گروه اقتصاداجتماعی|
بیماران خاص در ایران با مشکلات فراوانی مواجه‌اند اما حالا گویا باید نبود پوشش بیمه‌یی را هم به این مشکلات اضافه کرد. محمدرضا مشهدی، مدیرعامل انجمن تالاسمی ایران گفته بیماران تالاسمی نگرانند که داروی خارجی دسفرال آهن‌زدا از فهرست بیمه‌ها خارج شود. به گفته او این موضوع می‌تواند ماهانه تا 2میلیون تومان به هزینه زندگی بیماران تالاسمی اضافه کند.
مشهدی در گفت‌وگو با ایسنا افزود: مشکلات دارویی بیماران مبتلا به تالاسمی از چندسال پیش آغاز شده و تا امروز ادامه دارد. بعضی از آنها بیش از 30 تا 40 سال است که با این داروها شبانه‌روز زندگی می‌کنند، اما متوجه شدیم، قرار است داروی خوراکی آهن‌زدای این بیماران به نام اکسجید که خارجی است، از لیست داروهای تحت پوشش بیمه خارج شود.
به گفته او به نظر می‌رسد برای حمایت از تولید داخل تصمیماتی در این باره گرفته شده است. این در حالی است که هنوز باید روی کیفیت داروهای ایرانی کار شود؛ چون به حد مطلوبی نرسیده است. چرا حمایت از تولید داخل را از دارو و درمان شروع می‌کنند؟ چرا از صنعت خودرو شروع نمی‌کنند؟ هنوز صنعت دارو در کشور ما رشد لازم را ندارد.
مشهدی با تاکید براینکه با خروج این دارو از لیست بیمه‌ها دیگر هیچ بیمار تالاسمی نمی‌تواند این درمان را انجام دهد، اضافه کرده این بیماران سال‌هاست که به صورت شبانه‌روزی از داروی تزریقی استفاده کرده‌اند و در سال‌های اخیر به سمت مصرف داروهای خوراکی آهن‌زدا روی آورده‌اند. این داروها تا پیش از این یارانه‌یی بودند و الان این یارانه به بیمه‌ها منتقل شده است. هر بیمار تالاسمی بزرگسال روزانه چهار ویال داروی تزریقی یا چهار تا پنج عدد داروی خوراکی استفاده می‌کند که اگر بخواهد به صورت آزاد تهیه کند باید به‌طور میانگین ماهانه مبلغی در حدود دو میلیون تومان هزینه بپردازد. در حال حاضر سهم پرداختی بیماران برای داروی ایرانی صفر است ولی باید برای داروی خارجی ماهیانه 300 تا 400 هزارتومان بپردازند.
مدیرعامل انجمن حمایت از بیماران تالاسمی همچنین گفته نوع دیگری از این داروی خارجی مهرماه امسال به بازار می‌آید که مشابه داخلی ندارد و به صورت خوراکی مصرف می‌شود. اگر داروی دسفرال و اکسجید آهن‌زدای فعلی دیگر تحت پوشش بیمه نباشند، دسترسی بیماران به این داروی جدید نیز از بین می‌رود و بیمه نمی‌شود. در حالی که این قرص مشکلات گوارشی بیماران را برطرف می‌کند و اثر بخشی و عوارض کمتری نسبت به داروهای فعلی دارد. این دارو قرصی است که نیاز به حل شدن در آب ندارد و در معده بیمار باز می‌شود.
ناخالصی داروهای داخلی
به گفته مدیرعامل انجمن حمایت از بیماران تالاسمی در آخرین جلسه این انجمن با مسوولان وزارت بهداشت قرار شد، ارتقای کیفیت تولید داخل مورد توجه قرار گیرد و همچنان داروی اصلی و برند در دسترس بخشی از بیماران با سهم پرداختی گذشته توزیع شود. همچنین این جلسات هر ساله برگزار می‌شود و مصوباتی دارد، اما این موضوع هنوز محقق نشده است. مدارک و مستندات آن نیز در اختیار سازمان غذا و دارو قرارگرفته است.
او به گفته این انجمن مستنداتش درباره ناخالصی این داروها را به وزارت بهداشت ارائه کرده اما هنوز تکلیف این داروها و کیفیت آن مشخص نشده است. برای مثال در سال 94 در یکی از مصوبات معاون اجتماعی وزارت بهداشت آمده است که «درباره رابطه با داروی دسفرال و اکسجید با توجه به اعتراض موجود و عوارض ایجاد شده بنابر ادعای انجمن تالاسمی ایران، تا زمان پیگیری و رفع مشکلات احتمالی، مطابق با قیمت‌های قبلی و تفاهمنامه منعقد با انجمن به بیماران عرضه شود. سازمان غذا و دارو ضمن بررسی مستندات انجمن تالاسمی درباره مشکلات داروهای تولید داخل اقدامات کنترل کیفی داروها را افزایش دهد». اما با وجود این مصوبه قیمت داروهای خارجی طبق تفاهمنامه حساب نشد و افزایش پیدا کرد.
