در حالی که مقامات دولت ترامپ مدعی هستند که تحریم‌های اعمالی، مردم را هدف نگرفته‌اند و مانعی برای کمک‌های بشردوستانه نیستند؛ به اذعان مسوولان دارویی کشور، اعمال محدودیت‌های شدید بانکی و تهدیدهای رسمی و غیررسمی شرکت‌های دارویی و تجهیزاتی که با ایران تجارت می‌کنند، در عمل دارو و تجهیزات پزشکی را در تحریم قرار داده است.
پیش از این ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت نیز گفته بود که برخی کشورها و شرکت‌ها به بهانه تحریم، دارو و تجهیزات پزشکی در اختیار ما قرار نمی‌دهند که البته اینگونه اقدامات‌ها برای ما چندان اهمیتی ندارد، زیرا با تولیدات داخلی با کیفیت نیاز مردم کشورمان را رفع می‌کنیم و منابع جایگزین متعددی بدین منظور شناسایی کرده‌ایم.
مستثنی شدن دارو و غذا از تحریم‌ها، یک دروغ آشکار و یک دروغ بزرگ در روز روشن است و به صورت عملی همه این موارد را تحریم کرده‌اند و تنها روی کاغذ از عبارت دارو و غذا استفاده نکرده‌اند. در این شرایط، تنها تکیه به تولید داخلی می‌تواند راه برون‌رفت از بحرانی باشد که دولت ترامپ به دنبال ایجاد آن است. اما برخی داروهای داخلی، کیفیت نمونه خارجی را ندارند.
البته فرامرز اختراعی، رییس سندیکای تولیدکنندگان مواد اولیه دارویی با تأکید بر اینکه داروی ژنریک و برند، تفاوتی از نظر کیفیت ندارند، گفت: تمام سیستم‌های بین‌المللی این موضوع را تأیید می‌کنند و تاکنون یک مقاله چاپ نشده است که بین داروی برند و ژنریک از نظر کیفیت تفاوتی قائل شود.
به گفته او، داروی برند در ۵ سال اول پس از ثبت به‌دلیل حق اختراع، دارو را با قیمت به فروش می‌رساند تا هزینه‌های سرسام‌آور ثبت دارو جبران شود.
اختراعی معتقد است: متأسفانه برخی بیماران اصرار دارند داروی برند خارجی را مصرف کنند؛ مثل ASA که هنوز این دارو را با نام آسپرین می‌شناسند و حتی آن را تجویز می‌کنند. وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌گوید: «در حمایت از صنعت داروی کشور ترمز ورود دارو با چند برابر قیمت به کشور را می‌کشیم و سازوکاری را اتخاذ می‌کنیم که دارو با یک دهم قیمت در داخل کشور تولید شود.» اما آیا کشور می‌تواند به‌طور کامل از واردات دارو بی‌نیاز شود؟ داروهایی که با ارز 4200 تومانی قرار بود وارد کشور شوند و در برخی موارد به جای دارو، اقلام دیگری وارد شد و با دلار 12 هزار تومانی فروخته شد، فساد گسترده‌ای در حوزه ارز دولتی برای دارو ایجاد کرد که حالا گفته می‌شود وزارت بهداشت در تلاش برای انسداد این مسیر است.
اما هنوز دولت به ارایه ارز دولتی در حوزه دارو و اقلام واجب تاکید دارد. حذف ارز دولتی برای دارو شاید بتواند گام مهمی در تکیه به تولید داخلی و کنترل فساد ارز دولتی باشد.
به هر حال تحریم‌ها وزارت بهداشت و دولت را در شرایطی قرار داده که چاره‌ای جز امیدواری به تولید با کیفیت داخلی باقی نگذاشته است. حمایت دولت از تولید داخلی تا چه حد می‌تواند دارو را از حرکت به سمت وضعیت بحرانی نجات دهد؟
رییس سازمان غذا و دارو با اشاره به اجماع نظر مسوولانِ قوای مختلف در زمینه حمایت از تولید داخلی در حوزه دارو و مواد اولیه دارویی گفت: بر همین اساس قرار است ۳۰۰ قلم ماده اولیه دارویی را در زمان کوتاهی در کشورمان تولید کنیم.
محمدرضا شانه‌ساز در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به مهم‌ترین اقدام دولت دوازدهم در حوزه دارو، گفت: به هر حال ما طی این سال‌ها روندی رو به رشد و برنامه‌ریزی‌شده را در حوزه دارو پیش بردیم و این روند ادامه‌دار بوده است.
او افزود: به‌طوری که اکنون با وجود آنکه در تحریم به سر می‌بریم، اما تعداد زیادی از شرکت‌های داروسازی برای افتتاح خطوط جدید و حتی برای افتتاح کارخانه‌های خودشان در صف هستند و از وزیر بهداشت هم دعوت کرده‌اند تا بتوانند از خطوط تولیدشان رونمایی کنند. در عین حال آقای وزیر هم اعلام کردند که هر ماه یک خط تولید یا کارخانه را افتتاح می‌کنیم و این وعده تاکنون عملی شده است؛ به‌طوری که طی چند ماه اخیر، هر ماه یک کارخانه داروسازی را افتتاح کرده‌ایم.
شانه‌ساز ادامه داد: علاوه بر این به صورت تکی مجوز تولید تعداد زیادی از محصولات را در حوزه دارویی داده‌ایم. بنابراین در حوزه حمایت از تولید داخلی، اتفاقات بسیار خوبی افتاده که ناشی از برنامه‌ریزی و حمایت‌هایی است که از تولید داخل انجام شده است. از طرفی با توجه به تحریم‌هایی که علیه کشورمان انجام شده، همه مسوولان در قوای مختلف به این اتفاق نظر و اجماع رسیده‌اند که از تولید داخل هم در زمینه مواد اولیه دارویی و هم در زمینه دارو، حمایت بیشتری شود. رییس سازمان غذا و دارو با بیان اینکه طبق برنامه‌ریزی‌های ما قرار است که با هماهنگی معاونت فناوری ریاست‌جمهوری، ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) و هلدینگ‌های دارویی، ۳۰۰ قلم ماده اولیه دارویی را در زمان کوتاهی در کشورمان تولید کنیم، گفت: بنابراین شعار رونق تولید در بخش‌های مختلف حوزه دارو در حال تحقق است.
