ریحانه جاویدی|
در چند هفته گذشته دارو هم مانند بسیاری از اقلام دیگر، افزایش قیمت داشت در حالی که دستمزدها تغییر نکرده است. افزایش تورم از یک سو و نوسانات نرخ ارز هم از سوی دیگر به گرانی دارو دامن زده است. برخی از بیماران ناچار شده‌اند از خرید دارو صرف نظر کنند و این وضعیت در حالی است که برخی هم با نگرانی از اینکه ممکن است به دلیل کمبود دارو، داروی مورد نظر خود را در ماه‌های آینده پیدا نکنند، اقدام به خرید آن بیش از نیاز خود کرده که این اتفاق هم راه را برای کم شدن برخی اقلام دارویی در بازار هموار کرده است. آن‌طور که داروسازها می‌گویند، اگرچه قیمت خالص دارو، تغییر نرخ محسوس نداشته اما هزینه تمام شده بسته‌بندی داروها افزایش داشته بنابراین بسیاری از داروها 50 تا 60 درصد افزایش قیمت یافته‌اند. با این حال وزیر بهداشت معتقد است دارو بیشتر از افزایش قیمت سنواتی خود که حدود 9 تا 10 درصد است، گران نشده و در سال آینده هم نه تنها کمبود دارو وجود نخواهد داشت، بلکه قیمت دارو هم بیشتر از حد مجاز سنواتی گران نمی‌شود.
سعید نمکی، روز گذشته در حاشیه نشست دولت در جمع خبرنگاران درباره قیمت دارو در داروخانه‌ها، گفت: قیمت دارو فقط افزایش سنواتی است، اصلا نگذاشتیم قیمت دارو افزایش یابد و اگر جایی بیش از قیمت 9 تا 10درصد میانگین افزایش قیمت دارو در سال 97 بوده است، تقاضا می‌شود به سازمان غذا و دارو یا دفتر بنده اطلاع دهند. هرکس هر دارویی داخلی و خارجی را فراتر از میانگین اعلام شده به بیمار بدهد، متخلف است و ما این را نمی‌پذیریم.
او درباره افزایش قیمت دارو در سال آینده افزود: این افزایش فقط در حد افزایش سنواتی قیمت‌ها خواهد بود یا در مورد داروی وارداتی اگر افزایش داشته باشیم زیر 10درصد است، اگر چه تلاش می‌کنیم داروهای وارداتی را به سمت تولید داخل ببریم. در مورد داروهای ساخت داخل آنچه که کمیسیون‌های قانونی نظر می‌دهند، معمولا زیر 10 درصد افزایش است.
وزیر بهداشت پیرامون کمبود داروها و میزان ذخیره داروها از دو تا سه ماه در داروخانه‌ها هم گفت: قرار نیست در داروخانه‌ها، داروها را 6 ماه تا یکسال تل‌انبار کنیم. وقتی نظام دارویی مستمر و تولید بجا و واردات درست داشته باشیم تل انبار کردن دارو برای یکسال در داروخانه‌ها یکی از غیراقتصادی‌ترین و غیرمنطقی‌ترین شیوه‌ها است برای اینکه هم منابع فروشنده را بلوکه کرده و هم نیازهای مملکت درست توزیع نمی‌شود. وقتی یک دارو در یک داروخانه تل انبار شود، در جایی دیگر از مملکت ممکن است ذخیره یک ماه را داشته باشد، این را سازمان غذا و دارو به گونه‌ای هدایت می‌کند که بین سه تا چهار ماه داروخانه‌ها ذخیره دارو را داشته باشند. تلاش می‌کنیم رکود دارو و سرمایه را بیشتر از این نداشته باشیم. ضمن اینکه نظام توزیعی را طراحی می‌کنیم که دارو در اسرع وقت به دست بیمار برسد. در سال آینده با برنامه‌ریزی‌های انجام شده چیزی به نام کمبود داروهای اساسی را مطلقا نخواهیم داشت.
وزیر بهداشت بیان کرد: نباید مملکت را با کمبودی مواجه کنیم اما در رابطه با دارو و کالاهای اساسی مطلقا چنین نگرانی نداریم و هرگز هم از زبان بنده چنین سیگنالی را دریافت نکرده‌اند که ممکن است در سال آینده مشکل کمبود دارو و تجهیزات داشته باشیم. ما سال آینده با برنامه‌ریزی دقیق و منسجم و هماهنگی که با بانک مرکزی و بدنه دولت داریم، چیزی به نام کمبود دارو و تجهیزات پزشکی نخواهیم داشت. البته ممکن است برخی همکاران پزشک داروهای خارجی را نسخه کنند اما معتقدیم چون تولید داخل آن وجود دارد و تمام تست‌های لازم را پاس کرده است ضرورتی ندارد آن دارو را وارد کنیم. این را کمبود نمی‌گذاریم این بازاریابی برای بازارهای بیرونی است که با آن برخورد خواهیم کرد و برای حمایت از تولید داخل پس از پاس شدن تمام مراحل استانداردها اجازه ورود داروی مشابه و تجهیزات مشابه پزشکی را به داخل کشور نخواهیم داد.
