ریحانه جاویدی|
مقابله با اعتیاد و آسیب‌های ناشی از آن، همچنین عرضه مواد مخدر یکی از دغدغه‌های دولت‌ها در هر دوره‌ای بوده است. اما بررسی لایحه بودجه سال 99 در بخش مواد مخدر، آمار و ارقام متفاوتی را نشان می‌دهد. بررسی متن منتشر شده از این لایحه حکایت از آن دارد که در بودجه سال بعد، در بخش دستگاه‌های سیاستگذار در حوزه اعتیاد، هم در بخش ارایه خدمات درمان و کاهش آسیب معتادان و هم در ردیف پیشگیری از سو مصرف مواد مخدر، نسبت به سال ۹۸ کاهش بودجه رخ داده و بودجه ستاد مبارزه با موادمخدر، افزایش 19 درصدی را نشان می‌دهد. با این حال بر اساس لایحه بودجه سال 99، ردیف بودجه مربوط به بیمه درمان اعتیاد که سال 98 حذف شده بود، به بودجه بازگشت و در ردیف اعتبارات بیمه سلامت لحاظ شده است. از طرف دیگر بررسی لایحه بودجه سال آینده در بخش ردیف بودجه پلیس‌های تخصصی هم حکایت از آن دارد بودجه در نظر گرفته شده برای پلیس مبارزه با موادمخدر هم نسبت به سال قبل کاهش یافته است.
جزییات بودجه مبارزه با موادمخدر
بودجه سال ۱۳۹۹، در بخش بودجه دستگاه‌های سیاستگذار در حوزه اعتیاد، نشان‌دهنده آن است که با صرف‌نظر از بودجه ستاد مبارزه با مواد مخدر، کاهش بودجه در ردیف‌های مختلف پیشگیری و درمان اعتیاد به چشم می‌خورد. بر اساس این لایحه، دولت برای پیشگیری از سو مصرف مواد مخدر و روانگردان برای سال 99، رقمی معادل 90 میلیارد و 50 میلیون و 300 هزار تومان در بخش عمومی و 60 میلیون تومان در بخش سرمایه‌ای در نظر گرفته اما این رقم در حالی است که اعتبار این بخش در سال 98، برابر با 94 میلیارد و 284 میلیون و 400 هزار تومان بود بنابراین سال 99 اعتبار این بخش نسبت به سال جاری کم شده است. از طرف دیگر دولت، 3 میلیارد و 522 میلیون و 600 هزار تومان هم از محل هدفمندی یارانه‌ها به پیشگیری از سو مصرف مواد مخدر و روانگران اختصاص داده است.
از سوی دیگر مقایسه ردیف بوده کاهش عرضه موادمخدر و روانگردان برای سال 99 با سال جاری اما تغییر چندانی را نشان نمی‌دهد. بودجه این بخش برای سال 99 برابر با 62 میلیارد و 888 میلیون و 500 هزارتومان است که این رقم برای سال 98، معادل 62 میلیارد و 903 میلیون و 360 هزار تومان در نظر گرفته شده بود. همچنین دولت برای سال آینده رقمی معادل 42 میلیارد و 577 میلیون و 100 هزارتومان را برای توسعه خدمات بازتوانی معتادان در نظر گرفته است که این رقم در سال 98، برابر با 41 میلیارد و 200 میلیون تومان بود.
از سوی دیگر بررسی لایحه بودجه سال 99 در بخش اعتبارات در نظر گرفته شده برای پلیس‌های تخصصی در سال آینده هم حکایت از کاهش بودجه در این بخش دارد چرا که بر اساس این لایحه، 10 میلیارد و 580 میلیون و 400 هزار تومان برای پلیس مبارزه با مواد مخدر در لایحه بودجه سال بعد درنظر گرفته شده است در حالی که رقم بودجه مصوب برای این پلیس در سال جاری 20 میلیارد تومان بود.
