سیل در گلستان آرام گرفت، از بارندگی جدید و روان شدن سیل تازه در لرستان خبری نیست اما خوزستان همچنان در بحران است، سیل به سمت شادگان حرکت می‌کند و پیش می‌رود. بارش‌هایی که از نخستین روزهای فروردین 98 شروع شد همچنان در مناطق مختلف کشور، سیل به راه می‌اندازد، خسارت می‌زند و رد خود را بر سر و روی شهرها به جا می‌گذارد. از روز گذشته کرمان، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان هم با سیلاب و روان شدن آب در سطح شهر دست به گریبان شدند و هشدارهای هواشناسی برای روزهای آینده ادامه دارد. با این حال امدادسانی در مناطق سیل‌زده از مرحله مقدماتی خارج شده و حالا باید فکری به حال بازسازی خرابی‌های آن کرد. آنطور که وزیر کشور می‌گوید، بررسی‌های اولیه کمیته خسارت‌ها حکایت از آن دارد که حدود ۳۵ هزار میلیارد تومان به مناطق سیل‌زده کشور خسارت وارد شده که این رقم بیشتر هم می‌شود.
سازوکار جبران خسارت در مناطق سیل‌زده
با گذشت بیش از بیست روز از نخستین روزهای جاری شدن سیل در چندین استان کشور، امدادرسانی‌ها وارد مرحله بازسازی و جبران خسارت‌ها شده است. روز گذشته وزیر کشور در نخستین جلسه قرارگاه بازسازی و نوسازی مناطث سیل‌زده، تعیین خسارت‌های وارده، پرداخت غرامت به افرادی که واحد تولیدی و محصول زراعی داشتند و همچنین تامین وسایل زندگی سیل‌زدگان را اولویت اول دولت اعلام کرد و به تشریح برنامه‌های دولت در استان‌های سیل زده پرداخت. عبدالرضا رحمانی فضلی درباره این موضوع بیان کرد: در جلسه قرارگاه، کارگروه‌های پنجگانه و شرح وظایف هر کدام از این کارگروه‌ها تصویب شد. میزان خسارت‌ها و برنامه‌ها و اقداماتی که هر کدام از دستگاه‌ها باید انجام می‌دادند، ارایه ومقرر شد که تمام این برنامه‌ها ظرف مدت دو روز زمان‌بندی و این زمان‌بندی به قرارگاه اعلام شود. در این جلسه بحث منابع نیز مطرح شد. با توجه به توصیه مقام معظم رهبری و تاکید رییس‌جمهوری همه منابع لازم برای این موضوع هم از ردیف‌های بودجه‌ای، هم از ماده ۱۰ و ۱۲ بحران و هم بیمه‌ها و بانک‌ها و در صورت نیاز استفاده از صندوق توسعه ملی مدنظر قرار داشت. مجموعه خسارت‌های برآورده شده در کمیته خسارت‌ها حدود ۳۵ هزار میلیارد تومان تاکنون برآورد شده است. این برآوردها دقیق و کامل نیست و برآورد اولیه است و هم در بررسی‌هایی که مطابق با شاخص‌ها و استانداردها است امکان تغییر وجود دارد
وی افزود: مقرر شد که همه دستگاه‌ها با هماهنگی و اطلاع قرارگاه کار را انجام دهند یعنی هیچ هزینه و هیچ نوع کمک و پرداختی بدون هماهنگی با قرارگاه انجام نمی‌شود همچنین مصوب شد که در امر نوسازی و بازسازی از همه ظرفیت کشور از جمله همه نهادهای اجرایی و دستگاه‌های عمومی، غیردولتی، نیروهای مسلح و مردم استفاده کنیم. تعیین شد که بنیاد مسکن دستورالعملی را تهیه و ابلاغ کند و هر کس در کشور هر چقدر می‌تواند مسکن بسازد و در این امر مشارکت کند و متناسب با دستورالعمل کارش را پیش ببرد. دولت نیز کمک‌ها و حمایت‌های لازم را خواهد کرد. مساله مهم‌تر بازسازی و نوسازی است و امیدواریم در این مرحله با حمایت و همکاری همه دستگاه‌های اجرایی، نیروهای مسلح، نهادهای غیر دولتی و به ویژه همه مردم بتوانیم در این حوزه نیز کارآمدی نظام را هم برای مردم و هم در دنیا به منصه ظهور بگذاریم.
