تعادل|
ورود لوازم خانگی وارداتی به بازار طی چند دهه اخیر باعث شد تا رشد تولید این صنعت در داخل کشور به کندی پیش رود. همچنین شرایط تحریم، رکود اقتصادی، عدم رقابتی بودن قیمت‌ها و بسیاری موارد دیگر در این چند سال فشارهای بیشتری به صنعت لوازم خانگی وارد کرد؛ چراکه علاوه بر ممنوعیت‌های واردات فلزات و قطعات، شرایط نوسازی و ارتقای تکنولوژی نیز برایشان فراهم نبود. اما طی یک سال اخیر که فشارهای سیاسی بر کشور افزایش یافته و باعث خروج بسیاری از شرکت‌های خارجی از کشور شده است، می‌توان گفت که با تمام مشکلات تامین نقدینگی و مواد اولیه تولید باز هم شرایط برای رشد صنایع فراهم شده است. از جمله این صنایع را می‌توان لوازم خانگی دانست که با خروج برندهای خارجی که بازار ایران را در اختیار گرفته بودند، توانسته است خود را سرپا نگاه دارد. تولیدکنندگان ایرانی این حوزه طی اقدامی در تلاش هستند تا تولید لوازم خانگی با برند ملی را آغاز کنند. آنها با وجود مشکلات ایجاد شده، توانسته‌اند برخی لوازم خانگی را در داخل کشور تولید کنند. به دنبال بدعهدی برخی شرکت‌های خارجی ناشی از تحریم‌های امریکایی و ترک بازار ایران عضو انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی از تولید نسل جدید تلویزیون‌های یک شرکت داخلی با همکاری چینی‌ها خبر داد و معتقد است، در شرایط فعلی که تحریم‌ها هر روز شرایط را سخت‌تر می‌کند؛ اگر محدودیت‌های بیشتری اعمال شود، با توجه به راه‌اندازی خطوط تولید در داخل کشور، می‌توانیم نیاز بازار را تأمین کنیم.
تولید تلویزیون ایرانی با همکاری چینی‌ها
عضو انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی با اشاره به آغاز تولید نسل تلویزیون در کشور، عنوان کرد: اکنون برخی محصولات تولید داخل، کاملاً قابلیت رقابتی با نمونه‌های مشابه خارجی دارد و حتی چشم‌انداز ما، صادرات این محصولات است؛ چراکه زیرساخت‌های آن در کشور وجود دارد اما باید بازیگران اصلی وارد بازار شوند و به بازار داخلی هم توجه کافی صورت گیرد. امیرعباس کایینی از فراهم شدن زیرساخت تولید انبوه برخی از انواع لوازم خانگی خبر داد و گفت: با وجود اینکه برخی شرکت‌های خارجی، ایران را ترک کرده و برخی مشکلات در این صنعت به وجود آمده است؛ اما تولیدکنندگان ایرانی توانسته‌اند، قطعات را تولید کرده و برخی از انواع لوازم خانگی را در داخل کشور، تولید کنند. این در شرایطی است که آخرین محصول یک شرکت کره‌ای صاحب‌نام، اوایل اسفند ۹۷ به ایران وارد شد و پس از آن، دیگر لوازم خانگی به صورت رسمی وارد کشور نشد؛ اما تمام خطوط تولیدی، مشغول به تولید بوده و عرضه کالا به بازار ادامه دارد. او افزود: این امیدواری وجود دارد که محدودیت‌های بیشتری پیش‌روی صنعت لوازم خانگی ایران قرار نگیرد و بتوان کار را با شرکای خارجی هم به موازات عمق‌بخشی به ساخت داخل ادامه داد ولی اگر