تراز مثبت تجاری منطقه یورو با ایران

تعادل |  

ارزیابی‌های آماری بیانگر این است که تراز تجاری اتحادیه اروپا با کشورهای خارج از منطقه، در فصل نخست سال 2019 نسبت به مدت مشابه سال 2018 برابر منفی 24 میلیارد یورو بوده که کسری آن نسبت به فصل اول سال 2018 تشدید شده است. اما ریز جزییات تجارت منطقه یورو سبز با ایران نیز نشان می‌دهد، تراز تجاری اتحادیه اروپا با ایران در فصل نخست 2019 به دلیل کاهش شدید واردات از ایران مثبت شده است. اما بررسی تجارت اعضای اتحادیه اروپا با ایران در فصل اول سال 2019 در مقایسه با مدت مشابه سال 2018 نشانگر این است که تراز تجاری اتحادیه اروپا با ایران در فصل نخست 2018 دارای کسری و معادل منفی 0.5 میلیارد یورو بوده که به دلیل واردات 2.9 میلیارد یورویی اتحادیه اروپا در مقابل 2.4 میلیارد یورو صادرات آن به ایران بوده است. اما مطابق آمار منتشر شده، در فصل نخست سال 2019 با کاهش شدید واردات اتحادیه اروپا از ایران، کاهش 92.5 درصدی نسبت به مدت مشابه 2018 تراز تجاری آن با ایران مثبت گزارش می‌شود. به طوری که مازاد تجاری اتحادیه اروپا با ایران در مدت مذکور به 0.8 میلیارد یورو رسیده است. همچنین صادرات اتحادیه اروپا به ایران در این مدت به میزان 56 درصد کاهش یافته است.

    تجارت منطقه سبز اروپا

گزارش حاضر به بررسی صادرات و واردات اتحادیه اروپا در سه ماهه نخست سال 2018 و 2019 در میان اقلام عمده تجاری و طرف‌های عمده تجاری و تجارت آن با ایران می‌پردازد. مطابق آمار منتشر شده از اتحادیه اروپا، تولید ناخالص داخلی 28 کشور عضو اتحادیه اروپا در فصل نخست سال 2019 با رشد 0.5 درصدی نسبت به فصل مشابه سال 2018 همراه بوده است. تعداد شاغلان اتحادیه اروپا نیز در سه ماهه نخست سال 2019 نسبت به سه ماهه نخست 2018 حدود 1.1 درصد افزایش داشته است. صادرات کالایی اتحادیه اروپا (2018 EU) به سایر کشورهای خارج از این اتحادیه، در فصل اول سال 2019 معادل 483.6 میلیارد یورو بوده که نسبت فصل اول سال 2018 حدود 3.1 درصد رشد داشته است. واردات اتحادیه اروپا از سایر نقاط جهان به جز 28 کشور عضو اتحادیه اروپا نیز 507.6 میلیارد یورو بوده که با رشد 6.1 درصدی نسبت به مدت مشابه سال 2018 مواجه شده است. تراز تجاری اتحادیه اروپا در مدت مذکور معادل منفی 24 میلیارد یورو بوده که کسری آن نسبت به فصل اول سال 2018 تشدید شده است. علاوه بر این، در فصل اول 2019 تجارت اتحادیه اروپا با اعضای خود با رشد 3.9 درصدی نسبت به فصل اول 2018 به 914.3 میلیارد یورو رسیده است.

کسری تجاری اتحادیه اروپا در فصل اول سال 2018 معادل 9.6 میلیارد یورو بوده که در فصل اول سال 2019 تشدید شده و به 24 میلیارد یورو رسیده است. به عبارت دیگر، تراز تجاری اتحادیه اروپا در فصل نخست سال 2019 نسبت به مدت مشابه سال 2018 تضعیف شده است. در میان گروه‌های اصلی در سه ماهه اول 2019 تنها در گروه مواد غذایی و آشامیدنی که جزو کالاهای اولیه محسوب می‌شوند، مازاد تجاری معادل 1.9 میلیارد یورو وجود داشته و تراز تجاری آن نسبت به مدت مشابه سال قبل بهبود یافته است. این نشان‌دهنده آن است که در فصل نخست سال 2019 صادرات مواد غذایی اتحادیه اروپا به سایر کشورها افزایش بیشتری داشته است.. همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد، بیشترین کسری تراز تجاری در سه ماهه اول 2019 متعلق به بخش انرژی با رقم 71.7 میلیارد یورو بوده که نسبت به مدت مشابه 2018، کسری آن تشدید شده است. اتحادیه اروپا که غالبا واردکننده انرژی است در فصل نخست سال 2019 نسبت به فصل نخست سال 2018 واردات خود را افزایش و صادرات را کاهش داده است.

