گروه راه و شهرسازی| آزاده کاری|
استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی به خصوص در شهرهای بزرگ باعث کاهش ترافیک و سهولت در رفت و آمد می‌شود. استفاده عمومی از اتوبوس، مترو، مونوریل، بی.آر.تی و در کل هر نوع ناوگان حمل و نقل عمومی می‌تواند ترافیک شهری را کاهش داده و باعث کاهش آلودگی هوا شود. اما ترویج استفاده از این نوع وسایل نقلیه در میان مردم، همت عمومی در میان سازمان‌هایی چون شهرداری، پلیس راهور و سایر سازمان‌های ذی‌ربط را می‌طلبد. موضوع مهم دیگر در این زمینه نرخ کرایه این نوع وسایل تردد است. به خصوص در شهری مانند تهران که وسایل حمل و نقل عمومی پاسخگوی نیاز شهروندان در این حوزه نیست و شهروندان وقتی تصمیم دارند از اتوبوس ومترو استفاده کنند، باید فشار جمعیت، ایستادن در صف‌های طولانی و دیر آمدن اتوبوس و قطار را نیز به جان بخرند، چنانچه نرخ کرایه‌ها بیش از انتظار باشد طبیعتا باعث روی آوردن مردم به خودروی شخصی و تاکسی‌های اینترنتی خواهد شد.
چندی است که یکی از اعضای شورای شهر درباره واقعی کردن قیمت بلیت مترو صحبت کرده و نرخ واقعی آن را 10 هزار تومان عنوان می‌کند. سید محمود میرلوحی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر معتقد است، شهروندان باید هزینه زندگی در شهر تهران را پرداخت کنند. این صحبت‌ها در حالی مطرح می‌شود که هر روز شرایط اقتصادی بدتر شده و از سوی دیگر خدمات خاصی به شهروندان تهرانی داده نمی‌شود که آنها بخواهند بهای آن را پرداخت کنند. در واقع مردم را به دلیل ارزان بودن مترو و اتوبوس برای تردد انتخاب می‌کنند و حاضرند سختی‌های استفاده از آن را به جان بخرند و اگر قرار باشد برای تردد روزانه و برای یک مسیر رفت و برگشت 20 هزار تومان پرداخت کنند، عملا نصف حقوق خود را باید بابت کرایه تردد هزینه کنند؛ در این صورت تاکسی گزینه بهتری نسبت به مترو خواهد بود.صحبت‌های اینچنینی که از سوی تریبون‌های رسمی شورای شهر مطرح می‌شود فقط باعث ایجاد نگرانی بیشتر شهروندان شده و بر نارضایتی‌ها دامن می‌زند. بنابراین تعیین نرخ کرایه وسایل حمل و نقل عمومی موضوع بسیار مهمی است که با اقتصاد شهر و شهروندان ارتباط دارد و از مسوولان شهری انتظار می‌رود تا در تعیین این نرخ دقت بسیاری به کار برند.
تعیین نرخ کرایه پایین‌تر از نرخ تورم
به گزارش «تعادل»، هفته گذشته معاون حمل ونقل ترافیک شهرداری تهران از ارایه پیشنهاد تعیین نرخ کرایه وسایل حمل ونقل عمومی در سال ۹۸ کمتر از نرخ تورم رسمی کشور خبرداد. محسن پور سیدآقایی در مورد سیاستگذاری افزایش نرخ کرایه وسایل حمل و نقل عمومی در سال آینده، گفت: برای اولین‌بار رقم مشخصی را برای افزایش نرخ کرایه پیشنهاد ندادیم و به دلیل مشکلات اقتصادی حاکم بر جامعه پیشنهاد شد تا شورا به شهرداری اجازه دهد کمتر از نرخ تورم رسمی کشور نرخ کرایه را افزایش دهد. بر اساس این پیشنهاد باید تا پایان سال و زمان اعلام رسمی نرخ تورم صبر کنیم تا نرخ تورم اعلام شود و بر اساس آن نرخ کرایه‌ها تعیین شود.
به گفته پورسیدآقایی این مهم در راستای حمایت از شهروندان بوده است: «این تصمیم در حالی است که به دلیل نوسانات بازار ارز، شاهد افزایش قیمت قطعات مترو و اتوبوس هستیم چراکه عموما تأمین تجهیزات مترو و اتوبوس از خارج کشور انجام شده که خرید ارزی است، اما با این حال نمی‌توانیم به دلیل مشکلات مالی در جامعه، نسبت به افزایش نرخ کرایه‌ها اقدام کنیم و طبیعتا از آنجایی که دولت نیز کمک چندانی به سیستم حمل و نقل ندارد، شهرداری مازاد هزینه‌ها را تقبل می‌کند.» پورسیدآقایی در مورد گلایه رانندگان تاکسی در پی عدم افزایش نرخ کرایه نیز گفت: شهرداری تهران قطعا در قالب بسته‌های حمایتی بخشی از هزینه‌های رانندگان تاکسی را جبران می‌کند اما دقت داشته باشید که نمی‌توانیم در این اوضاع اقتصادی نامناسب نسبت به افزایش نرخ کرایه‌ها به شیوه سنوات گذشته اقدام کنیم.
