نبود نقدینگی به دردسر جدی داروخانه‌ها تبدیل شده و شرکت‌های تامین‌کننده دارو بیش از این نمی‌توانند در انتظار پرداخت مطالبات خود بمانند. این وضعیت در حالی است که رییس داروخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران معتقد است چوب خط بدهی داروخانه‌ها به شرکت‌های تامین دارو خیلی وقت است که پر شده و برخی سازمان‌های بیمه‌گر برنامه‌ای برای پرداخت مطالبات داروخانه‌ها ندارند. محمدرضا روئینی، معتقد است مشکلات دارویی کشور باید جدی گرفته شود.
تمایل شرکت‌های امریکایی برای فروش دارو به ایران
محمدرضا روئینی درباره وضعیت فعلی دارو بیان کرد:
« اغلب داروهای مصرفی وارداتی، اروپایی هستند. در مورد داروهای شرکت‌های اروپایی ما کمتر مشکل تحریم داریم. در مورد شرکت‌های امریکایی، خود شرکت‌ها ابراز می‌کنند که ما مایلیم به شما دارو بدهیم و بنا نیست که فروش دارو و تحویل دارو تحت پوشش مسائل سیاسی قرار بگیرد اما واقعیت این است که بحث درگیری‌های سیاسی با امریکا بر تحویل دارو و تجهیزات پزشکی تاثیر گذاشته است. این قضیه مستقیما به این مساله باز می‌گردد که گاهی خود شرکت‌ها می‌ترسند دارو بدهند. برخی شرکت‌ها هم نگرانی ندارند و دارو را می‌دهند. اما بحث مهم رساندن پول به دست آنها است یعنی اگر هم می‌گویند تحریم‌ها تاثیری بر تهیه دارو ندارد آن بخشی است که می‌گویند ما به شما دارو می‌دهیم اما پول باید به دست ما برسد. مسیرهای انتقال پول را سخت کردند و اغلب، بانک‌ها خودشان مستقیم پول نمی‌فرستند بلکه از طریق صراف‌ها پول می‌فرستند.»
او درباره تاثیر تحریم‌های بانکی در وضعیت دارو بیان کرد: « در همین ماه‌های گذشته هم بانک‌ها مستقیما و به صورت شفاف پول نفرستاده‌اند، حتی در سال گذشته نیز کمتر اتفاق می‌افتاده و بانک‌ها از طریق صراف‌ها پول را می‌فرستادند. به هر صورت وقتی انتقال پول با مشکل مواجه شد در تحویل دارو نیز مشکل خواهیم داشت، با وجود این در حال حاضر وضعیت نسبت به یک ماه قبل به مراتب بهتر است. یک ماه قبل ما واقعا حدود 120 قلم دارو کمبود داشتیم که عمده آن داروهای خارجی بودند. اما انصافا بیمه سلامت شروع به پرداخت بدهی‌هایش به داروخانه‌ها به ویژه داروخانه‌های دولتی کرد ما بطور مثال توانستیم در داروخانه 13 آبان از حدود یک ماه و نیم تا دو ماه گذشته بالغ بر 200 میلیارد تومان از مطالبات خود را بگیریم و به شرکت‌های تولیدکننده و واردکننده پرداخت کنیم.
از همه سازمان‌های بیمه‌گر طلبکاریم
روئینی درباره بدهی بیمه‌ها به داروخانه‌ها بیان کرد: « از همه سازمان‌های بیمه‌گر از جمله بیمه نیروهای مسلح، بیمه خدمات درمانی و بیمه تامین اجتماعی مطالبه داریم. قضیه داروخانه‌های دولتی از داروخانه‌های خصوصی متفاوت است. بالاترین مطالبه داروخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران از سازمان بیمه تامین اجتماعی است. بطور مثال داروخانه‌های متعلق به دانشگاه علوم پزشکی تهران حدود 150 تا 180 میلیارد تومان از بیمه تامین اجتماعی طلب دارند. در مورد بیمه سلامت وضع خیلی بهتر است. طی سه ماه گذشته بیمه سلامت همت کرده تا مطالبات خود را به روز کند. بطور مثال ما در داروخانه 13 آبان، مطالبات خرداد خود را نیز از سازمامن بیمه سلامت گرفتیم. واقعا هیچگاه وضع به اینگونه نبوده که سه ماه از بیمه سلامت عقب باشیم. حتی در حال حاضر علی الحساب بخشی از مطالبات تیر را گرفته‌ایم. شرایط ما نسبت به بیمه سلامت خوب است اما در مورد بیمه تامین اجتماعی اینگونه نیست. »
او افزود: « واقعا مقدار زیادی از آنها مطالبه داریم اما از سوی دیگر تامین‌کننده‌های عمده داروهای ما نیز شرکت‌های داروسازی هستند که متعلق به تامین اجتماعی هستند در نتیجه چون ما از تامین اجتماعی طلبکار هستیم طبعا به شرکت‌های داروسازی متعلق به تامین اجتماعی نیز بدهکار هستیم». بزرگ‌ترین طلبکاران شرکت‌های داروسازی از ما شرکت‌های متعلق به تامین اجتماعی هستند. نه اینکه دلمان نخواهد پول به آنها ندهیم بلکه از آنها پول نگرفتیم که به آنها پول بدهیم با وجود این انصاف را رعایت کردیم بخشی از پولی را که داشتیم به شرکت‌های داروسازی متعلق به تامین اجتماعی داده‌ایم چون خودمان داروساز هستیم و دلمان نمی‌خواهد هیچ صنعت داروسازی ضرر کند و زمین بخورد. بنابراین از سهم پول‌هایی که باید به شرکت‌های داروسازی خصوصی می‌دادیم، دوستانه به شرکت‌های متعلق به تامین اجتماعی پرداخت کردیم.