اما براساس آمار منتشر شده، بیشترین مازاد تراز تجاری میان اتحادیه اروپا (28 کشور) و کشورهای خارج از منطقه در فصل نخست 2019 نیز متعلق به مواد شیمیایی و سپس ماشین آلات است. هرچند در این دو گروه کالا، تراز تجاری نسبت به فصل نخست 2018 تضعیف شده است. تراز تجاری اتحادیه اروپا را با عمده کشورهای طرف تجاری خارج از اتحادیه اروپا و ایران نشان می‌دهد. مطابق آمار ارایه شده، در فصل نخست سال 2019 نسبت به مدت مشابه سال 2018 تراز تجاری اتحادیه اروپا با عمده کشورهای طرف تجاری خود در خارج از اتحادیه اروپا تضعیف شده است. (به جز نروژ و کانادا) . در میان عمده مبادی وارداتی و مقاصد صادراتی اتحادیه اروپا با کشورهای خارج از اتحادیه اروپا، تنها در کشورهای امریکا و سوییس تراز تجاری اتحادیه اروپا مثبت بوده است. اما در میان کشورهای خارج از اتحادیه اروپا، بیشترین صادرات اتحادیه اروپا در سه ماهه نخست 2019 به امریکا و سپس چین و سوییس بوده اما بیشترین واردات آن از کشور چین بوده است. بالابودن میزان واردات اتحادیه اروپا از چین منجر شده تا بیشترین کسری تجاری اتحادیه اروپا در میان طرف‌های عمده تجاری آن (در میان کشورهای خارج از اتحادیه اروپا) متعلق به تجارت با چین باشد.

علاوه بر این، بررسی میزان تجارت کشورهای عضو اتحادیه اروپا با کشورهای خارج و داخل اتحادیه اروپا حاکی از این است که در میان 28 کشور عضو اتحادیه اروپا، آلمان در فصل نخست 2019 بیشترین تجارت را با کشورهای خارج از اتحادیه اروپا داشته؛ به طوری که در مدت مذکور نسبت به مدت مشابه سال 2018 برابر135 میلیارد یورو صادرات رشد 2 درصدی نسبت فصل نخست 2018 و 93.9 میلیارد یورو واردات (رشد 4 درصدی نسبت به فصل نخست سال 2019) داشته است. کشور آلمان همچنین بیشترین تجارت را با اعضای اتحادیه اروپا دارد به‌طوری‌که در فصل نخست 2019، حدود 202 میلیارد یورو کالا به اعضای اتحادیه اروپا صادر کرده و 186.4میلیارد یورو کاال از آنها وارد کرده است.

    تجارت اتحادیه اروپا با ایران

ارزیابی‌های آماری بیانگر این است که تراز تجاری اتحادیه اروپا با ایران در فصل نخست 2019 مثبت شده است. بررسی تجارت اعضای اتحادیه اروپا با ایران در فصل اول سال 2019 و مقایسه آن با مدت مشابه سال 2018 نشانگر این است که تراز تجاری اتحادیه اروپا با ایران در سه ماهه اول 2018 دارای کسری و معادل منفی 0.5 میلیارد یورو بوده که به دلیل واردات 2.9 میلیارد یورویی اتحادیه اروپا در مقابل 2.4 میلیارد یورو صادرات آن به ایران بوده است. همچنین در فصل نخست سال 2019 با کاهش شدید واردات اتحادیه اروپا از ایران، کاهش 92.5 درصدی نسبت به مدت مشابه 2018 تراز تجاری آن با ایران مثبت شده و مازاد تجاری اتحادیه اروپا با ایران در مدت مذکور به 0.8 میلیارد یورو رسیده است. همچنین صادرات اتحادیه اروپا به ایران در این مدت به میزان 56 درصد کاهش یافته است.