برنامه‌ای برای رانندگان و شهروندان
صحبت‌های پورسیدآقایی در حالی مطرح می‌شود که علیرضا قنادان مدیرعامل سازمان تاکسیرانی در گفت‌وگو با « تعادل» درباره پیشنهاد تاکسیرانی جهت تعیین نرخ کرایه تاکسی‌ها در سال 98 گفت: پیشنهاد سازمان تاکسیرانی برای افزایش نرخ کرایه تاکسی‌ها بر اساس نرخ تورم بود اما جمع‌بندی بر این است که به دلیل وضعیت بد اقتصادی شهروندان بتوانیم نرخ تمام شده را نسبت به نرخ تورم کاهش دهیم.البته برنامه‌هایی برای رانندگان تاکسی نیز خواهیم داشت تا فشار کمتری بر آنها وارد شود.
تلاش برای تعیین نرخ عادلانه
قنادان با بیان اینکه هنوز به جمع‌بندی نهایی نرسیده‌ایم و آنچه عنوان می‌شود در حد گمانه زنی است و باید درکمیسیون‌های تخصصی شورا درباره آن بحث شود، اظهار کرد: البته در خواست ما این است، قیمتی که کمتر از نرخ تورم اعلام می‌شود به گونه‌ای باشد که بتوانیم قیمت تمام شده را در حوزه‌های مختلف کاهش دهیم.اکنون پیشنهادات مختلفی وجود دارد و در حال بررسی آن هستیم. قنادان با تاکید بر اینکه تلاش می‌کنیم نرخ‌های تاکسی عادلانه تعیین شود، گفت: این عدالت از نگاه تاکسیران نزدیک شدن قیمت‌ها به قیمت تمام شده است همچنین تلاش می‌کنیم با ارایه بسته‌های حمایتی قیمت تمام شده سفر را کاهش دهیم تا افزایش قیمت برای مسافر نیز عادلانه باشد.قطعا نرخ تعیین شده نیز فاصله زیادی با نرخ تورم نخواهد داشت و این عدد باید به گونه‌ای باشد که رانندگان تاکسی نیز بتوانند هزینه‌های خود را پوشش دهند و قطعا فاصله با نرخ تورم به گونه‌ای نخواهد بود که تاکسی‌ها متضرر شوند.
او در پاسخ به اینکه آیا سازمان تاکسیرانی درصدی را برای افزایش کرایه تاکسی‌ها پیشنهاد کرده است یا خیر عنوان کرد: یکی از چالش‌های ما در سال گذشته فاصله زمانی تصویب نرخ کرایه‌ها و اجرای آن در سال جدید بود که باعث شد نرخ تورم که در قیمت تمام شده کرایه تاثیرگذار است به درستی برای رانندگان محاسبه نشود. ما سال گذشته دی ماه لایحه پیشنهادی خود را ارایه کردیم اما در اوایل خرداد اجرایی شد و مشخصا تفاوت نرخ تورمی فاحش بود. در حال حاضر نرخ لوازم یدکی و هزینه‌های متفاوت تاکسیران‌ها بسیار متغیر است، بنابراین پیشنهاد ما نرخ رسمی تورم در زمان اجرای مصوبه به عنوان نرخ پایه است که تاکنون نرخ رسمی تورم اعلام نشده است.
اعطای بسته‌های حمایتی به رانندگان
قنادان در خصوص بسته‌های حمایتی به رانندگان نیز گفت: بخشی از این حمایت امسال شروع شد و بخشی را نیز در سال آینده آغاز خواهیم کرد. امسال لاستیک را به نرخ دولتی عرضه کردیم و سایر قطعات و ملزومات مصرفی تاکسی داران نیز زیر قیمت عرضه می‌شود.خدمات الزاما فقط تامین قطعات نیست برای مثال بیمه تکمیلی رایگان برای رانندگان در نظر گرفته‌ایم که از این پس هزینه‌های درمانی رانندگان کاهش خواهد یافت.
