945 کیلومتر مرز مشترک میان ایران و افغانستان، بزرگ‌ترین تولید‌کننده تریاک در جهان، هر روز مبارزه با مواد مخدر در ایران را پیچیده و دشوار می‌کند. پنجم اردیبهشت امسال، رییس پلیس کشور، مبارزه با موارد مخدر را از اولویت‌های سال 97 دانست و اعلام کرد: «در سال ۹۶ حدود ۷۵۰ تن کشفیات موادمخدر داشته‌ایم که نسبت به سال ۹۵ بی‌سابقه بوده است.» از طرف دیگر آمارها نشان می‌دهد، در ۹ ماهه سال 96، ۶۰۰ تن مواد مخدر کشف و ضبط شده که این مقدار در ۱۲ ماه سال 95، برابر با ۷۰۰ تن بوده است، در واقع در سال 96، کشفیات مواد مخدر، نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۳ درصد رشد را نشان می‌دهد اما با وجود رشد 13 درصدی در کشف مواد مخدر، عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور که با حفظ سمت، دبیری کل ستاد مبارزه با مواد مخدر را هم بر عهده دارد، از روند مبارزه با مواد مخدر ناراضی است، عبدالرضا رحمانی فضلی، معتقد است برخی مسوولان در ارائه گزارش‌های مربوط به اعتیاد و مواد مخدر ملاحظه کاری می‌کنند. چنین وضعیتی در حالی است که افغانستان سالانه بر تولید مواد مخدر خود می‌افزاید، اگرچه کشفیات مواد مخدر در سال 96، 13 درصد افزایش داشت اما آخرین آمار موجود نشان می‌دهد در مقابل این میزان افزایش، سال گذشته تولید تریاک در کشور افغانستان هم بیشتر شده و از مرز 10 هزار تن عبور کرد و از مجموع تریاک تولید شده در افغانستان، سالانه حدود ١٥٠٠ تن وارد ایران می‌شود که یک سوم این مقدار در داخل کشور مصرف شده، حدود یک سوم توسط نیروی مقابله ایران کشف می‌شود.
رحمانی فضلی روز گذشته در نشست فصلی دبیران شوراهای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر سراسر کشور درباره این موضوع گفت: «۴ سال است که فعالیت‌مان را در ستاد مبارزه با مواد مخدر پشت سر گذاشتیم. در این مدت در مواردی توفیق داشتیم اما متاسفانه در برخی موارد نتوانستیم به اهداف برسیم. همچنین گاه در مطرح کردن برخی مسائل به‌صورت عالمانه و بدون مصلحت‌اندیشی دچار مشکل بودیم، این در حالی است که ما در قبال قانون و مردم وظیفه داریم و مهم این است که کف خیابان اقتصاد قاچاق، تعداد معتادان، میزان مواد مخدر، تعداد بهبودیافتگان و وضعیت درمان و اشتغال معتادان را در نظر بگیرم.»
او با بیان اینکه باید وضعیت خودمان را با رقیب خودمان یعنی قاچاقچیان، خرده فروشان و اعتیاد مقایسه کنیم، افزود: «در حال حاضر در افغانستان کشت مواد مخدر از ۶ هزار تن به ده‌هزار تن رسیده است. این مواد بعد از برداشت به سمت بازارهای جهانی حرکت می‌کند که بخشی از آن از مرزهای کشور ما وارد می‌شود. در حال حاضر آمار دقیقی از قاچاق مواد مخدر به کشور نداریم اما براساس آخرین آمارها ۸۰۹تن کشفیات مواد مخدر در کشور صورت گرفته است.»
وی ادامه داد: « میزان کشفیات مواد مخدر طی سال جاری ۱۵درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است. با اینکه میزان کشفیات بیشتر شده و همین جای تقدیر و تشکر دارد اما سوال این است که آیا نمی‌توانسیتم به جای ۸۰۰ تن ۱۳۰۰ تن کشفیات داشته باشیم؟ بنابر این در حوزه مقابله با قاچاق بطور کامل موفق نبوده‌ایم.»
