معاون کل وزارت بهداشت ضمن ارائه آخرین آمار اختلالات روانپزشکی در کشور، گفت: مطالعات دلالت بر آن دارد که تنش‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایجاد شده یا به وجود آمده در فواصل زمانی مشخص، تاثیرات مستقیم بر سلامت روان مردم داشته است.
ایرج حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت، در نشستی خبری با بیان اینکه احتمال وجود یک اختلال روانپزشکی در طول عمر از ۱۸ تا ۳۶ درصد متغیر است، (یعنی یک نفر از هر سه تا شش نفر)، افزود: شیوع اختلالات روانپزشکی در طول یک سال در استان‌های مختلف کشور از بین 12.8درصد تا 36.3 درصد متغیر بوده است. در تهران این میزان 30.2 درصد بوده است. یعنی تقریبا یک نفر از هر سه نفر. البته در تهران میزان این اختلالات در فواصل نزدیک‌تری اندازه‌گیری شده است و این مطالعات دلالت بر این دارد که تنش‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایجاد شده یا به وجود آمده در فواصل زمانی مشخص، تاثیرات مستقیم بر سلامت روان مردم داشته است.
حریرچی با بیان اینکه میزان بروز اختلالات روانی در زنان بطور واضحی و به میزان 38.5درصد بیشتر از مردان بوده است، گفت: با افزایش سن، مشکلات روانی نیز افزایش می‌یابد. بیشترین میزان اختلالات روانی در افراد بالای ۶۵ سال است. همچنین با افزایش میزان سواد، اختلالات روانی کاهش می‌یابد و بالاترین میزان اختلالات روانپزشکی در افراد بی‌سواد است. در عین حال در شهرنشینان میزان اختلالات روانی بیشتر از روستانشینان بوده است. افراد همسر از دست داده (چه با طلاق چه با فوت همسر) نیز دچار اختلال بیشتر روانی هستند. او ادامه داد: از منظر بار بیماری‌ها در کشور، یعنی از لحاظ سال‌های از دست رفته عمر به دلیل مرگ ناشی از بیماری و سال‌های زندگی توام با ناتوانی، هم‌اکنون مجموع بیماری‌های روانی و اعتیاد بعد از بیماری‌های قلبی عروقی رتبه دوم را دارند و تاثیر بسیار بیشتر از بیماری‌هایی مثل سرطان، دیابت و حوادث ترافیکی بر بار بیماری‌ها در کشور خصوصا و عمدتا از طریق سال‌های زندگی توام با ناتوانی دارند.
حریریچی با بیان اینکه اختلالات روانی به دلایل گوناگونی مانند زمینه‌های ارثی، شیوه زندگی، مشکلات اجتماعی و... بستگی دارد، گفت: اگر معیارهای سلامت روان را بشناسیم و بتوانیم با دیگران و محیط اطراف‌مان تعامل داشته باشیم، می‌توانیم عوامل آسیب‌زا به شخصیت سالم را شناسایی کنیم و به شخصیتی سالم برسیم. سلامت روان بیش از اینکه موضوعی شخصی باشد، موضوعی اجتماعی است.
او با بیان اینکه جامعه ناسالم در خود بی‌اعتمادی و بدگمانی ایجاد کرده و مانع رشد افراد می‌شود، افزود: اما جامعه سالم این امکان را به افراد می‌دهد که به یکدیگر عشق بورزند و قدرت تعقل خود را بارور کنند. باید توجه کرد که برخی معیارهای سلامت روان شامل رفتارهای غیرانطباقی، پریشانی شخصی، انحراف از هنجارهای اجتماعی و... است. سلامت روان با فکر، عواطف و رفتار انسان‌ها ارتباط دارد؛ یعنی فردی که از سلامت روان خوبی برخوردار است، می‌تواند عملکرد موثری هم در جامعه داشته باشد. حریرچی در ادامه گفت: باید توجه کرد که مهارت‌های فکری و عاطفی منجر به رشد عزت نفس می‌شود. همچنین انجام فعالیت‌های سازنده، داشتن روابط مناسب با دیگران، توانایی سازگاری با محیط و... از منافع داشتن سلامت روانی خوب به شمار می‌آیند.
وی با بیان اینکه با انتخاب‌های کوچک ناخودآگاه متعصبانه و با نشر دیدگاه‌های منفی‌گرایانه شرایطی را ایجاد می‌کنیم که منجر به بروز اختلال در سلامت روان می‌شود، ادامه داد: باید توجه کرد که مهم‌ترین بعد سرمایه اجتماعی اعتماد اجتماعی است. این اعتماد هم از طریق پایبندی به همه ارزش‌ها و هنجارهای جامعه ایجاد می‌شود. اعتمادی که از طریق مناسبات مثبت اجتماعی و تعهدات اخلاقی ایجاد شود، منجر به رشد جامعه می‌شود. باید توجه کرد که متخصصین سلامت روان معتقدند افرادی که بطور تکرار شونده در معرض اخبار منفی هستند، استرس‌های شدیدی را متحمل می‌شوند و بسته به توانایی‌ها و استعدادهای مثبت و منفی‌شان ممکن است دچار افسردگی و اضطراب شوند. از طرفی رسانه‌ها تمایل دارند بیشتر اخبار منفی را انعکاس داده و شدت خبر را بیشتر و آن را احساسی کنند. باید بدانیم کسانی که اخبار منفی را می‌شنوند زمان بیشتری را صرف نگرانی‌های شخصی می‌کنند.
