گروه اقتصاد اجتماعی|
طبق قانون سنجش و پذیرش دانشجو که در سال 1392، مصوب شد، قرار بود کنکور کمرنگ و در بازه زمانی 5 ساله 85 درصد ظرفیت دانشگاه‌ها بدون آزمون و براساس سوابق تحصیلی تکمیل شود، 4سال از این تصمیم‌گیری می‌گذرد اما کنکور همچنان با همان هزینه‌تراشی‌ها و استرس‌ها برای داوطلبان قدرتمند‌تر از قبل به حیات خود ادامه می‌دهد. اگرچه مسوولان آموزش و پرورش مدعی هستند که در راستای رسیدن به سهم 85 درصدی تاثیر سوابق تحصیلی گام برداشته‌اند اما هنوز هم رشته‌ها و دانشگاه‌های پرطرفدار جایی در این موضوع نداشته و قانون برایشان اجرا نمی‌شود. با استناد به صحبت‌های علی زرافشان، معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش، این سهم 85 درصدی تنها شامل ظرفیت دانشگاه‌های آزاد، پیام نور و غیردولتی است بنابراین ملاک رقابت برای تحصیل در دانشگاه‌های دولتی هنوز هم کنکور است.
تصویب قانون، اظهارنظرهای گاه و بیگاه مسوولان برای حذف آن و استرس‌های بیش از اندازه کنکوری‌ها آن قدر قدرت نداشته که کنکور را از میدان رقابت به در کند و هنوز یکه‌تاز تعیین سرنوشت دانش‌آموزان است. با وجود تمام تلاش‌هایی که تاکنون برای حذف بزرگ‌ترین ماراتن علمی کشور انجام شده، اما در آخرین اظهارنظر، حسین توکلی، مشاور عالی سازمان سنجش، آب پاکی را روی دست مدافعان حذف کنکور ریخت و اعلام کرد کنکور برای 13 رشته پر طرفدار باقی می‌ماند. با وجود این همچنان ایام به کام مافیای کلاس‌های کنکور و کتاب‌های کمک آموزشی است تا گردش‌های مالی میلیاردیشان در سایه تعلل مسوولان حفظ شده و با انواع روش‌های تبلیغاتی داوطلبان را به خود جذب کنند. بنا بر آنچه مسوولان اعلام کرده‌اند گردش مالی 845 آموزشگاه آزاد کنکور، فقط در تهران سالانه 500 میلیارد تومان است، درآمدی که مشخص نیست چقدر از آن در راستای بهبود کیفیت آموزش هزینه می‌شود و بطور کلی سهم آموزش و پرورش از این گردش میلیاردی چقدر است.
پاسکاری حذف کنکور
آنطور که به نظر می‌رسد، کنکور هم مانند بسیاری از مسائل دیگر اسیر پاسکاری‌های مسوولان شده در حالی که نمایندگان مجلس معتقدند، حذف کنکور قانونی است که مجلس آن را مصوب کرده بنابراین لازم‌الاجرا است، اما مدیران آموزش و پرورش هنوز هم خواهان تدوین قانون هستند. بطوری که علی زرافشان در واکنش به حذف کنکور می‌گوید: «اگر قرار باشد کنکور حذف شود نخستین گام باید تغییر قانون توسط نمایندگان مجلس باشد. در شرایط فعلی سه روش سابقه تحصیلی, سابقه تحصیلی وآزمون عمومی و سابقه تحصیلی, کنکور عمومی و کنکور تخصصی برای رشته‌هایی که داوطلبان آنها زیاد است مطرح شده و قرار است کارگروهی برای بازنگری در قانون فعلی ایجاد شود که آیا کنکور حذف شدنی است یا خیر همچنین سازمان سنجش موافق حذف کنکور نیست. »
با وجود این جواد ساداتی‌نژاد، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، معتقد است قانون سنجش و پذیرش دانشجو برای هر یک از دستگاه‌ها از جمله وزارت آموزش و پرورش، سازمان سنجش و وزارت علوم وظیفه‌یی را مشخص کرده که باید به وظایف خود
عمل کنند.