محدودیت‌های بیشتری اعمال شود، با توجه به راه‌اندازی خطوط تولید در داخل کشور، حتماً می‌توانیم نیاز بازار را تأمین کنیم. اکنون تولید برخی از لوازم خانگی از جمله نسل جدید تلویزیون، ۳۰ درصد پایین‌تر از همان محصولات خارجی و با کیفیت کاملاً مشابه، قابل تولید بوده و به بازار عرضه خواهد شد. این مقام مسوول در پاسخ به این سوال که گروهی با وزارت صنعت، معدن و تجارت برای واردات لوازم خانگی به صورت SKD وارد مذاکره شده‌اند نیز گفت: با توجه به کمبود لوازم خانگی در بازار، چنانچه این واردات به صورت کاملاً محدود وارد کشور شود، می‌تواند نیاز فعلی را تأمین کند؛ اما باید برای شرکت‌ها، این محدودیت را قائل شد که حدود ۹ ماه تا یک سال این لوازم خانگی را وارد کرده و پس از آن، تولید داخل انجام دهند. او معتقد است: تنظیم بازار با استفاده از ابزار واردات، می‌تواند از هیاهو کاسته و به نفع مصرف‌کنندگان باشد؛ مشروط بر اینکه تولید داخلی هم حمایت شده و قاچاق و انحصار در بازار شکل نگیرد. شرایط اقتصاد کشور بسیار خاص است و البته امکانات تولیدی ما نیز به موازات آن، از سال‌های گذشته فراهم شده است که اکنون زیرساخت‌هایی در سه حوزه تولید یک میلیون دستگاه تلویزیون، ۶۰۰ هزار دستگاه ماشین لباسشویی و ۱۲۰ هزار دستگاه انواع یخچال و فریزر متمرکز شده است. کایینی اظهار کرد: به لحاظ تولید، ما سرمایه‌گذاری‌هایی با آخرین تکنولوژی‌های روز دنیا انجام داده و نسل جدید تلویزیون تولیدی را به بازار عرضه کرده‌ایم ضمن اینکه در برنامه داریم ماشین لباسشویی، یخچال، موبایل و مانیتور را نیز در تولیدات خود وارد نماییم. او با بیان اینکه برای تولید این تلویزیون‌ها، قطعات به صورت CKD وارد شده و داخلی‌سازی بخشی از قطعات نیز صورت گرفته است، گفت: باید در نظر داشت که قطعات مورد استفاده در صنعت لوازم خانگی به دو بخش تقسیم می‌شود که یک بخش آن قطعات عمومی و بخش دیگر، قطعات های‌تک هستند که دارای تکنولوژی خاصی بوده و سرمایه‌گذاری‌های مرتبط با آن به یک تأمین‌کننده مربوط است. به گفته کایینی، برنامه‌ریزی بلندمدت برای داخلی‌سازی با توجه به‌شدت گرفتن تحریم‌ها صورت گرفته و قطعات آنالیز شده است ضمن اینکه هم تولیدکنندگان داخلی باید تولیدات خود را ارتقاء دهند و هم برخی قطعات را بتوان از منابع خارجی تأمین کرد به خصوص اینکه برخی از این قطعات، الگوها و تکنولوژی‌های خاصی دارند که تولید آنها مقرون به صرفه نیست. او با بیان اینکه قطعات مورد نیاز برای تولید تلویزیون از چین وارد کشور می‌شود، افزود: اکنون هاب و بار اصلی تولید قطعات تکنولوژی در لوازم خانگی در کشور چین مستقر است و تأمین‌کنندگان متنوعی وجود دارد که می‌توان از آنها قطعه تأمین کرد کما اینکه شرکت‌های کره‌ای نیز برخی از خطوط مختلف تولید لوازم خانگی خود را در چین بنا کرده و تنها قطعات های‌تک را در کره تولید می‌کنند.
