براساس آمار منتشرشده ازسوی پلیس راه، روزانه 43 نفر در ایران براثر حوادث رانندگی، جان خود را ازدست می‌دهند. ضمن اینکه هر 30 دقیقه هم یک نفر براثر تصادفات جاده‌یی معلول می‌شود. بالابودن آمار کشته‌شدگان و زخمی‌های تصادفات جاده‌یی در ایران بهانه‌یی شد تا روزنامه تعادل به بررسی آمارهای حوادث رانندگی طی سال‌های گذشته و راهکارهای ارائه شده برای کاهش تلفات جاده‌یی بپردازد.
هر ۷۱ دقیقه یک نفر در جاده‌های ایران کشته می‌شود.
در سال 84 تعداد کشته‌ها به بیشترین میزان خود (معادل 27 هزار نفر) رسید و دراین سال میزان کشته‌ها بیش از دو برابر میانگین جهانی بود.
تعداد کشته‌ها در سال 94 نسبت به سال 93، 4 درصد و در سال 95 نسبت به سال 94، تعداد کشته‌ها ثابت مانده است.
شاخص تلفات جاده‌های ایران به 19.9درصد رسیده که از میزان میانگین جهانی بسیار بیشتر است، میانگین شاخص تلفات جهان 16 درصد و درکشورهای توسعه یافته زیر10درصد است.
شاخص ارزیابی کشته‌شدگان سوانح رانندگی درایران بطور سالانه ۱۶هزار نفر بوده است اگرچه طبق آمار موجود این عدد در ۱۰سال گذشته برابر با ۲۷هزار نفر گزارش شده و طی این ۱۰سال با تلاش حدود ۱۶ نهاد، ۱۱هزار نفر کاهش پیدا کرده است.
آمار ۱۶ هزار نفری از کشته‌شدگان سوانح رانندگی در ایران به معنای کشته شدن ۲۰ نفر به ازای هر ۱۰۰ نفر از جمعیت کشور در سال است، این رقم در کشور امریکا برابر با ۱۰ نفر، ترکیه ۸. ۶ نفر، اکثر کشورهای اروپایی بین 2.5 تا ۶ نفر و در برخی کشورهای عقب‌مانده‌تر هم به بیش از ۲۰ نفر می‌رسد.
آمار تلفات جاده‌ای در جهان
تصادفات جاده‌یی نهمین عامل مرگ و میر در جهان محسوب می‌شود و سالانه بیش از ۲۵میلیون نفر در تصادفات رانندگی در سراسر جهان جان خود را از دست می‌دهند.
حوادث رانندگی پس از آلودگی هوا بیشترین قربانی را در جهان به خود اختصاص می‌دهد.
بهترین شاخص تلفات جاده‌یی در جهان مربوط به کشورهای سوئد، سویس، هلند، دانمارک و بدترین شاخص‌ها مربوط به کشور تایلند، کونگو و تانزانیاست.
بسیاری از کشورها طرح‌هایی را برای کاهش تلفات جاده‌یی ارائه داده‌اند که برای 20سال پیش‌بینی شده اما نقشه ایمنی راه‌ها در ایران 10ساله است.
طبق مطالعات بین‌المللی هرچه میزان استفاده از بخش حمل و نقل عمومی بیشتر و در مقابل خودرو محوری کمتر شود تعداد کشته‌شدگان سوانح رانندگی کاهش خواهد داشت.
عوامل موثر بر حوادث رانندگی
طبق تحلیل‌های انجام گرفته ۵ عامل در بحث سوانح رانندگی نقش کلیدی ایفا می‌کنند که عبارتند از انسان، جاده، خودرو، شرایط زیست‌محیطی و قوانین.
گسترش شبکه حمل و نقل عمومی به ویژه در بخش ریلی و هوایی در کاهش تلفات جاده‌یی بسیار مهم است و سوق دادن مردم به سمت این بخش و کاهش کاربران جاده‌یی تا حد بسیار زیادی از آمار تصادفات رانندگی در کشورها کم خواهد کرد اما برطبق آمار، طی ۸ سال گذشته، ۱۰میلیون از کاربران اتوبوس در بخش جاده‌یی و ۵ میلیون در بخش ریلی کاهش پیدا کرده‌اند که بخشی از آنها به سمت حوزه هوایی و بخشی دیگر به سمت خودرو و استفاده از جاده حرکت داشته‌اند که حرکت به سمت بهره‌گیری از خودرو شخصی، به افزایش تلفات جاده‌یی کمک می‌کند.
براساس تحقیقات انجام شده بیشترین میزان تلفات مربوط به کشورهای خودرو محور است و در ایران توسعه در بخش خودرو محور شدن به ویژه در حوزه‌های درون شهری و برون شهری افزایش یافته و این موضوع نقش موثری در افزایش میزان تلفات داشته است.
کارشناسان معتقدند تا زمانی که برنامه وزارت صنعت مبنی بر افزایش تعداد خودروها باشد شاهد کاهش جذابیت حمل و نقل عمومی و گرایش به خودروهای شخصی و به تبع آن افزایش حوادث رانندگی خواهیم بود.
پیش‌بینی می‌شود که تعداد خودروها در 10سال آینده به 53 میلیون برسد.
راهکارهای پیشنهاد شده برای کاهش تلفات درایران
سه سناریو از سوی وزارت راه و شهرسازی برای کاهش تلفات جاده‌یی پیشنهاد شده است.
در سناریو اول اقدامات ایمن‌سازی جاده‌ها، در سناریو دوم افزایش سهم حمل و نقل همگانی و واقعی‌سازی قیمت سوخت و در سناریو سوم تمامی اقدامات از جمله ایمن‌سازی جاده، افزایش سهم حمل و نقل همگانی و واقعی‌سازی قیمت سوخت در نظر گرفته شده است.
برای اجرایی شدن سناریو اول 130هزار میلیارد تومان اعتبار لازم است که با اجرایی شدن آن تعداد کشته‌ها به 15هزار نفر کاهش خواهد یافت.
در سناریوی دوم، با سرمایه‌گذاری 50 هزار میلیارد تومانی تلفات جاده‌یی در ده سال آینده به 13هزار نفر می‌رسد.
در آخرین سناریو، با سرمایه‌گذاری 280هزار میلیارد تومانی، در سال دهم تلفات جاده‌یی به 9هزار نفر کاهش خواهد یافت.
وزارت راه و شهرسازی پیش‌بینی کرده است در صورتی که این سناریوها اجرایی نشود میزان تلفات جاده‌یی به بیش از 19هزار نفر در 10سال آینده می‌رسد.