وزیر کشور ادامه داد: این سیل می‌توانست شهرهای گرگان، بخشی از اهواز، سوسنگرد، حمیدیه، بستان و رُفّیع را زیر آب ببرد اما در هیچ کدام از این شهرها سیل جاری نشد چرا که مدیریت مناسب صورت گرفت. همه دستگاه‌ها و مردم تلاش کردند و امیدوارم در مرحله بازسازی و نوسازی نیز این تلاش‌ها و همدلی‌ها ادامه داشته باشد تا برگ دیگری از کارآمدی نظام را در این حوزه محقق کنیم.
سیل به خراسان جنوبی و رضوی رسید
از 25 فروردین نیمه شرقی و جنوبی کشور هم با بارش‌ها درگیر است و استان‌های نیمه شرقی کشور که 45 درصد از مساحت ایران را به خود اختصاص داده‌اند در معرض خطر سیل قرار دارند. خراسان جنوبی یکی از استان‌های متاثر از سامانه بارشی اخیر است که همه شهرستان‌های آن به جز بیرجند، درگیر سیلاب هستند. سد نهرین طبس با وجود آنکه یک میلیون مترمکعب آب آن برای ورودی جدید تخلیه شده بود، سرریز شد. شدت بارش‌ها به حدی بود که در برخی شهرستان‌ها مانند طبس، زیرکوه، درمیان و سربیشه تا 100 میلی‌متر بارندگی گزارش شد و به همین دلیل دیروز مدارس
10 شهرستان در مقاطع تحصیلی مختلف تعطیل شد.
با این حال، به گفته سید ابوالحسن میرجلیلی مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان جنوبی، در جریان بارش‌های دیروز هرچند شاهد تخریب منازل نبودیم اما سبب 91 مورد آبگرفتگی منازل شد و نیروهای امدادی و عملیاتی 16 نفر را از مرگ حتمی نجات دادند.
خراسان رضوی هم از ابتدای امسال دوبار در معرض وقوع سیلاب قرار داشته که در بار نخست که در هفته نخست فروردین ماه رخ داد، بیشتر مناطق شمالی این استان متاثر از بارش‌ها بود اما این‌بار نواحی جنوبی نیز به آن افزوده شد. این‌بار سیل در شهرستان‌های کلات، درگز و سرخس واقع در شمال و بجستان در جنوب خراسان رضوی روی داد و خساراتی به این مناطق زد؛ در مجموع 18 مورد آبگرفتگی در 11 شهرستان روی داد. تاکنون هفت سد در این استان سرریز شده و چهار سد دیگر در آستانه سرریز قرار گرفته اند؛ همچنین هشت رودخانه نیز در نقاط مختلف خراسان رضوی به خاطر حجم بارش‌ها شدید سیلابی شده‌اند.
آبگرفتگی خانه‌ها در بردسکن، وقوع 12 مورد فرونشست زمین در سبزوار، پدیده سیلاب در چهار روستای شهرستان بجستان، تخلیه شدن سه روستا در جنوب و و جنوب غرب استان و بسته شدن
32 راه فرعی و روستایی از جمله پیامدهای بارش‌ها در خراسان رضوی بود.
طغیان 45 رودخانه در سیستان و بلوچستان
سیستان و بلوچستان دومین استان پهناور کشور نیز در 2 روز گذشته شاهد طغیان 45 رودخانه و جاری شدن رودخانه‌های فصلی و روان آب‌ها بوده است که بر اثر آن 12 محور ارتباطی استان بسته شده‌اند.
