سال 1393 در راستای طرح تحول سلامت قرار شد خدمات دندان‌پزشکی برای دانش‌آموزان ابتدایی انجام شود. طرحی که مسوولان آنقدر به تاثیر‌گذاری آن اطمینان داشتند که پیش بینی می‌کردند تا سال 1400، دانش‌آموزان ایرانی تنها یک دندان خراب داشته باشند. حالا با گذشت سه سال از اجرای این طرح، در شرایطی که بیمه سلامت با بحران مالی دست به گریبان است تا جایی که بیم آن می‌رود پوشش خدمات برای برخی اقشار حذف شود، مرداد امسال، سعید عسگری، رییس وقت شورای سلامت دهان وزارت بهداشت، اعلام کرد قرار است این خدمات با دانش‌آموز مقطع ابتدایی وارد دوره دبیرستان شود؛ یعنی سالانه حدود یک میلیون دانش‌آموز به این تعداد کنونی افزوده می‌شود.
اما با این وجود ادامه این طرح که قرار بود تا سال 1400 اجرا شود، در گروه تامین اعتبار باقی مانده و بعید نیست یکی از طرح‌های نا تمام طرح تحول سلامت، خدمات دندان پزشکی دانش‌آموزان باشد که قربانی کمبود اعتبار می‌شود، چرا که پیش از این عسگری، درباره این موضوع گفته بود: «در حال حاضر بودجه‌های پایدار برای طرح تحول یکی از مسائل چالشی است که این طرح را دچار مشکل کرده است.
در صورتی که تامین منابع پایدار از طرف دولت و صندوق‌های بیمه‌گر در این قسمت صورت گیرد، یکی از پیشنهادات اساسی ما یعنی گسترش سن افرادی که به رایگان از خدمات طرح تحول سلامت دهان و دندان استفاده می‌کنند، محقق خواهد شد. ما علاقه‌مندیم سن جوانان و نوجوانان تحت پوشش این طرح را که در حال حاضر 14 سال است، به 18سال افزایش دهیم، اما این به معنی افزایش بار مالی ناشی از خدمات است.»
چنین وضعیتی در حالی است که هزینه خدمات دندان پزشکی برای بزرگسالان در ایران بالاست و بیمه هم هزینه‌های آن را بطور کامل تقبل نمی‌کند بنابراین رسیدگی به دندان‌ها در دوران کودکی می‌تواند تا حد زیادی هزینه‌های دندان پزشکی افراد د ر دروان بزرگسالی را کاهش دهد.
کمبود اعتبار نقل تمامی محافل
صحبت‌هایی که مرداد 1396، از سوی سعید عسگری درباره بار مالی این طرح بیان شد، نه تنها از آن زمان تاکنون بهبود نیافته بلکه هنوز هم مسوولان وزارت بهداشت صحبت از اعتبار و کمبود آن برای اجرای این طرح می‌کنند.
حمید صمدزاده، رییس اداره سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت، درباره این موضوع می‌گوید: “ این طرح در زمان ثبت نام دانش‌آموزان در پایه ششم ابتدایی اجرا می‌شود تا دانش‌آموزان دهان و دندانی عاری از پوسیدگی داشته باشند؛ یعنی اگر مشکلی وجود داشته باشد پیش از ورود آنها به این مقطع برطرف شود. حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار دانش‌آموز به مقطع ششم در سراسر کشور وارد می‌شوند که با اجرای این برنامه قرار است معاینه شوند و نیازهای درمانی دهان و دندان آنها مشخص و برطرف شود. وی با اشاره به کشوری بودن این طرح، افزود: این دانش‌آموزان بعد از معاینه و در صورت لزوم به مراکز درمانی ارجاع داده می‌شوند. آنها می‌توانند به مراکز درمانی مورد نظر خود مراجعه کنند یا به مراکزی که ما آماده کرده‌ایم معرفی می‌شوند و خدمات لازم را دریافت می‌کنند. این طرح در صورت تامین اعتبار از سال تحصیلی آینده ارائه می‌شود.
رییس اداره سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت درباره هزینه این خدمات نیز اظهار کرد: در حال پیگیری هستیم که دانش‌آموزان برای این خدمات که شامل کشیدن، پرکردن، فیشورسیلانت و جرمگیری است، هزینه‌یی پرداخت نکنند. این بسته هنوز نهایی نشده است؛ چون باید منابع آن تامین شود.
وی همچنین اضافه کرد: اگر این طرح موفق بود یک پایه دیگر نیز به آن اضافه می‌کنیم تا طی برنامه‌یی چهارساله تا پایان سال ۱۴۰۰ این اقدامات را در مقطع ابتدایی کامل کنیم. در حال حاضر خدمات پیشگیری شامل معاینه، وارنیش فلوراید و آموزش در مقطع ابتدایی ارائه می‌شود. بسته خدمتی دانش‌آموزان در روستاها یعنی خدمات ترمیمی برای دندان‌های شیری و دایمی، کشیدن، فیشورسیلانت، جرمگیری، فلورایدتراپی و پالپوتومی به صورت رایگان ارائه می‌شود. این طرح از سال ۹۴ و همزمان با شروع طرح تحول سلامت دهان و دندان آغاز شده است.
با همکاری سازمان بیمه سلامت توانستیم این طرح را در قالب بیمه روستاییان بیاوریم که در حال حاضر برای کل جمعیت دانش‌آموزان روستایی انجام می‌شود.
صمدزاده در ادامه تصریح کرد: در شهر فقط دندان شش برای دانش‌آموزان تحت پوشش بیمه قرار دارد که آن هم با پرداخت ۳۰ درصد فرانشیز انجام می‌شود؛ به همین دلیل اگر قرار است خدمات درمانی در شهرها نیز انجام شود، باید منابع آن را تدارک ببینیم تا این خدمات درمانی در طول این چهارسال به صورت کامل به دانش‌آموزان ابتدایی ارائه شود.
رییس اداره سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت درباره وضعیت پوسیدگی دندان‌های دانش‌آموزان در کشور گفت: شاخص Dmft که نشان‌دهنده تعداد دندان‌های پرشده، کشیده و پوسیده است، پیش از اجرای این طرح در کودکان ۱۲ ساله 2.09 بود که با اجرای آن در حال حاضر به 1.84 کاهش پیدا کرده است. برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا پایان سال ۱۴۰۰ این شاخص به یک برسد؛ یعنی در دهان هر بچه ۱۲ ساله یک دندان پوسیده، پر شده یا کشیده شده وجود داشته باشد که در حال حاضر دو دندان است.
