایه خدمت به مردم اتفاق نیفتد بنابراین تلاش ما این است که بخش خصوصی در این حوزه ساماندهی شده و رشد کرده و بتواند به‌درستی بیمارپذیری کند.
لزوم تعیین مدیران مستقل گردشگری سلامت
در بیمارستان‌ها
جان‌بابایی با بیان اینکه بیمارستان‌های دارای مجوز IPD شرایط بهتری پیدا می‌کنند، گفت: باید بررسی کنیم که در این حوزه چه نواقصی داریم. طی مدتی که جلساتی را در این حوزه برگزار کردیم، دریافتیم که نقاط ضعفی داریم. مهم‌ترین نقطه ضعف ما این است که در بسیاری موارد مدیر مستقلی برای این کار نداریم. گردشگری سلامت یک مگاپروژه است و یک بیمارستان خصوصی یا دولتی که برای گردشگری سلامت برنامه دارد، نمی‌تواند مدیر مستقلی برای پیشبرد آن نداشته باشد. اگر مدیر فعلی بیمارستان بخواهد همزمان هم کارهای روزمره بیمارستان را انجام دهد و هم گردشگر خارجی را مدیریت کند، امکان‌پذیر نیست. این موضوع یک پروژه است و هر بیمارستان باید مدیر مستقلی را برای این پروژه قرار دهد که کار هماهنگی با شرکت‌های تسهیل‌گر، پذیرش بیمار، مدیریت بیمار در بیمارستان، ترخیص و... را انجام دهد. اینها نقاط ضعف ماست.
او افزود: در حال حاضر شرایط پذیرش و بستری بیمار خارجی در برخی بیمارستان‌ها خوب است اما مشکلات ما قبل از پذیرش است که باید هماهنگی‌های لازم برای بهبود آن اتفاق بیفتد. در عین حال سایت بیمارستان باید معرفی خوبی از اقدامات بیمارستان برای بیماران خارجی داشته باشد و در عین حال پزشکان سرشناس بیمارستان را معرفی کند.