دارو گران شد
اما مشکلات فعالان دارو حل نشد
اظهارات وزیر بهداشت در حالی است که محمد کریمی، کارشناس حوزه دارو درباره افزایش قیمت دارو در چند هفته گذشته به تعادل گفت: در ماه‌های اخیر قیمت بسیاری از اقلام دارویی افزایش یافته است. این افزایش قیمت تنها به داروهای خارجی اختصاص ندارد و داروهای داخلی را هم شامل می‌شود. در مقابل قدرت خرید مردم کم شده است. اما این افزایش قیمت دارو از مشکلات داروخانه‌ها کم نکرده است. این تصور که افزایش قیمت از سوی داروخانه‌ها اعمال می‌شود و به جیب آنها می‌رود غلط است. سود داروهای ایرانی برای داروخانه‌ها حدود ۱۵ تا ۱۸ درصد و سود داروهای خارجی حدود ۷ درصد است، در حالی که این سود در سایر کشورها حدود ۳۰ درصد است.
در شرایطی که داروخانه‌هایی که دارو را با چک‌های مدت‌دار ۱۰ ماهه و یکساله می‌خریدند باید حالا داروهای مورد نیاز را با پرداخت‌های یک ماهه تأمین کنند و البته در بسیاری از مواقع هم پرداخت هزینه‌ها باید به صورت یک ماهه و حتی نقدی صورت گیرد، این سود بسیار ناچیز است و حتی بسیاری از داروخانه‌ها را در معرض تعطیلی قرار داده است. این کارشناس حوزه دارو بیان کرد: درست است که قیمت بسیاری از اقلام دارویی افزایش یافته است اما این افزایش منطقی نیست و نتوانسته مشکلات حوزه دارو را برطرف کند. به‌طوری که می‌توان گفت یکی از دلایل اصلی کمبود دارو افزایش نیافتن منطقی قیمت دارو است. از طرف دیگر برخی از شرکت‌های تولید دارو که هنوز از مواد اولیه‌ای که قبل از تحریم تهیه کرده‌اند، دارو تهیه می‌کنند این شرکت‌ها اجازه افزایش قیمت دارو را ندارند اما گروه دیگری از تولیدکنندگان که در شرایط افزایش قیمت ارز مجبور به تهیه مواد اولیه شده‌اند قیمت تمام شده دارو را به سازمان غذا و دارو اعلام کرده‌اند. سازمان غذا و دارو با بررسی همه جوانب در کمیسیون، قیمت جدید دارو را به این شرکت‌های تولیدی اعلام کرده است و همین امر باعث شده برخی از داروها با دو قیمت در داروخانه‌ها به فروش برسد.
افزایش قیمت 50 تا 60 درصدی دارو
این میان برخی دیگر از فعالان عرصه دارویی کشور، بر این باورند که هزینه‌های جانبی تولید دارو، قیمت دارو را افزایش داده است. محمدرضا دری، دبیر انجمن داروسازان تهران درباره این موضوع بیان کرد: ایران جزو تولیدکنندگان ارزان دارو است و از سوی دیگر معضل قاچاق مرزی دارو از داخل به کشورهای همجوار را داشتیم بنابراین مدیریت‌ها بر سیستم توزیع دارو بیشتر شد تا این پدیده‌ها اتفاق نیفتد.
او با اشاره به سخت‌تر شدن وضع معیشتی مردم برای گذران زندگی گفت: سطح درآمد مردم نسبت به سال گذشته تغییر نداشته اما نرخ تورم افزایش یافته بنابراین به علت مشکلات مالی خدمات بهداشت و درمان در اولویت‌های بعدی مردم قرار می‌گیرد و متاسفانه بسیاری از مردم تا مجبور نشوند به حوزه‌های درمانی مراجعه نمی‌کنند. این مسائل موجب شده تا داروخانه‌ها با کاهش میزان مراجعه‌کنندگان مواجه شوند و تعداد مراجعه‌کنندگان داروخانه‌ها تا 25درصد کاهش یافته که 25 درصد آن به علت تورم و 15درصد به علت افزایش تعداد داروخانه‌ها در سراسر کشور است.
دری بیان کرد: در حوزه تامین مواد اولیه دارویی برای تولید دارو، 10 تا 15 درصد نسبت به سال گذشته تغییر نرخ ارز را داشتیم از سوی دیگر به‌خاطر تخصیص ارز نیمایی و ارز 10 هزار تومانی به بسته‌بندی دارو، قیمت تمام شده داروها افزایش پیدا کرده است. قیمت خالص دارو، تغییر نرخ محسوس نداشته اما هزینه تمام شده بسته‌بندی داروها افزایش داشته بنابراین بسیاری از داروها 50 تا 60 درصد افزایش قیمت داشته‌اند.