لب مرز، بهترین جا برای قطع چرخه اعتیاد
دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت: «اگر در حوزه مقابله با قاچاق موفق نبودیم چرا در زمینه مقابله با خرده فروش‌ها هم نتوانستیم توفیق داشته باشیم؟ واقعیت این است که چرخه اعتیاد اعم از قاچاق، توزیع مواد مخدر و... ادامه دارد در حالی که این چرخه باید در یک جایی قطع شود و بهترین جا لب مرز است. باید تلاش کنیم در همان مرز کشور جلوی قاچاق را بگیرم. متاسفانه با وجود ساختارهای مشخص برای مقابله با قاچاق مواد مخدر و استقرار فرماندهی مبارزه با مواد مخدر و حتی گروه‌های مختلف از جمله سپاه باز هم وضعیت قاچاق به این شکل است.» رحمانی فضلی با تاکید بر اینکه بعد از قاچاق مواد مخدر به داخل کشور مبارزه با آن سخت می‌شود بیان کرد: « اگر یک تن مواد مخدر را در مرز بگیریم قطعا با یک گروه طر ف هستیم اما به محض ورود مواد مخدر به داخل کشور این یک گروه تبدیل به هزار گروه می‌شود که باید با تک تک آنها مبارزه کنیم. ضمن اینکه اگر خرده فروش‌ها را دستگیر می‌کنیم باید تلاش کنیم رد آنها را بزنیم و به گروه‌های قاچاقچی در مرز کشور دست بیابیم.»
ملاحظه کاری برخی مسوولان در ارائه گزارش
رحمانی فضلی با بیان اینکه دستگاه‌های مختلف از جمله وزارت بهداشت، استانداران و... با موضوع مبارزه با مواد مخدر درگیرند گفت: “عملکرد ستاد مبارزه با مواد مخدر باعث می‌شود که این موضوع به اولویت دستگاه‌های دیگر تبدیل شود. موضوع مهم دیگر این است که دبیران استانی مبارزه با مواد مخدر نباید در عملکرد خود ملاحظه کاری داشته باشند. من برخی گزارش‌های کار را می‌بینم و متوجه می‌شوم که سراسر ملاحظه کاری است. به دلیل اولویت دهی به بحث مبارزه با مواد مخدر است ک تاکید کردم کلیه استانداران در جلسات مربوط به مبارزه با مواد مخدر شرکت کنند؛ متاسفانه گاهی وقتی به استان‌ها سرکشی می‌کنیم می‌بینم شرایط موجود با گزارش‌های ارائه شده متفاوت است.»
وزیر کشور با تاکید بر اینکه دبیران ستاد مبارزه با مواد مخدر باید دلشان با این کار باشد گفت: باید فرض کنید که معتادان برادر، خواهر یا بستگان نزدیک شما هستند دراین شرایط چطور عمل می‌کنید؟ معتقدم همه دستگاه‌هایی که متولی مبارزه با مواد مخدر هستند، تا سه برابر می‌توانند بهره‌وری خود را افزایش دهند. دبیران شوراهای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر سراسر کشور باید هم برخورد وهم تشویق و ترغیب داشته باشند و کاری کنند که مبارزه با مواد مخدر در اولویت دستگاه‌ها قرار گیرد.
رحمانی فضلی بااشاره به اینکه در برنامه ششم توسعه بندهای خوبی برای مبارزه با مواد مخدر لحاظ شده است گفت: بر اساس این برنامه اختیارات مناسبی به ستاد مبارزه به مواد مخدر داده شده و حتی ردیف‌های مختلف بودجه برای دستگاه‌ها در این زمینه در نظر گرفته شده است. با دیوان محاسبات برای تخصیص بودجه‌ها هماهنگی کرده و این موضوع را پیگیری خواهیم کرد.
وی با بیان اینکه جلسات تشریفاتی هیچ تاثیری در مبارزه با مواد مخدر ندارد تاکید کرد: برای اجتماعی کردن مبارزه با مواد مخدر و جلب مشارکت‌های مردمی باید با اقشار مختلف جامعه جلسه داشته باشیم. از نظر من حوزه مقابله اولویت یک است. برای پیگیری این موضوع باید در مرزهای کشور فعالیت شود. همچنین در استان‌ها جلسات مقابله جدی گرفته شود. واضح است که کار اطلاعاتی در استان‌ها بسیار اهمیت دارد چون این کار هزینه کمی دارد و عین حال قدرت و هیبت ستاد را نشان می‌دهد و در دل قاچاقچیان خوف ایجاد می‌کند.
