در سال‌های اخیر در کنار حوادث و اتفاقاتی مانند سیل، آتش‌سوزی، خشکسالی و... که باعث از بین رفتن جنگل‌ها می‌شود، همه روزه در لابه‌لای اخبار شاهد اخباری از حوزه قاچاق هستیم و این پدیده نامبارک این روزها به معضل شومی تبدیل شده که سرمایه‌های ملی کشور را نشانه گرفته است، سرمایه‌هایی که تنها متعلق به نسل امروز نیست.
اگرچه در قانون جنگل‌ها و مراتع کشور مصوب هشتم شهریور سال ۱۳۳۸، قانون‌گذار سوءاستفاده و بهره‌برداری غیرمجاز از جنگل‌ها و مراتع را مشمول مقررات مربوط به قاچاق قرار داده است و همچنین قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع کشور مصوب ۲۵ مردادماه ۱۳۴۶، حمل چوب، هیزم و زغال حاصله از درختان جنگلی در همه نقاط کشور به استثنای داخل شهرها بدون تحصیل پروانه حمل از سازمان جنگل‌بانی ممنوع است، اما بسیاری از مسوولان و کارشناسان معتقدند که این قانون بازدارنده نیست یا به درستی اجرا نمی‌شود و همین امر باعث افزایش قاچاق چوب در سال‌های اخیر شده است.
هشدار نسبت به افزایش قاچاق چوب
علی عباس‌نژاد، فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور گفت: در بحث قاچاق چوب مقداری شدت عمل را در برخورد و تشدید مبارزه با قاچاقچیان بیشتر و دستورالعمل‌ها را به استان‌ها در این زمینه ابلاغ کردیم و براساس این دستورالعمل هم در مسیرهای تردد ایست‌های بازرسی قرار داده شده است و هم مقصدهای چوب مانند کارخانجات چوب بری و هم کارگاه‌ها به صورت مستمر توسط بازرسان مورد بازدید قرار می‌گیرد.
وی ادامه داد: افزایش کشفیات ما نشان‌دهنده این است که با افزایش قاچاق چوب در سطح کشور مواجه هستیم، چراکه بعد از بحث طرح تنفس و همچنین با توجه به وضعیت بازار قیمت چوب افزایش بسیار قابل توجهی داشته است. وقتی قیمت بالا می‌رود و بهره‌برداری نیز از جنگل کم یا ممنوع می‌شود و از سوی دیگر نیز واردات با موانع مختلفی مواجه است، بسیاری از افراد روی به قاچاق چوب آورده‌اند و از همین روی مشکلات ما افزایش پیدا کرده است. فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور درباره قوانین به ایلنا گفت: طبیعتا دستگیری و برخورد قضایی در این خصوص اگر بازدارنده نباشد، ما با تداوم این موضوع مواجه هستیم و این واقعیت وجود دارد که برخوردها در این زمینه بازدارنده نیست و عدم بازدارندگی باعث تکرار جرم در این حوزه شده است و افرادی هستند که بارها دستگیر شده‌اند، اما باز هم اقدام به قاچاق می‌کنند، قاعدتاً وقتی یک جرمی تکرار می‌شود باید قانون درباره آن بازدارنده باشد و قوانین به شکلی باشد که افراد دیگر مرتکب جرم نشوند اما متاسفانه این مشکل در حال حاضر وجود دارد.
عباس‌نژاد در پاسخ به این سوال که آیا قانون اجرا نمی‌شود یا قوانین بازدارندگی لازم را ندارند؟ تصریح کرد: من معتقدم در هر دو جنبه با مشکل مواجه هستیم وقتی فردی یک درخت تنومند را در جنگل قطع می‌کند و با جریمه اندکی آزاد می‌شود، نشان‌دهنده این است که این فرد دوباره اقدام به قاچاق چوب خواهد کرد.
هادی کیادلیری، رییس انجمن علمی جنگل‌بانی کشور نیز درباره قاچاق چوب گفت: قاچاق چوب همیشه بوده و چیز عجیب و غریبی نیست، چراکه دلایل آن از بین نرفته است که حالا بخواهیم قاچاق چوب نداشته باشیم. افرادی که می‌گویند قاچاق چوب کم یا زیاد شده است باید آماری در این خصوص ارایه کنند و نمی‌توانیم همینطوری بگوییم که قاچاق افزایش داشته است، چراکه باید آمارها را بررسی کنیم.
او با اشاره به اینکه باید ببینیم که خریداران این چوب‌های قاچاق چه کسانی هستند، گفت: اگر قاچاق چوب در سطح کلان است، بنابراین مشتری کلان دارند و مشتری کلان چه کسانی می‌توانند باشند جز کارخانه‌های صنایع چوب بنابراین خیلی عجیب و غریب نیست و قابل بررسی است و می‌توانیم مشخص کنیم که آیا قاچاق انجام می‌شود یا خیر؟ رییس انجمن علمی جنگل‌بانی کشور با تاکید براینکه قطعا قاچاق چوب وجود دارد، تصریح کرد: من افزایش قاچاق چوب را قبول ندارم، چراکه آماری در این خصوص ارایه نشده و معتقدم بعید است زیاد شده باشد چراکه با وجود ممنوعیت بهره‌برداری از جنگل‌ها همه می‌دانند که اگر درختی از جنگل قطع شده و خارج شود، قاچاق است. کیادلیری با بیان اینکه همیشه پتانسیل قاچاق چوب وجود داشته، اما برای مقابله با آن راهکار نیز وجود دارد، خاطرنشان کرد: ما باید غیر از حفاظت و نگهبانی از قطع درختان نیازهای جامعه را نیز برطرف کنیم تا کسی به قاچاق روی نیاورد. نیازهای جامعه ما حتی زمانی که از جنگل‌ها بهره‌برداری هم می‌کردیم تامین نمی‌شد و آن‌طور که گفته می‌شد در آن زمان هم فقط می‌توانستیم ۱۰ درصد از نیاز چوبی کشور را تامین کنیم.
