آمار منتشر شده از حجم تجارت خارجی کشور در ۸ ماهه سال ۹۷ با ۱۳ کشور همسایه حاکی است تراز تجاری با ۱۱ کشور مثبت بوده است. در میان این کشورها، عراق رتبه نخست مقاصد کالاهای صادراتی کشور را به خود اختصاص داده است بر اساس آمار صادرات به عراق در هشت ماهه سال ۹۷، به رقم ۶۷۵۷ میلیون دلار و تراز تجاری دو کشور ۶۷۲۳ میلیون دلار رسیده است.
همچنین ارزش صادرات به امارات متحده عربی در هشت ماهه امسال به رقم ۵۰۹۲ میلیون دلار و تراز تجاری به ۶۳۸ میلیون دلار رسیده است. افغانستان دیگر کشوری است مقصد بسیاری از کالاهای ایرانی را در اختیار دارد بر این اساس صادرات به این کشور در هشت ماهه امسال، به رقم ۲۲۴۴ میلیون دلار و تراز تجاری دو کشور ۲۲۳۶ میلیون دلار رسیده است. ترکیه، پاکستان، عمان، آذربایجان، ترکمنستان، کویت، قطر، فدراسیون روسیه، ارمنستان و قزاقستان از جمله 13کشوری هستند که صادرات ایران با آنها در حال افزایش است.
در همین زمینه حمید حسینی عضو اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران با تاکید براینکه ظرفیت کشور در صادرات به کشورهای همسایه بیش از 25 میلیارد دلار است، یادآورشد: افزایش این میزان فقط با حضور جدی شرکت‌های بزرگ ایرانی در این بازارها محقق می‌شود زیرا در سال گذشته در بیشتر بازارهای کشورهای همسایه حداقل 15 درصد افزایش صادرات اتفاق افتاده است.
وی با اشاره به اینکه در بخش صنعت، کشاورزی، مواد غذایی و خدمات فنی و مهندسی ظرفیت صادراتی مطلوبی وجود دارد، عنوان کرد: ایران به صورت سنتی صادرکننده اقلامی مثل فرش، پسته، خاویار و کالاهایی لوکسی بوده که هنوز هم در بازارهای منطقه می‌تواند موثر باشد و بر قدرت صادراتی کشور تاثیر مثبت بگذارد. ضمن اینکه برای ایران در بیشتر بازارهای فنی و مهندسی مزیت وجود دارد و اگر بستر صادرات فراهم باشد موفق خواهد شد.
به گفته حسینی مزیت کالاهای صادراتی بسته به بازار هدف متفاوت است اما آسان بودن حمل و نقل می‌تواند مزیت صادرات مصالح ساختمانی مثل فولاد، فلزات، سیمان، گچ و آهک کاشی و سرامیک و سفال و غیره به کشورهای همسایه باشد. همچنین محصولات پتروشیمی در بازارهای جنوب شرقی آسیا مزیت بیشتری دارد. براین اصل در کشورهای همسایه به حضور جدی‌تر فعالان اقتصادی و بنگاه‌ها نیاز است.
دبیرکل اتاق بازرگانی ایران و عراق با بیان اینکه در سال‌های گذشته سهم ترکیه از بازار عراق ۲۵ درصد و ایران ۱۵ درصد بود، تصریح داشت: در حال حاضر سهم ایران در این بازار به ۳۰ درصد رسیده است. صادرات محصولات فلزی ایرانی به عراق در سال ۲۰۱۸ افزایش دو برابری داشت طوری که ما در کل سال ۲۰۱۷ حدود ۴۵۰ میلیون دلار محصولات فلزی به عراق صادر کردیم، اما توانستیم در ۶ ماهه نخست سال ۲۰۱۸ به این میزان صادرات برسیم.
حسینی یادآورشد: با توجه به اینکه تنوع محصولات صادراتی به عراق افزایش یافته است، برای نخستین‌بار در سال ۲۰۱۸ توانستیم محصولات مبلمان، کفش و پوشاک را علاوه بر سبد محصولات صادراتی گذشته، به عراق صادر کنیم که نشان می‌دهد بیشتر محصولات باکیفیت ایرانی در بازار عراق از قدرت رقابت با محصولات روز دنیا در بازار عراق برخوردار است
لازم به یادآوری است که وزیر صنعت، معدن و تجارت، با بیان اینکه ۲ درصد واردات کشورهای همسایه از ایران است، گفت: برنامه‌ریزی‌های لازم صورت گرفته تا میزان صادرات به کشورهای اطراف تا سال ۱۴۰۰ یعنی دو سال آینده ۲ برابر شود.
رضا رحمانی در گفت‌وگو با خانه ملت با اشاره به برنامه‌های وزارتخانه متبوعش برای تحقق شعار سال 98 به نام رونق تولید ، گفت: وزارت صمت در سال جاری با چند رویکرد برخی پروژه‌های ویژه را تعریف کرده است که نخستین و اصلی‌ترین رویکرد وزارتخانه نیز تاکید بر ساخت داخل، ایجاد پروژه‌های داخلی و بومی کردن ساخت تمام قطعات وارداتی در تمامی رشته‌های صنعتی است. براین اصل یکی از راه‌های رونق تولید و آرام نگه داشتن آن در سال 98 و 99 افزایش صادرات است که بر این اساس تقاضا در کشورهای همسایه ایجاد و ظرفیت خوبی برای صادرات ایجاد می‌شود.
وی با بیان اینکه یکی از رویکردهای مهم وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال جاری بحث صادرات به‌ویژه تمرکز روی کشورهای همسایه است، ادامه داد: برنامه‌ریزی‌های لازم صورت گرفته تا میزان صادرات به کشورهای اطراف تا سال 1400 یعنی دو سال آینده 2 برابر شود که صادرات موجود حدود 25 میلیارد دلار بوده و باید تا دو سال آینده 50 میلیارد شود که این ظرفیت بسیار خوبی بوده و نباید از آن غافل شد.