قنادان در خصوص عدم رضایت برخی تاکسیران‌ها از بسته‌های حمایتی ارایه شده مانند لاستیک گفت: در جامعه هدف 80 تا 90 هزار نفری طبیعی است همه افراد راضی نباشند اما قیمت عرضه شده لاستیک نرخ مصوب دولتی است و دقیقا قیمتی است که کارخانه‌ها اعلام کرده‌اند. ما تلاش کرده‌ایم در این مدت واسطه‌ها را در اقلام مصرفی و خدماتی تاکسیرانی حذف و تاکسیران‌ها بطور مستقیم از کارخانه‌ها اقلام مصرفی خود را دریافت کنند. نرخ اقلام در بازار متفاوت است اما با این وجود نرخی که از سمت تاکسیرانی عرضه می‌شود 5 تا 10 درصد از کمترین قیمت بازار ارزان‌تر است. همچنین این اقلام از باکیفیت‌ترین کارخانه تولیدکننده موجود تهیه می‌شود و تاریخ تولید و عرضه به روز است. در حالی که یکی از شاخص‌های کیفیت در لاستیک زمان تولید است که برخی لاستیک‌های ارزان دو تا سه سال از عمر تولیدشان گذشته است.
به گفته مدیرعامل سازمان تاکسیرانی پرداخت الکترونیکی در تاکسی‌ها توسعه پیدا کرده است و یکی از پیشنهادات ما در لایحه ایجاد یک ساختار مرکزی برای نرخ‌گذاری است و امیدواریم اجرای آن به صورت پایلوت موفقیت آمیز باشد و آن را در سال‌های آینده توسعه بدهیم.
قنادان در پاسخ به اینکه آیا مواردی که سال گذشته از لایحه نرخ کرایه‌های تاکسی حذف شد مانند تغییر نرخ کرایه‌ها در روزهای برفی و بارانی و پیک ترافیک در لایحه سال 98 دیده شده است، گفت: سال گذشته فرمانداری با بخش‌هایی از لایحه نرخ کرایه‌های تاکسی موافقت کرد اما به دلیل آنکه بیش از این زمان از دست ندهیم اصراری به اجرای این بخش‌ها نکردیم اما امسال با ساز و کاری جدیدتر و کامل‌تر به این بخش‌ها در لایحه اشاره شده و از آن دفاع خواهیم کرد.
مساله تعیین نرخ کرایه تاکسی در سال آینده در شرایطی انجام می‌شود که با توجه به افزایش شدید قیمت خودرو، قیمت لوازم یدکی و هزینه‌های زندگی، شاید افزایش نرخ متناسب با رقم تورم رسمی کشور نتواند پاسخگوی نیاز قشر سخت کوش رانندگان تاکسی باشد و از این رو لازم است تا سازمان تاکسیرانی در جهت حفظ سیستم حمل و نقل عمومی، راهکاری را در خصوص حمایت بیشتر از رانندگان تاکسی بیندیشد.
تصمیم درست
محمد علیخانی، رییس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر نیز در گفت‌وگو با «تعادل» در این باره گفت: تعیین نرخ حمل و نقل عمومی پایین‌تر از نرخ تورم کار درستی است. چنانچه بخواهیم نرخ کرایه حمل و نقل عمومی را بر پایه نرخ تورم جلو برده و افزایش دهیم، با وجود مشکلات اقتصادی که شهروندان با آن درگیرند دیگر قادر به استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی نخواهند بود و مشکلات‌شان چند برابر می‌شود و در شرایط فعلی این امر شدنی نیست.
او با یادآوری اینکه حمل و نقل عمومی همواره از یارانه برخوردار بوده است، تصریح کرد: هیچ‌وقت قیمت واقعی حمل و نقل اعمال نشده است زیرا دراین صورت قیمت بلیت اتوبوس و مترو به‌شدت افزایش می‌یابد. اکنون که شرایط نامناسب اقتصادی در کشور به وجود آمده و سوار بر موج گرانی‌ها جلو می‌رویم میزان استفاده مردم از حمل و نقل عمومی به خصوص مترو به‌شدت افزایش پیدا کرده و این نشان می‌دهد که مردم توان پرداخت هزینه‌های خودروی شخصی، تاکسی‌های اینترنتی، آژانس و حتی تاکسی را ندارند .این امر باعث افزایش ظرفیت مترو نسبت به گذشته شده است، به خصوص در روزهای پایانی سال شاهد ازدحام جمعیت در خطوط مترو هستیم و این می‌طلبد تا دولت به تعهداتش در این زمینه عمل کند و سهم خود را در توسعه مترو بپردازد تا بتوانیم ظرفیت مسافر‌پذیری مترو را افزایش دهیم.