به گفته مشهدی نمایندگان انجمن و پزشکان درمانگر در جلسات خود با وزارت بهداشت اعلام کرده‌اند که داروهای تولید داخل یک روز در بازار هستند و روز دیگر نیستند. یک دوره تولید آنها کیفیت مطلوبی دارد و دوره بعد تولید کیفیت خوبی ندارد. ما این موضوع را پیگیری کردیم و متوجه شدیم برخی شرکت‌های داروسازی بدون هماهنگی، منبع ماده موثره دارو را عوض کرده‌اند که این موضوع باعث ایجاد عوارضی در بیماران شده است.
اصرار بر تولید داروهای بی‌کیفیت
بهانه حمایت از تولید داخلی برای عرضه داروهای بی‌کیفیت به بازار موضوعی است که پیش‌تر هم برای خارج‌کردن داروهای خاص از پوشش بیمه‌یی مطرح شده است با این حال همچنان که مدیرعامل انجمن حمایت از بیماران تالاسمی گفته این حمایت از تولید داخل به بهای سلامتی بیماران تمام می‌شود. این اتفاق تقریبا درباره تمام بیماری‌های خاص رخ داده است. یک بیمار مبتلا به ام‌اس در گفت‌وگو با «تعادل» می‌گوید: داروهای ایرانی از کیفیت لازم برخوردار نیستند و تاثیر آنها بر توقف پیشرفت بیماری نامحسوس است اما این داروها فقط 120هزار تومان قیمت دارند در حالی که داروی خارجی 8میلیون تومان است که با پوشش بیمه‌یی برای بیمار یک میلیون و 700هزار تومان تمام می‌شود. به گفته او خارج‌شدن داروها از پوشش بیمه‌یی یا به بهای به خطر افتادن سلامتی بیمار تمام می‌شود یا کمر بیماران و خانواده آنها را زیربار تهیه داروی خارجی خواهد شکست.
کیفیت بد داروهای ایرانی موضوعی نیست که فقط بیماران متوجه آن شده باشند. پیش‌تر حسن تامینی‌لیچایی، عضو کمیسیون بهداشت مجلس هم گفته بود اگر داروهای داخلی بی‌کیفیتند باید حمایت‌ها به گونه‌یی باشد تا کیفیت داروها افزایش یابد. در این میان کیفیت بد داروهای ایرانی اغلب به مواد اولیه بی‌کیفیت چینی و هندی ارتباط داده می‌شود که نشان می‌دهد، داروی ساخت داخل هم به معنای واقعی تولید داخل محسوب نمی‌شود. هرچند شرکت‌های دارویی که خود مواد اولیه داروها را تامین می‌کنند هم همچنان نمی‌توانند داروهای با کیفیت بالا بسازند.
با این حال اصرار عجیب وزارت بهداشت بر استفاده از داروهای ایرانی برای بیماری‌های خطرناکی که می‌تواند جان انسان‌ها را به خطر بیندازد برای بسیاری جای سوال دارد. در این زمینه پیش‌تر اتهام‌هایی از طرف برخی سازمان‌های مردم‌نهاد مطرح شده بود. گفته شده برخی در سازمان غذا و دارو با شرکت‌های خصوصی داروسازی در ارتباطند و از مقام و نفوذ خود در راستای منافع آنها استفاده می‌کنند. این اتهام‌ها از طرف وزارت بهداشت رد شده است. ایرج حریرچی سخنگوی وزارت بهداشت در این باره گفته گاهی اوقات ممکن است اشخاص یا گروه‌هایی اعلام کنند که ما تخلفاتی را کشف کرده‌ایم که رسیدگی به این موضوع مسیر قانونی خودش را دارد و اعلام بدون بررسی آن ممکن است، اتهامی باشد که آبرو و حیثیت یک مرجع یا شخص را ببرد. بنابراین نباید اتهام را اول منتشر کرد تا بعدا ثابت شود که این اتفاق نیفتاده است و آبروی شخص یا اشخاصی در این میان ریخته شود.
اصرار بر حمایت از داروهای ساخت داخل بدون تلاش برای افزایش کیفیت آنها هر دلیلی داشته باشد این بیمارانند که تاثیر آن را در زندگی خود احساس خواهند کرد. بیماران ایرانی تجربه استفاده از داروهای بی‌کیفیت را در زمان تحریم‌ها دارند، زمانی که دشواری بیماری را بیشتر از هر زمان دیگری درک می‌کردند. حالا این‌بار بیماران خاص ایرانی نگرانند آن روزها به بهانه حمایت از تولید داخلی دارو دوباره تکرار شوند، روزهایی که برای رفتنشان سال‌ها روزشماری کرده بودند.