مطابق آمارها، واردات اکثر کشورهای عضو اتحادیه اروپا از ایران در سه ماهه نخست 2019 نسبت به مدت مشابه 2018 کاهش چشمگیر داشته است. کشورهای ایتالیا، اسپانیا، فرانسه و یونان که در فصل اول 2018 بیشترین واردات را از ایران داشته‌اند در فصل نخست 2019 هر کدام بالغ بر 95 درصد واردات خود را کاهش داده‌اند.

در مدت مذکور بیش از 42 درصد از واردات آلمان نیز از ایران کاهش یافته است. صادرات بیشتر کشورهای اتحادیه اروپا به ایران در مدت مذکور کاهش چشمگیری داشته است. کشورهای آلمان، ایتالیا و فرانسه که بزرگ‌ترین صادرکنندگان کالا به ایران در فصل اول سال 2018 بوده‌اند، در مدت مشابه سال 2019 میزان صادرات خود به ایران را بالغ بر 50 درصد کاهش داده‌اند.

بررسی روند تجارت گروه‌های کالایی میان اتحادیه اروپا و ایران در سه ماهه نخست 2019 و مقایسه آن با سه ماهه نخست 2018 نشان می‌دهد: در گروه محصولات غذایی مجموع واردات اتحادیه اروپا از ایران طی سه ماهه نخست 2019 در مقایسه با سه ماهه نخست 2018 حدود 53 درصد کاهش داشته است. عامل اصلی آن، کاهش واردات آلمان و اسپانیا به عنوان بزرگ‌ترین وارد‌کنندگان مواد غذایی از ایران با رشد منفی 64 درصد (سهم منفی26 واحد درصدی در کاهش 53 درصدی) و رشد منفی 36 درصد (سهم منفی 3.6 واحد درصدی در کاهش 53 درصدی) بوده است. در مقابل، صادرات اتحادیه اروپا به ایران در گروه مواد و محصولات غذایی حدود 61 درصد افزایش یافته که افزایش صادرات دو کشور آلمان و فرانسه به ترتیب 52 درصد و 44 درصد، بیشترین اثر را در افزایش61 درصدی داشته است.

کشور آلمان بزرگ‌ترین وارد‌کننده مواد خام به جز سوخت از ایران بوده و میزان واردات این کشور در فصل نخست سال 2019 با کاهش 27 درصدی نسبت به فصل نخست سال 2018 مواجه شده است. این کاهش به میزان منفی 15 واحد درصد در کاهش 25 درصدی مجموع واردات اتحادیه اروپا از ایران در این گروه و در مدت مذکور مشارکت داشته است. صادرات مواد خام به جز سوخت توسط اتحادیه اروپا به ایران نیز در مدت مذکور 33 درصد کاهش داشته که آلمان به عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده آن به ایران در میان سایر اعضای اتحادیه اروپا 17 درصد کاهش صادرات داشته است. (سهم منفی 7 واحد درصدی در کاهش 33 درصدی) . در گروه سوخت‌های معدنی واردات اتحادیه اروپا از ایران در فصل اول 2019 نسبت به مدت مشابه 2018 کاهش 100 درصدی داشته است. در صادرات این گروه توسط اتحادیه اروپا به ایران نیز کاهش 49 درصدی در مدت مذکور مشاهده شده است. در گروه محصولات شیمیایی، مجموع واردات اتحادیه اروپا از ایران در سه ماهه نخست 2019 نسبت به سه ماهه نخست 2018 حدود 3 درصد کاهش یافته است. در این میان کاهش واردات ایتالیا و آلمان به ترتیب 71 و 31 درصد کاهش بیشترین اثر را در کاهش صادرات داشته‌اند، اما کشورهای مجارستان، یونان و بلژیک در فصل نخست سال 2019 واردات خود را از ایران افزایش داده‌اند. صادرات این گروه کالایی نیز در مدت مذکور 33 درصد کاهش داشته که مهم‌ترین عامل آن کاهش 29 درصدی صادرات آلمان به ایران بوده است. (سهم منفی 8.2 واحد درصدی از کاهش 33 درصدی کل صادرات اتحادیه اروپا به ایران.)