بازار 10 هزار میلیارد تومانی سیگار در کشور که به گفته قائم‌مقام وزیر بهداشت، 50 درصدش سود است، مافیایی در این حوزه تشکیل داده که سال‌ها، اعمال مالیات بر خرده فروشی سیگار را به تعویق انداخته و هرچه وزارت بهداشت تلاش می‌کند تا این طرح در مجلس تصویب و اجرایی شود، دست‌هایی که منافعی در بازار سیگار دارند، مانع آن می‌شوند.
سخنگوی وزارت بهداشت با اشاره به اینکه سود خرید و فروش و واردات سیگار به جیب افراد سودجو می‌رود، گفت: هزینه درمان مستقیم و غیرمستقیم عوارض ناشی از سیگار سالانه حدود ۸۰ هزار میلیارد تومان است؛ درحالی که بودجه هدفمندی که برای طرح تحول نظام سلامت در نظر گرفته شد، مجموعا ۴ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان بود.
ایرج حریرچی در نشستی خبری با اشاره به برخی آمارها در حوزه مصرف سیگار و دخانیات گفت: ۱۰ درصد از جامعه بالای ۱۸ سال ایران هر روز سیگار می‌کشند که از این میزان ۲۰ درصد در مردان و یک درصد در زنان است. همچنین ۱۴ درصد جمعیت بالغ ایرانی روزانه و غیر روزانه انواع دخانیات را مصرف می‌کنند که ۲۵ درصد آن در مردان و چهار درصدش در زنان است. شیوع مصرف سیگار در سن ۱۳ تا ۱۵سالگی 3.4درصد است که از این میزان 4.8درصد در پسران و 2.1درصد در دختران است.
او با بیان اینکه در کشور ۷ میلیون سیگاری بزرگسال بالای ۱۵ سال داریم گفت: همچنین ۱۰۰ هزار نفر سیگاری در سنین ۱۳ تا ۱۵ در کشور وجود دارد. باید توجه کرد که دخانیات بزرگ‌ترین عامل قابل پیشگیری سرطان است؛ بطور ی که ۷ هزار ماده شیمیایی در دود سیگار وجود دارد که ۷۰ نوع آن قطعا سرطان‌زا هستند. در عین حال باید توجه کرد که سالانه در دنیا
۷ میلیون نفر به دلیل مصرف سیگار جان می‌بازند که از این تعداد ۹۰۰ هزار نفر در مواجهه با دود سیگار قرار دارند. در ایران نیز شاهد مرگ سالانه ۵۵ هزار نفر به دلیل مصرف سیگار و دخانیات هستیم. سخنگوی وزارت بهداشت با بیان اینکه در ایران بیش از ۹۰ درصد موارد سرطان ریه ناشی از مصرف سیگار است، ادامه داد: مصرف سیگار منجر به بروز ۱۴ نوع سرطان اعم از ریه، دهان و غیره می‌شود.
خسارت ۸۰ هزار میلیارد تومانی سیگار
به بهداشت و درمان
وی با بیان اینکه در ایران سالانه ۱۰ هزار میلیارد ریال خرج خرید سیگار می‌شود، گفت: این در حالی است که هزینه درمان مستقیم بیماری‌های مرتبط با دخانیات ۲۰ تا ۳۰ هزار میلیارد تومان است و هزینه درمان غیر مستقیم در این حوزه که منجر به از دست رفتن سال‌های عمر می‌شود ۴۰ هزار میلیارد تومان است. بنابراین سالانه حدود ۸۰ هزار میلیارد تومان به دلیل مصرف دخانیات خسارت می‌بینیم. در حالی که بودجه هدفمندی که برای طرح تحول نظام سلامت درنظر گرفته شد، مجموعا ۴ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان بود.