او می‌گوید: «در این زمینه وزارت آموزش و پرورش وظیفه خود را انجام نداده است، از این‌رو وقتی گفته می‌شود سوابق تحصیلی باید ملاک عمل قرار گیرد یعنی باید در طول دوره 4ساله دبیرستان آزمون‌های استاندارد و یکپارچه برای کل کشور برگزار شود و اگر همین زمان اجرا را در نظر بگیریم 4سال طول می‌کشد تا به کنکور برسد و نتایج این آزمون‌ها در اختیار سازمان سنجش قرار گیرد و برای همین است که می‌گویند زمان نیاز دارد.
او افزود: بنابراین وقتی آموزش و پرورش این آزمون‌ها را برگزار نکرده و قانون اجرایی نشده است نمی‌توان انتظاری بیش از این داشت. اینکه مدام صحبت از حذف کنکور داشته باشیم که کنکور حذف نمی‌شود؛ زیرا از طرفی دیگر یکسری رشته‌های پر طرفدار هم وجود دارند که باید برای آنها آزمون برگزار کرد.
ساداتی نژاد بیان کرد: برای اینکه بتوانیم این مساله را ساماندهی کنیم باید ۸۵ درصد سوابق مورد استفاده قرار گیرند و راه‌حل این است که آموزش و پرورش کار خود را انجام داده و نتایج را به سازمان سنجش برای لحاظ کردن سوابق تحصیلی اعلام کند. البته مرکز پژوهش‌های مجلس در این زمینه در حال بررسی وضعیت و شرایط موجود است و باید منتظر ارائه گزارش و پیشنهادات بود.
چشم امید به نهادهای فرادستی
اگرچه مسوولیت حذف کنکور طبق قانون به عهده وزارت آموزش و پرورش است اما دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش، معتقد است برای حذف کنکور باید نهادهای فرادستی به میدان بیایند. این در شرایطی است که نگرانی کنکور و البته مافیای کلاس‌های کنکور و کتاب‌های تست‌زنی به مقطع ابتدایی رسیده و در حالی که قرار بود با سیستم ارزشیابی کیفی، استرس از دانش‌آموزان دور شود اما دغدغه کنکور هر روز پا را از حد خود فراتر می‌گذارد.
مهدی نوید ادهم، روز گذشته در نشست خبری که برای بررسی سند تحول بنیادین برگزار شد، درباره حذف کنکور گفت: «بحث ارزشیابی توصیفی بسیار قابل دفاع است و یک آرامشی را در سیستم ایجاد کرده است که دیگر اضطراب‌های نمره گریبان بچه هایمان را نمی‌گیرد. اما ما نیز می‌دانیم که سایه سنگین کنکور به دبستان‌ها رسیده و این یک معضل جدی است. مشکل کنکور باید توسط نهادهای فرادستی حل شود.
ما مخالف این نیستیم که یک سیستم عدالت محور برای پذیرش دانشجو وجود داشته باشد اما باید آسیب‌های کنکور را مدیریت کنیم. آسیب‌هایی که در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، روانی و غیره دیده می‌شود.»
او افزود: «نیازمند یک نظام سنجش مناسب برای ورود به دانشگاه‌ها هستیم که هم براساس عدالت باشد و هم آسیب نداشته باشد. ضمن اینکه معتقدیم با توجه به کنکور محور بودن سیستم آموزشی در حال حاضر که طبق سند تحول ما به مواردی مانند تربیت علمی، اقتصادی، حرفه‌یی، زیبایی‌شناسی، اعتقادی و... دانش‌آموزان در طرح دروس بها می‌دهیم، این دروس به دلیل اینکه در کنکور ارزشی ندارد، مورد توجه قرار نمی‌گیرد و کارایی لازم را ندارد.