او تاکید کرد: توجه به بنیان خانواده، ایجاد آرامش در خانواده، برقراری ارتباطات صمیمانه با فرزندان، وجود رابطه منطقی بین پدر و مادر، ارتقای سطح سواد عمومی جامعه، ارتقای سطح سواد سلامت جامعه و انگ زدایی از بیماری‌های روانی، ارتقای امنیت و رفاه اجتماعی، تامین حداقل نیازهای اقتصادی و کاهش فاصله طبقاتی، ارتقای سطح نشاط اجتماعی، مشارکت دادن مردم در فعالیت‌های فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، توجه به مهندسی شهری و استفاده از رنگ‌های شاد در فضای شهر و... منجر به ایجاد سلامت روان در جامعه می‌شود.
وضعیت بهداشتی مناطق زلزله‌زده کرمانشاه
او در پاسخ به سوال دیگری درباره وضعیت بهداشتی در مناطق زلزله زده کرمانشاه گفت: برخی از این مناطق در جاهای بسیار گرمی است؛ بطوریکه در تعطیلات نوروز هم دمای هوایشان به بالای ۳۰ درجه رسیده بود. البته بیماری‌هایی مانند عقرب‌گزیدگی و سالک جزو بیماری‌های بومی این مناطق محسوب می‌شوند. از طرفی اگر تامین آب بهداشتی در این مناطق دچار مشکل شود، می‌تواند بیماری‌های گوارشی را به دنبال داشته باشد. در این زمینه ما رصدهای لازم را داشته‌ایم و با تذکرات جدی که داده‌ایم در یک ماه گذشته اقدامات خوبی انجام شده و همچنان در حال انجام است. در اینجا از مسوولان بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه تشکر می‌کنم؛ چرا که بطور خستگی‌ناپذیر بر این مناطق نظارت می‌کنند. در عین حال تاکید می‌کنم که در این مناطق افزایش غیرعادی بیماری‌ها را نداشته‌ایم و همه‌چیز مطابق روال معمول است.
قیمت هیچ دارویی تغییر نکرده است
حریرچی در پاسخ به سوالی درباره وضعیت دارو با نوسانات اخیر ارزی گفت: قیمت هیچ دارویی تغییر نکرده و هیچ دارویی هم با پول و نرخ جدید وارد کشور نشده است. همانطور که معاون اول رییس‌جمهور اعلام کردند درباره دارو هیچ تغییر قیمتی رخ نمی‌دهد. ما جلساتی را با مسوولان رده بالای کشور برگزار کرده‌ایم و همه قول داده‌اند که ارز مورد نیاز دارو را که ارز مبادله‌یی بوده است، به قیمت سابق تامین کنند و ما به التفاوتش را هم بانک مرکزی بپردازد. در حوزه تجهیزات پزشکی نیز آن قسمتی که با ارز مبادله‌یی تامین می‌شود به همین منوال پیش می‌رویم. اما برخی از تجهیزات پزشکی و لوازم جانبی با ارز آزاد تامین می‌شدند. در این زمینه انتظار می‌رود که قیمت آنها کاهش داشته باشد زیرا دولت قول داده که برایشان ارز ۴۲۰۰ تومانی دهد.
حساب دارو از نوسان ارزی جداست
او افزود: از طرفی سامانه ۱۹۰ وزارت بهداشت به صورت فعال مشغول رصد شرایط است و اگر کسی در این زمینه شکایت یا مشکلی داشت می‌تواند با این سامانه تماس بگیرد. بالاخره ممکن است یک سری تخلف هم وجود داشته باشد که از طریق این سامانه آن را اعلام کنند. نکته مهم این است که قیمت دارو هیچ تغییری نکرده و مسوولان ارشد دولت هم به ما قول داده‌اند که با تامین ارز قیمت دارو هیچ تغییری نکند. البته طبق استانداردهای سازمان بهداشت جهانی کشوری که چند هزار قلم دارو را تامین می‌کند، یک درصد کمبود هم برایش پیش می‌آید که این میزان حدود ۳۰ تا ۳۵ قلم دارو می‌شود. بنابراین حساب این کمبودها از مساله نوسانات ارزی جداست. او درباره وضعیت شیرخشک‌های وارداتی نیز گفت: سالانه حدود ۳۷ الی ۴۰ میلیون دلار واردات شیرخشک داریم که در بازار این محصول هم هیچ مشکلی وجود نداشته است.
