گروه راه و شهرسازی آزاده کاری
کلیات لایحه طرح جدید ترافیک تهران پس از کش و قوس‌های فراوان و سیل مخالفت‌ها و انتقادهایی که به آن وارد بود، بالاخره در جلسه روز یک‌شنبه شورای شهر به تصویب رسید. با توجه به اهمیت موضوع و تبعات مختلف فراوانی که اجرای این طرح بر زندگی شهروندان دارد، انتظار می‌رفت اعضای شورای شهر به عنوان نمایندگان مردم تهران جدیت و دقت بیشتری در بررسی این طرح داشته و با صبر و حوصله و در زمان کافی با در نظر گرفتن مصالح شهروندان درباره این لایحه تصمیم بگیرند اما اتفاقات جلسه یک‌شنبه شورای شهر نشان داد که باز هم مردم در تصمیمات شهر نادیده گرفته شدند.
به گزارش «تعادل» در هنگام بررسی طرح منتقدان که تعداد آنها نیز بسیار اندک بود، فرصت این را نیافتند که نظرات خود را مطرح کنند و محسن هاشمی، رییس شورای شهر نیز گویی عجله داشت که هر چه زودتر این لایحه به تصویب برسد و حتی بعد از تصویب نیز اجازه صحبت به مخالفان را نداد و زمانی که سالاری و نژاد بهرام می‌خواستند در این باره صحبت کنند با واکنش و عکس‌العمل تند هاشمی مواجه شدند و حتی مجادله‌یی هم بین هاشمی و محمد سالاری رییس کمیسیون معماری وشهرسازی به وجود آمد. سالاری خطاب به هاشمی گفت، شما همیشه در حال نطق کردن هستید، اجازه بدهید ما نیز صحبت کنیم که هاشمی در جواب گفت، وظیفه من نطق کردن است.
اما نکته جالب توجه در هنگام بررسی این لایحه تغییر نظر برخی مخالفان لایحه بود. برخی از اعضا که بارها در مصاحبه‌های خود بر نکات منفی طرح تاکید داشتند از جمله محمد علیخانی، رییس کمیسیون حمل و نقل شورا تغییر نظر داده و رای مثبت خود را در این باره ابراز داشتند.
الهام فخاری از مخالفان طرح مذکور بعد از به تصویب رسیدن این لایحه عنوان کرد که این مصوبه عین تبعیض است، چرا فراخوان عمومی نکردید، شتاب‌زدگی در این طرح ممکن است پیامدهایی داشته باشد و به نشانه اعتراض صحن شورا را ترک کرد.
طرح جدید مبهم است
الهام فخاری، عضو کمیسیون اجتماعی و فرهنگی شورا در گفت‌وگو با «تعادل» با بیان اینکه نوع ارائه طرح مورد انتقاد است، اظهار کرد: شرایط طرح جدید مشخص و واضح بیان نشده و ابهامات زیادی دارد. همچنین این طرح به همه کمیسیون‌ها ارسال نشده بود. این در حالی است که لایحه مذکور فقط یک طرح خودرویی نیست و باید قبل از ارائه در صحن در یک کمیسیون ترکیبی متشکل از نمایندگان کمیسیون‌های اصلی شورا بررسی و بعد از تصویب در این کمیسیون وارد صحن شورا شود. بنابراین در قدم اول ارائه لایحه بدون طی کردن مراحل و تشریفات قانونی پیش رفته است.
وی ادامه داد: نکته دوم این است که لایحه ترافیک، پیش از ارائه در صحن برای اعضای شورا نیز توضیح داده نشده و جزئیات آن مشخص نیست. جای سوال است برای تدوین لایحه‌یی در این سطح چگونه فقط از یک طرح استفاده شده، در حالی که انتظار می‌رفت از متخصصان این حوزه نیز برای ارائه طرح‌ها و نظراتشان استفاده شود که متاسفانه این اتفاق نیفتاد. از سوی دیگر تایید و پافشاری روی نکات مثبت و نادیده گرفتن جنبه‌های منفی لایحه، نشنیدن صدای منتقدان که اتفاقا منتقدان بنام، جدی و قابل توجهی دارد که عموما از نهادهای تخصصی ودانشگاهی هستند، روشن نکردن ابهام‌ها و اینکه آیا واقعا بعد از تصویب، اصلاحات آن انجام خواهد شد یا نه مواردی است که پاسخ روشنی برای آن وجود ندارد. این شیوه مصوب شدن طرحی که اثرگذاری عمیقی بر شهر و شهروندان دارد قطعا کار اشتباهی است.
عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورا با بیان اینکه در صحن شورا نیز دلایل مخالفت خود را واضح و روشن اعلام کردم، تاکید کرد: اینکه بدون دانستن جزئیات و تنها با در نظر گرفتن کلیات بخواهیم طرحی را مصوب کنیم و بعد به جزئیات آن بپردازیم را ناروا دانسته و به همین دلیل از صحن خارج شدم.
چشم‌پوشی از پیامدهای اجتماعی
فخاری در پاسخ اینکه مهم‌ترین ایرادات این طرح چیست، اظهار کرد: مهم‌ترین بحث این است که پیامدهای اجتماعی این طرح در نظر گرفته نشده و نیز ملزومات شغلی و حرفه‌یی افراد مورد توجه قرار نگرفته است. از سوی دیگر هر چند این طرح با شعار رفع تبعیض بین شهروندان گره خورده است اما واقعیت این است که در عمل باز هم نسبت به گروه‌های شغلی مختلف تبعیض وجود دارد.
فخاری با بیان اینکه یکی دیگر از ایرادات نبود زیرساخت‌های مناسب برای اجرای این طرح است، تصریح کرد: سامانه اجرا، سامانه پایش، پاسخگویی و شکایات مردمی برای آن آماده نشده است.
نتایج اجرای طرح مشخص نیست
وی ادامه داد: زمانی که مدیریت شهری محدودیتی را برای برطرف کردن موضوع و مشکلی ایجاد می‌کند، باید هزینه‌های آن بابت رفع محدودیت ایجاد شده مورد استفاده قرار گیرد. این طرح برای کاهش ترافیک و آلودگی هوا اجرا می‌شود و بر اساس آن شهروندان باید برای ورود به زون‌های مختلف در ساعات گوناگون باید مبالغ مختلفی پرداخت کنند. بنابراین باید تعیین شود که در یک بازه زمانی با هزینه‌یی که از این راه حاصل می‌شود این مشکلات حل خواهد شد. این چیزی است که در طرح مذکور مورد توجه قرار نگرفته است. به گفته فخاری یکی از انتقادهایی که به طرح فعلی وارد می‌شود نیز به این موضوع برمی‌گردد. اینکه طرحی حدود 40 سال است برای کاهش ترافیک در محدوده خاصی از شهر اجرا می‌شود اما تاکنون نتیجه بخش نبوده است و نیاز به تغییر دارد. اگر قرار نیست طرح جدید هم در درازمدت مشکلات را برطرف کند اصولا چرا باید طرح تغییر کند؟
وی در پاسخ به اینکه به نظر شما دلیل این شتاب زدگی هیات رییسه شورا و نیز مدیریت شهری برای اجرای زودهنگام این طرح چیست، گفت: این سوال من نیز هست و باید دید چرا در اجرای طرحی در این سطح که بر بسیاری از رده‌های شغلی تاثیر گذاشته و تبعات مختلف اقتصادی و اجتماعی دارد شاهد این شتاب‌زدگی هستیم. حدود 50 سال است که طرح کنونی به اشتباه اجرا می‌شود، چرا می‌خواهند ناگهان و در یک بازه زمانی کوتاه آن را تغییر دهند. یعنی نمی‌شود چند ماه دست نگه داشت تا بعد از انجام کار دقیق کارشناسی و استفاده از نظریات دانشگاهیان و کارشناسان طرحی را پیاده کرد که مورد تایید همه اقشار باشد؟ باید طرح‌های رقیب این طرح نیز بررسی می‌شد تا جامعه دانشگاهی اقناع شود. مگر غیر از این است که اجرای این طرح برای آسایش شهروندان است پس باید در زمان مناسب با جلب رضایت شهروندان و اقناع آنها طرح جدید را اجرا کنند.
فخاری با یادآوری اینکه شعار شهردار امید، مشارکت و شکوفایی است گفت: برای پر رنگ کردن مشارکت مردم، باید به همکاری نهادهای اثرگذار علمی و حرفه‌یی پایبند باشیم، آیین گفت‌وگو و آیین نقدپذیری بین مسوولان شهری افزایش یابد.