او همچنین اظهار کرد: درست است که با آموزش و پیشگیری می‌توانیم در کاهش مصرف سیگار نقش ایفا کنیم، اما این اقدامات اصلا کافی نیست. موثرترین استراتژی برای کاهش مصرف سیگار خصوصا در نوجوانان و جوانان و اقشار فقیر و متوسط جامعه آن است که قیمت سیگار را برای مصرف‌کنندگان گران کنیم. بنابر این بهترین راه کاهش مصرف سیگار افزایش مالیات بر سیگار است. طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی نرخ مناسب مالیات برای کاهش مصرف سیگار ۷۵ درصد قمیت خرده‌فروشی است و باید این مالیات را صرف تحرک مردم، تغذیه آنان و بهداشت و درمان‌شان کنیم، اما در ایران مالیات بر سیگار تنها ۱۰ درصد قمیت خرده فروشی است.
او با بیان اینکه از بازار ۱۰ هزار میلیارد تومانی سیگار، ۵۰ درصدش سود است و به جیب افراد سودجو می‌رود، گفت: میزان اشتغال در این حوزه ۳۰۰۰ نفر است و ما با منابع ناشی از مالیات بر سیگار می‌توانیم این سه هزار نفر را در صنایع مولدتر به کار بریم.
سیگار در ایران ارزانتر از دنیا
دیروز وزیر بهداشت نیز با تاکید بر لزوم افزایش مالیات بر دخانیات برای کاهش مصرف آن، گفت: به هر نسبت که مبلغ سیگار افزایش یابد، دسترسی کاهش خواهد یافت و در این زمینه لازم است از تجربیات بین‌المللی استفاده شود.
حسن قاضی‌زاده هاشمی در واکنش به برخی تلاش‌ها برای پایین نگه داشتن قیمت سیگار به بهانه کنترل قاچاق آن، به ایسنا گفت: به نظر من در این موضوع نیز باید به تجربیات بین‌المللی احترام بگذاریم و از آنها استفاده کنیم.
او افزود: قیمت سیگار در همه جای دنیا گرانتر از ایران است، دلیلش هم آن است که بالاخره قیمت روی مصرف اثر می‌گذارد؛ طبیعی است که اگر سیگار رایگان شود، مصرفش بسیار بیش از میزان فعلی افزایش خواهد یافت. اما به هر نسبت که مبلغ افزایش یابد، دسترسی کاهش پیدا خواهد کرد. وزیر بهداشت گفت: بر همین اساس اینکه بعضی‌ها با افزایش مالیات بر سیگار مخالفت کنند، در حالی که این موضوع هم روی مصرف اثر می‌گذارد و هم برای خزانه یک منبع درآمد است، حقیقتا من متوجه علت مخالفت آنها نمی‌شوم.
او ادامه داد: البته طبیعی است که در این میان صنفی که درگیر تولید یا واردات است، به منافع‌شان فکر می‌کنند ولی اینکه تعدادی از نمایندگان محترم مجلس وارد صحنه شوند و با تعصب از افزایش عوارض سیگار جلوگیری کنند یا مصرف قلیان در برخی مجموعه‌ها آزاد شود، برای خود من واقعا جای سوال است؛ چرا که این افراد انسان‌های شریفی هستند و قطعا نمی‌خواهند آسیبی به موکلان‌شان وارد شود، بر همین اساس تصورم آن است که اطلاعات ناقص به آنها داده شده و اگر اطلاعات دقیق‌تری در اختیارشان قرار گیرد، حداقلش این است که از یک رویه غلط حمایت نخواهند کرد. وزیر بهداشت گفت: سلامت مردم بسیار مهم است و از طرفی هم تقریبا اکثر کسانی که اعتیادهای دیگری پیدا کرده‌اند، مقدمه‌اش از سیگار بوده است و در همه جای دنیا حتی کشورهای همسایه ما سخت‌گیری جدی در این زمینه وجود دارد. بنابراین یکی از ابزارهای کشورها در این زمینه، وضع مالیات بر خرده فروشی سیگار است. اگر مالیات مناسب وضع شود مصرف حتما کاهش خواهد یافت و این تبلیغ در جامعه که با افزایش مالیات، قاچاق افزایش می‌یابد، غلط و اشتباه است و با توجه به مطالعه انجام شده از سوی سازمان بهداشت جهانی، حتما مصرف کاهش پیدا خواهد کرد.