عضو انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی گفت: مالکیت برند ملی تولید تلویزیون، مربوط به ایران است و همه باید تلاش کنیم تا این محصول ملی را که با کیفیت کاملاً مشابه نمونه‌های کره‌ای در حال تولید است، ارتقا داده و صادرات آن را هم صورت دهیم. این در شرایطی است که تأمین قطعات با وجود محدودیت‌ها، همچنان در حال انجام است. او بیان کرد: کره‌ای‌ها هنوز ارتباطات خود با ایران را حفظ کرده و جلسات ماهانه و منظمی را با ما برگزار می‌کنند به این معنا که شرایط را رصد خواهیم کرد تا در آینده اگر محدودیت‌ها برداشته شود، بتوانیم کار تولید مشترک را از سر بگیریم اما باید توجه داشت که کره‌ای‌ها مشتاق به کار کردن با بازار ایران هستند و زمانی از بازار ما خارج شدند که مبادلات مالی ما با مشکل مواجه بود و امکان تبادل مالی بین ایران و کره وجود نداشت.
مشکلات صنعت لوازم خانگی
پیشتر نیز رییس هیات‌مدیره انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی در نشستی خبری از مشکلات این صنعت خبر داده بود. محمدرضا دیانی از معطلی صنایع بزرگ کشور برای تامین نقدینگی گفت و ادامه داد: مشکل آنجاست که نقدینگی به سمت فعالیت‌های سفته بازی رفته است و در این زمینه باید سیاست‌های کنترلی نظیر مالیات بر عایدی اعمال شود.
او با اشاره به اینکه منابع نقدینگی کشور باید به سمت تولید هدایت شود، عنوان کرد: این در حالی است که در سال ۹۶ فقط ۲۶ درصد و در سال ۹۷ حدود ۲۷ درصد نقدینگی‌ها به سمت تولید رفته است؛ انتظار می‌رود در این زمینه بانک مرکزی به اعمال سیاست‌های تشویقی و تنبیهی برای بانک‌ها در تخصیص منابع بپردازد. او تنها راه مبارزه با تحریم‌ها را تقویت تولید ملی برشمرد و گفت: در این راستا سران قوا باید وارد عمل شده و از تولیدکنندگان به ویژه پیشروان‌های اقتصادی حمایت کنند. امروز تحریم‌ها طلایی‌ترین فرصت را برای صنعت کشور به وجود آورده و در حقیقت یک توفیق اجباری است تا با طراحی سیاست‌های دقیق و منسجم، موضوع حمایت از تولید را عملیاتی و اجرایی کنیم. دیانی درباره وضعیت این روزهای صنعت لوازم خانگی گفت: با وجود تحریم‌ها، اما تولیدکنندگان داخلی قادرند بهترین کالاها را با بهترین کیفیت تولید کنند. این موضوع حتی شامل قطعات «های تک» (High Tech) هم می‌شود و قادر به تولید آنها هستیم و در این زمینه هیچ منع تکنولوژیکی نداریم؛ زیرا در سال‌های گذشته فقط به دلیل به صرفه نبودن‌آنها را تولید نمی‌کردیم. او بزرگ‌ترین مشکل در صنعت لوازم خانگی را تامین نقدینگی دانست و گفت: مسائلی نظیر لجستیک و حمل و نقل بین‌المللی نیز با برنامه‌ریزی درست دولت قابل حل است. این فعال اقتصادی به برگزاری جلسه‌ای در وزارت صنعت، معدن و تجارت با موضوع مبارزه با تحریم‌ها اشاره کرد و افزود: در این جلسه، برگزارکنندگان خواستار مجوز برای واردات قطعات نیمه کامل (SKD) لوازم خانگی شدند و این موضوع سرمایه‌گذاری شرکت‌های داخلی در تولید قطعات و داخلی‌سازی آنها را با شکست مواجه می‌کند. او تاکید کرد: اکنون تولیدکنندگان لوازم خانگی داخلی با ۳۰ درصد ظرفیت خود کار می‌کنند و در صورت تامین نقدینگی می‌توانند بدون ارزبری تولید را افزایش دهند، در حالی که برندهای تولیدی خارجی خواستار تخصیص ارز برای رفع مشکلاتشان هستند.