از مجموع 140 نقطه‌ای که در این استان تحت تاثیر بارش‌های بهاری قرار داشته‌اند، بارش‌ها بین 30 تا 83 میلی متر متغیر بوده است. به گفته احمدعلی موهبتی استاندار، بارندگی‌های اخیر، سبب عبور از بحران جدی خشکسالی چندین ساله منطقه شده است. بر اساس آمار جمعیت هلال احمر، در 2 روز گذشته 167 سیل زده 17 روستای ایرانشهر، دلگان و کنارک در چادرهای امدادی استقراری در مناطق امن اسکان داده شدند.
حال و روز سیل‌زده خوزستان
اظهارات وزیر کشور در حالی است که استان خوزستان اگرچه سیل را پشت سر گذاشته اما هنوز هم اوضاعش وخیم است. آنطور که اسماعیل نجار، رییس سازمان مدیریت بحران کشور می‌گوید، 250 روستا در حاشیه رودهای کارون و کرخه به زیر آب رفته یا تقریبا زیر آب هستند. ارتفاع آب در تمام روستاهای بامدژ اهواز به دو متر رسیده است. غلامرضا شریعتی، استاندار خوزستان در تشریح وضعیت فعلی این استان بیان کرد: در سال‌های گذشته اگر دچار سیلاب می‌شدیم در یک حوضه آبریز دچار سیلاب می‌شدیم و در دیگر حوضه‌ها شرایط نرمال بود اما امسال همه حوضه‌های آبریز درگیر سیلاب بودند و در بسیاری از مناطق استان سیلاب رخ داد.
او افزود: آورد آب رودخانه‌های خوزستان در یک سال آبی به صورت میانگین ۲۷ تا ۲۹ میلیارد متر مکعب است، این آورد در سال‌های خشکسالی کمتر می‌شود به شکلی که سال گذشته این آورد ۱۳ میلیارد مترمکعب بود. در این زمینه باید گفت که با یک میلیارد متر مکعب آب قابل برنامه‌ریزی وارد سال آبی ۹۷ شدیم و این مساله یک شرایط بحرانی برای استان بود. در این سال آبی از مهرماه تا اسفندماه ۲۸ میلیارد مترمکعب آورد آب استان بوده است و پیش بینی می‌شود تا سال آبی میزان آورد آب استان به ۵۲ میلیارد متر مکعب برسد و زیرساخت‌های استان برای این میزان آورد فراهم نیست و باید شرایط را مدیریت کنیم.
شریعتی درباره وضعیت بحرانی فاضلاب در اهواز بیان کرد: سیستم فاضلاب اهواز کامل نیست و بخشی از آن وارد رودخانه می‌شود. با توجه به بالا رفتن جریان رودخانه، فاضلاب پس زده می‌شود و در این زمینه پمپاژهایی تهیه شده است تا شرایط بهتر شود.
سیل لرستان و غیبت مسوولان استانی
در استان لرستان، برآورد اولیه خسارت سیل اخیر بیش از 37 هزار میلیارد ریال را نشان می‌دهد و آنطور که مسوولان این استان اعلام کرده‌اند، حدود 18هزارنفر در مناطق سیل زده استان شغل خود را از دست داده‌اند بطوری که تنها در بخش مشاغل خانگی و صنایع دستی بیش از 6 هزار نفر بیکار شده‌اند. بر اساس آمار اداره تعاون استان، در بخش کشاورزی تعداد هفت هزار و 500 واحد کشاورزی و در بخش صنوف چهار هزار و 335 واحد و در بخش صنعتی نیز تعداد 85 واحد صنعتی آسیب دیدند. این در حالی است که عبدالرحیم رحیمی، معاون استاندار لرستان و فرماندار بروجرد، در جلسه شورای اداری شهرستان بروجرد بیان کرد: در ایام نوروز امسال به دلیل بارش‌ها شهرستان دچار مشکلاتی شد که در این راستا برخی از مدیران بروجرد نه حضور داشتند و نه اعلام آمادگی برای استفاده از امکانات را داشتند. در بروجرد چیزی به نام سد وجود ندارد و تنها چند تا بند خاکی وجود که تعدادی از ابن بندها هم اصولی ساخته نشده است. در این استان برخی از کانالها و رودخانهها ۲۰سال است که لایروبی نشدهاند.