رییس داروخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره کمبودهای دارویی بیان کرد: « کمبودهای دارویی از گروه‌های مختلف درمانی است. بطور مثال در گروه داروهای قلبی، سرطان و پیوند ممکن است کمبود داشته باشیم. در داروهای‌ام.اس چون اغلب آنها داروهای داخلی هستند و نمونه‌های مشابه داخلی هم دارند کمبود کمتر داریم اما در داروهای نامبرده شده کم و بیش مشکل داریم. گاهی این دارو می‌آید و گاهی کم می‌شود. اغلب، کمبودها در این حوزه‌ها است.» او درباره وضعیت داروهای تولید داخل گفت: « در تولید داخل قضیه کمی متفاوت است. نه تنها در تامین مواد اولیه خارجی بلکه در تامین برخی مواد اولیه داخلی نیز مشکلاتی وجود دارد. زمانی در داروخانه اگر 6 ماه به تامین‌کننده بدهکار بودیم، اصلا مشکلی نبود. برای اینکه تامین‌کننده چه داخلی و چه خارجی می‌توانست 6 ماه از آنهایی که به او جنس می‌دهند، وقت بگیرد. در نتیجه 6 ماه زمان می‌گرفت و من هم طی 6ماه پول از بیمه می‌گرفتم و به او برمی‌گرداندم. در حال حاضر نسبت به دو تا سه سال قبل میزان بدهی مان نسبت به آن زمان افزایش پیدا نکرده است. اکنون وضعیت فرق دارد و هنگام تحویل دارو ابتدا پول را مطالبه می‌کنند. در حال حاضر دیگر دارو را نقدی می‌دهند. در نتیجه مانند دو سال قبل 200 میلیارد تومان بدهی دارم اما تامین کنند علاوه بر طلب بدهی، پول خرید فعلی را نیز می‌خواهد.»
او درباره موجودی فعلی داروها افزود: «موجودی کمتر از قبل است. معمولا در داروخانه‌هایی مانند داروخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران به ویژه در مورد داروهای استراتژیک همیشه موجودی سه ماه را داریم اما اکنون اینگونه نیست. الان نه تنها ما بلکه داروخانه‌های دولتی دیگر هم موجودی شان کم شده است. برای داروها از یک ماه تا سه ماه موجودی داریم. برای داروها، متفاوت است.»
تعدیل نیروی ماهر در شرکت‌های داروسازی
روئینی درباره توقف تولید برخی خطوط دارویی بیان کرد: « در مورد تولید داخل قضیه از واردات متفاوت است. برای خرید یک خودروی خارجی، پول آن را می‌پردازید و خودرو یکجا وارد می‌شود. دارو هم به همین ترتیب است. برای خرید یک داروی خارجی مانند آمپول ضد سرطان آبراکسان، بطور مثال یک میلیون و 400 میلیون تومان پرداخت می‌کنید و آمپول را تهیه می‌کنید. اما برای تولید داروی داخل مثلا یک قرص نیاز به 10 ماده مختلف است. برخی از این مواد تولید داخل و برخی از این مواد تولید خارج هستند و باید آنها را وارد کنیم. اگر یک قلم از این 10 قلم را نداشته باشیم آن 9 قلم به هیچ کار نمی‌آید. بنابراین ظرافت در تولید داخل بیشتر است و زمان‌بندی بسیار مهم‌تر است یعنی اگر برنامه‌ریزی شده باشد که این ماه باید قرص آسپرین 80 تولید شود اگر یک قلم از این 10 قلم نرسد من دیگر آسپرین که نمی‌توانم تولید کنم و از سوی دیگر آمادگی برای تولید داروی دیگر هم ندارم چون آن دارو را می‌خواستم یک ماه دیگر تولید کنم و برای مواد اولیه خود برنامه‌ریزی کرده بودم معنی آن این است که اگر جریان نقدینگی به موقع برقرار نشود اینکه این صنعت را دوباره بلند کنیم به زمان خاصی نیاز دارد. واقعا هنگام تعدیل نیروی صنایع داروسازی، نیروی کارشناس و ماهر تعدیل می‌شود و بعد دوباره پیدا کردن آنها کار سختی است. ماشین تولیدی که خوابید برای راه انداختنش دوباره وقت می‌خواهید. در نتیجه واقعا تولید داخل را نسبت به واردات با پشتیبانی خیلی بیشتری باید نگاه کرد. » او افزود: «در حال حاضر تولید داخل به‌شدت از نبودن نقدینگی تاثیرپذیر شده است. صنعت داروسازی داخلی از لحاظ ریالی صنعت کوچکی است به آن معنا که سرجمع گردش مالی صنایع داخلی داروسازی حدود 12 هزار میلیارد تومان است. اگر همین صنعت چهار هزار میلیارد تومان طلبکار باشد، به معنای این است که 30 درصد پولی که نیاز دارد نیست. فرض کنید 30 درصد حقوق یک آدم حقوق بگیر پرداخت نشود، او چه کار می‌کند، به هم می‌ریزد چون روی تک تک ریال آن حساب کرده است و بعد هر ماه نیز همین طور 30 درصد حقوق او را ندهیم. در واقع نابود می‌شود. صنایع داروسازی هم انصافا مظلومانه و بدون اینکه صدایشان به جایی برسد این‌بار را به دوش کشیده‌اند تاجایی که دیگر بیش از این قابلیت به دوش کشیدن را ندارد. بیش از این دیگر نابود می‌شوند.»