نکته‌ای که باید به آن اشاره کرد این است که در لایحه بودجه سال آینده در ردیف اعتبارات مربوط به وزارت کشور به عنوان یکی از نهادهای متولی در حوزه اعتیاد هیچ ردیف بودجه‌ای برای مبارزه با موادمخدر در نظر گرفته نشده است، این درحالی است که مجموع بودجه مستقیم وزارت کشور در سال آینده ۲۲۵ میلیارد و ۹۱۱ میلیون تومان خواهد بود و همچنین سازمان امور اجتماعی وزارت کشور هم در سال آینده ۳۲ میلیارد تومان بودجه دریافت می‌کند که مشخص نیست آیان از این ارقام، بخشی برای اعتیاد و موادمخدر در نظر گرفته شده است یا خیر.
سهم ستاد مبارزه با موادمخدر از بودجه 99
اگرچه آمار و ارقام نهادهای سیاستگذار در حوزه اعتیاد زیرمجموعه نهاد ریاست‌جمهوری در بیشتر ردیف‌ها کاهش بودجه را نشان می‌دهد اما روز گذشته اسکندر مومنی، دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر، از افزایش 19 درصدی بودجه این ستاد در سال 99 خبر داد.این در حالی است که بررسی لایحه منتشر شده از بودجه ستاد مبارزه با موادمخدر برای سال آینده نشان می‌دهد که این ستاد 284 میلیارد و 75 میلیون تومان در بخش هزینه‌ای بودجه خواهد داشت و همچنین 180 میلیون هم در بخش سرمایه‌ای به ستاد مبارزه با مواد مخدر تعلق می‌گیرد. همچنین 21 میلیارد و 375 میلیون هم رقم اعتبارات متفرقه‌ای است که دولت برای ستاد مبارزه با مواد مخدر تعیین کرده است. این آمار و ارقام در حالی است که بودجه ستاد مبارزه با موادمخدر در سال 98، معادل 280 میلیارد و 50 میلیون تومان بود.
بازگشت بیمه درمان اعتیاد به بودجه
اگرچه سال 98، خبری از بودجه بیمه درمان اعتیاد اما در لایحه سال آینده، تغییرات مثبتی در این زمینه رخ داده است. در جلسه یکصد و سی و ششم ستاد مبارزه با مواد مخدر، مصوب شد در اجرای تبصره ۲ ماده ۱۵ قانون مبارزه با مواد مخدر، در سال ۱۳۹۹ خدمات بیمه‌ای درمان اعتیاد برقرار و ردیف بودجه‌ای آن مجددا در ردیف اعتبارات بیمه سلامت لحاظ شود. حمید جمعه‌پور، مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدر درباره این موضوع بیان کرد: در سال ۹۷، اعتبارات مربوط به بیمه درمان اعتیاد سال ۹۸ از سرفصل اعتبارات بیمه سلامت کشور حذف شد و به هیچ دستگاه دیگری تعلق نگرفت، پس از آن به‌طور مرتب جهت اجرای تبصره دو ماده ۱۵ (که براساس آن باید هزینه‌های درمان اعتیاد تحت پوشش بیمه قرار گیرد) پیگیر موضوع شدیم و باتوجه به اینکه سازمان بیمه سلامت از زیر مجموعه وزارت رفاه به وزارت بهداشت منتقل شد، حتی این موضوع را از وزیر و معاونان وزارت بهداشت نیز پیگیری کردیم. در آخرین جلسه ستاد مبارزه با مواد مخدر مصوب شد خدمات بیمه‌ای درمان اعتیاد برقرار و ردیف بودجه‌ای آن مجددا از سال ۹۹ در ردیف اعتبارات بیمه سلامت لحاظ شود، همچنین جلساتی با مسوولان وزارت بهداشت و سازمان بیمه سلامت برگزار شد. ستاد مبارزه با مواد مخدر پیشنهاد کرد تا به جهت تداوم یافتن خدمات بیمه درمان اعتیاد در سال ۹۸، هزینه‌های آن توسط سازمان بیمه سلامت با همکاری و مشارکت ستاد تامین شود.
او افزود: با وجود تلاش‌های فراوانی که برای جذب اعتبار بیمه در سراسر کشور انجام شد اما موفق نشدیم بیش از ۳۰ هزار نفر معتاد را تحت پوشش خدمات بیمه‌ای قرار دهیم، حال آنکه اگر فقدان هویت مطابق دستورالعمل اجرایی بیمه برطرف می‌شد شاید در حال حاضر تعداد معتادان تحت پوشش بیش از این بود.