بی‌اطلاع از لایحه شهرداری
محمد سالاری، رییس کمیسیون معماری وشهرسازی نیز از مخالفان طرح جدید ترافیک بود که در جلسه روز یک‌شنبه نتوانست صحبت‌های خود را تمام کند. وی در گفت‌وگو با «تعادل» در این باره گفت: تصمیم‌گیری درباره تغییر شیوه تردد اتومبیل‌ها به محدوده مرکزی شهر تصمیم‌گیری بسیار بسیار مهمی است. به نوعی طرح ترافیک شهر تهران و هر گونه اعمال تغییر در شیوه اجرای آن همه ذی نفعان شهر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. یعنی همه سازمان‌ها، نهادها و آحاد شهروندان تحت تاثیر آن قرار می‌گیرند. یکی از رویکردهای شورای پنجم و مدیریت شهر تهران این است که در فرآیندتصمیم‌گیری‌ها از نظرات تخصصی و کارشناسی دیده بان‌های شهری استفاده کنند تا تصمیمی اتخاذ شود که باعث ایجاد خسارت برای مصلحت شهر و شهروندان نشود، بنابراین به این شیوه تصویب لایحه اعتراض دارم.
وی با بیان اینکه هنوز همه اعضای شورای شهر از فرآیند این تصمیم‌گیری اطلاعات کامل و جامع ندارند و انتقادات و پیشنهادات جدی در این خصوص وجود دارد، تصریح کرد: هیات رییسه شورا و مدیریت شهر تهران زمینه لازم برای کسب این نظرات ایجاد نکرده‌اند. ضرورت داشت که جلسات بیشتری گذاشته شود و بعد از آن رای‌گیری شود. ریاست شورا جلسه‌یی با حضور اعضا، شورای ترافیک و کارشناسان تشکل‌های حرفه‌یی برگزار کند و تمامی ابعاد طرح به وقت مورد بحث و بررسی قرار گیرد چراکه یکی از اولویت‌های جدی مدیریت شهری جدید استفاده از نظرات کارشناسی در فرآیند تصمیم‌گیری‌ها باشد.
شرط اجرای مصوبه شورای عالی ترافیک
وی درخصوص اینکه گفته می‌شود شورای شهر، عضو شورای ترافیک شهر تهران نیست وشورای ترافیک اختیار تصمیم‌گیری در این خصوص را دارد، گفت: اساسا عملیاتی کردن مصوبه شورای ترافیک به تصمیم شورای شهر وابسته است و اگر امروز شورا مصوبه نرخ عوارض طرح ترافیک را تصویب نمی‌کرد، مصوبه شورای عالی ترافیک محلی از اعراب نداشت.
به گفته وی، رییس و هیات رییسه شورا و شهرداری می‌توانستند ترتیبی اتخاذ کنند که جایگاه شورا حفظ شود و تک تک اعضای شورا وکارشناسان کمیسیون‌ها مانند شورای ترافیک در فرآیند جزئیات آن قرار می‌گیرند. اساس لایحه شهرداری و پیگیری‌های معاونت حمل و نقل و ترافیک مبنی بر فسادستیزی در نحوه صدور آرم‌ها و نیز کاهش میزان ترافیک و آلودگی هوا است و از این بابت ما موافق کلیات آن هستیم.
رییس کمیسیون معماری و شهرسازی در ادامه تاکید کرد: به هیات رییسه و ریاست محترم شورا از این بابت که به شان و جایگاه واقعی نمایندگان مردم به عنوان پارلمان محلی در فرآیند بررسی این طرح مهم توجه جدی نمی‌شود اعتراض جدی دارم.
به گفته وی، اکنون برای عوارض محدوده زوج و فرد تصمیم‌گیری می‌شود، از آنجایی که قرار نیست 3 ماه ابتدای سال 97 طرح زوج و فرد داشته باشیم، لازم نیست از اکنون عوارض این محدوده مشخص شود چراکه پس از اجرای طرح در رینگ اول ممکن است شورای ترافیک تصمیم دیگری بگیرد.
سالاری در پاسخ به سوالی در خصوص چگونگی حضور موتورسیکلت‌ها در طرح جدید ترافیک نیز گفت: برای ورود موتور سیکلت‌ها با توجه به آلایندگی قابل توجه آنها در این طرح فکری نشده است را از نقاط ضعف طرح ترافیک جدید است. در طرح جدید 226 روز طرح ترافیک اعمال می‌شود و پنج‌شنبه‌ها ورود به محدوده طرح آزاد است که این تصمیم نیز موجب افزایش آلودگی هوا می‌شود.