کرایه متفاوت
رییس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر تهران با اشاره به اینکه با خطوط فعلی مترو روزانه حدود 2.5 میلیون سفر انجام می‌شود، افزود: اگر تعداد واگن‌ها به اندازه کافی باشد که الان نیست می‌توانیم این تعداد سفر به 7 میلیون سفر برسانیم. اکنون این تقاضا وجود دارد اما متاسفانه به دلیل کمبود منابع مالی این مورد انجام نمی‌شود. علیخانی با اشاره واگن‌های خریداری شده توضیح داد: اگر همین امروز پول داشته باشیم و سفارش واگن دهیم، حدود 15 تا 20 ماه طول می‌کشد تا آماده شود.بنابراین از دولت می‌خواهیم تا هر چه زودتر به وظایف خود در این زمینه عمل کند. شهرداری هم با منابع محدود خودش تلاش می‌کند تا شرایط را برای راحتی شهروندان فراهم کند اما این دلیل نمی‌شود که بخواهیم هزینه حمل و نقل عمومی را همراه با تورم موجود در جامعه پیش ببریم.شورای شهر چنین قصدی ندارد و خیلی موافق افزایش قیمت‌ها نیستیم.
علیخانی در پاسخ به اینکه افزایش کرایه تاکسی‌ها به همین شیوه ممکن است نارضایتی رانندگان تاکسی را در پی داشته باشد، گفت: وقتی درباره کرایه مترو و اتوبوس صحبت می‌کنیم طرف ما شهرداری است و دست مان در تعیین نرخ باز است تا از محل‌های خاصی کمک بگیریم اما وقتی درباره کرایه تاکسی صحبت می‌کنیم طرف ما رانندگان تاکسی هستند که حمایت خاصی از آنها صورت نمی‌گیرد؛ در نتیجه نمی‌توانیم به آن ها فشار بیاوریم که میزان کرایه‌ها را خیلی پایین نگه دارند. کرایه تاکسی باید تابع بازار باشد البته تا الان میزان افزایش کرایه‌ها بیشتر از12 تا 15 درصد نبوده است. در مجموع قائل به این نیستم که بر رانندگان تاکسی فشار وارد کنیم مگر اینکه دولت بخواهد به آنها یارانه‌ای پرداخت کند و معتقدم نرخ تاکسی‌ها باید متفاوت از نرخ سایر وسایل حمل و نقل عمومی تعیین شود.
افزایش نرخ کرایه‌ها همانند سال گذشته
علی کرونی، دبیر کمیسیون حمل و نقل شورای شهرتهران نیز در گفت‌وگو با «تعادل» عنوان کرد: هنوز لایحه تعیین نرخ کرایه حمل و نقل عمومی به شورا نیامده است اما در سال‌های گذشته یک روال همیشگی رعایت می‌شده و نرخ کرایه هاحدود 12.5 درصد بطور متوسط افزایش یافته است اما اینکه امسال معاونت حمل و نقل موضوع جدید را مطرح کرده است باید دید که چه عددی برای نرخ تورم مد نظر قرار می‌گیرد. بررسی آمار بانک مرکزی نشان از این دارد که نرخ تورم نسبت به سال گذشته افزایش چشمگیری خواهد داشت. ترجیح ما این است که کسری ناشی از عدم افزایش به اندازه نرخ تورم را از محل‌های دیگر جبران کنیم. مانند درآمد حاصل از پارک حاشیه‌ای و درآمد از حاصل از طرح ترافیک و طرح زوج و فرد. قطع یقین برای نرخ کرایه اتوبوس، مترو و تاکسی افزایشی بیشتر از آنچه سال قبل اعمال شد، نخواهیم داشت.
کرونی با اشاره به کرایه تاکسی‌ها نیز گفت: سال گذشته افزایش کرایه تاکسی‌ها، متعارف و معقول بود و نظر رانندگان تاکسی نیز جلب شده بود و در سال 97 اعتراضی از سمت رانندگان تاکسی دراین زمینه نداشتیم.افزایش کرایه تاکسی‌های خطی رضایت بخش بود و برای سایر رانندگان تاکسی نیز راهکارهای دیگری دیده شد که می‌توانستند در نرم افزار کارپینو عضو شوند و از این طریق فعالیت خود را دنبال کنند.این یکی از راه‌های افزایش درآمد است و امسال هم سعی داریم تا با مدیریت این موضوع، از این محل افزایش درآمد داشته باشیم.
به گفته دبیر کمیسیون حمل ونقل شورای شهر هر چند باید منافع رانندگان تاکسی را نیز در نظر گرفت اما تعداد قشری که از خدمات تاکسی‌ها استفاده می‌کنند بیشتر است و در شرایط اقتصادی فعلی به صلاح نیست که نرخ کرایه‌ها افزایش صعودی داشته باشد. او ادامه داد: در مجموع با توجه به شناختی که از اعضای شورای شهر و کمیسیون حمل و نقل دارم احتمالا نرخ کرایه‌ها بین 12 تا 15 درصد افزایش خواهد داشت.
