سرانه مصرف لوازم آرایشی و بهداشتی در ایران ۲.۵ برابر میانگین جهانی است اما این وضعیت در حالی بوده که به گفته رییس سازمان غذا و دارو کشور، ۱.۶ میلیارد دلار از بازار این محصولات مصرفی در ایران قاچاق و تقلبی است اما روی دیگر بازار لوازم آرایشی و بهداشتی، درآمدی است که دولت‌ها از این اقلام به دست می‌آورند، اگرچه به دلیل حجم بالای قاچاق لوازم آرایشی و بهداشتی، ایران حجم وسیعی از بازار خود در داخل کشور را از دست می‌دهد اما سال گذشته ۱۸۰ میلیون دلار فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی به کانادا و کشورهای اروپایی از جمله آلمان و نیز ترکیه و عمان صادر شده که نشان می‌دهد سهم ایران از بازارهای خارجی وضعیت بهتری نسبت به بازار داخل دارد. از سوی دیگر بر اساس آمارهای سازمان غذا و دارو به‌طور کلی ۴.۵ درصد هزینه خانواده‌های ایرانی صرف لوازم آرایشی و بهداشتی می‌شود در حالی که در متوسط جهانی آن ۲.۶درصد هزینه خانوار برای لوازم آرایشی و بهداشتی است.
محمدرضا شانه‌ساز، رییس سازمان غذا و دارو در نشست خبری دومین همایش و نمایشگاه بین‌المللی فرآورده‌های آرایشی، بهداشتی، شوینده، سلولوزی و صنایع وابسته، درباره این موضوع گفت: اقلام آرایشی و بهداشتی یکی از بخش‌های مهم مصرفی آحاد جامعه ما محسوب می‌شوند. همچنین میزان مصرف اقلام آرایشی و بهداشتی در کشور از میانگین جهانی بالاتر است که البته به نظر من جای نگرانی ندارد. او با بیان اینکه چالش عمده ما در حوزه محصولات آرایشی و بهداشتی بحث قاچاق است، گفت: متاسفانه در سال‌های گذشته توجهی به تولید داخلی این محصولات نداشته‌ایم. باید توجه کرد که قاچاق دارای دو بعد اقتصادی و سلامتی است و بعد سلامت مردم برای ما بسیار حائز اهمیت است. حال از آنجایی که محصولات آرایشی و بهداشتی به صورت طولانی مدت مصرف می‌شوند می‌توانند در حوزه سلامتی عوارض بسیاری بر افراد وارد کنند، البته در صورتیکه اصالت آنها مورد تایید نباشد.
شانه ساز تاکید کرد: بر همین اساس در بحث قاچاق با وزارت صمت برنامه‌ریزی‌هایی کرده‌ایم. گره گشای چالش قاچاق توجه به تولید داخلی است؛ چرا که تولید داخلی زیر چشم ما هستند و می‌توانیم با کمک مسوولان فنی بر فرآیند آنها نظارت کنیم. بنابراین تشویق به تولید داخل یک بحث محوری در حوزه آرایشی و بهداشتی محسوب می‌شود که خوشبختانه بخش خصوصی و تجار در تولید این محصولات و انتقال دانش فنی آنها به کشور اقدامات خوبی انجام داده‌اند.
رییس سازمان غذا و دارو با بیان اینکه اقدام دیگر ما برای جلوگیری از قاچاق برچسب‌گذاری اصالت روی محصولات آرایشی و بهداشتی است، گفت: باید اصالت محصولات آرایشی، بهداشتی تولیدی یا وارداتی برای تمام مصرف‌کنندگان مشخص باشد و حتما باید ظرف امسال کار برچسب‌گذاری را برای همه این محصولات انجام دهیم. چرا که می‌تواند نقش عظیمی در شناسایی محصولات تقلبی و قاچاق ایفا کند. در عین حال این اقدام به تولید‌کنندگان و وارد‌کنندگان رسمی کمک می‌کند تا در فضایی سالم محصولات سالم ارایه دهند.
شانه ساز ادامه داد: سهم قاچاق در حوزه محصولات آرایشی بهداشتی بسیار بالاست و حدود 1.6 میلیارد دلار قاچاق در این حوزه داریم که البته در حال حاضر مقدار آن کمتر شده است. حال حضور وارد‌کنندگان اصلی و تولید فرآورده‌ها در کشور و نصب برچسب اصالت روی آنها به کاهش قاچاق کمک خواهد کرد. در عین حال تلاش ما این است که کار صدور پروانه‌ها و مجوزهای قانونی را برای تولید داخل تسهیل کنیم. مطمئنیم که امروز ظرفیت‌های فراوانی در کشور ما وجود دارد که علاوه بر تامین نیازهای داخلی می‌توانند در حوزه صادرات و گرفتن بازارهای خارجی هم موفق باشند و اقدامات خوبی انجام دهند.
وی با بیان اینکه زمینه تولید داخل را برای محصولات آرایشی بهداشتی در کشور فراهم می‌کنیم، گفت: در حال حاضر سرانه مصرف این اقلام در خانواده‌های ایرانی 2 تا 2.5 برابر متوسط جهانی است. حال ممکن است برخی این آمار را تهدید تلقی کنند، ولی اگر از آن برای اشتغال زایی استفاده کرده و امکان دسترسی به محصولات سالم را فراهم کنیم این موضوع برایمان یک فرصت و نقطه قوت است و نگرانی از بابت آن نداریم. وی تاکید کرد: بحث قاچاق در حوزه آرایشی بهداشتی عمدتا در محصولات محافظ‌های پوست، رنگ مو و اقلام آرایشی که بیشتر مصرف پوستی دارند بوده است. باید مردم را با مصرف صحیح و منطقی این فرآورده‌ها آشنا کرده و به این سمت سوق دهیم. متوسط جهانی میزان مصرف اقلام آرایشی بهداشتی و عمدتا اقلام آرایشی در خانوارهای ایرانی بین 4 تا 4.5 درصد از هزینه‌های خانوار را تشکیل می‌دهد که میانگین جهانی آن در هر خانوار 2 تا 2.5 برابر است.
شانه‌ساز در پاسخ به سوالی درباره حمایت‌های بیمه‌ای از برخی فرآورده‌های آرایشی بهداشتی که برای بیمارانی چون سوختگی قابل مصرفند، گفت: در این زمینه سازمان‌های بیمه‌گر باید تصمیم‌گیری کنند. البته بخشی از بیمه‌های تکمیلی برخی از این موارد مانند سوختگی را پوشش می‌دهند.
وی درباره لزوم برچسب‌گذاری فرآورده‌های آرایشی بهداشتی نیز گفت: همواره در دنیا مجموعه‌های متقلب بسیار جلو هستند و بر همین اساس گاهی آرم سازمان را در بخشی از فرآورده‌های تقلبی‌شان جعل می‌کنند. بر همین اساس باید کاری کرد تا مردم از اصالت فرآورده‌ها مطمئن شوند و برچسب‌گذاری در این راستا انجام می‌شود.
