یک سال از تحریم اقتصادی قطر از سوی کشورهای عربی ازجمله عربستان، امارات، بحرین و... می‌گذرد؛ اتفاقی که بسیاری از کارشناسان اقتصادی کشورمان در زمان وقوع از آن به عنوان یک فرصت اقتصادی برای ایران و افزایش صادرات محصولات مختلف و انواع کالاها یاد می‌کردند. اما نکته مهم این است که با گذشت یک سال از این اتفاق سیاسی چقدر ایران توانسته است از این پتانسیل استفاده کند آن هم در شرایطی که رقیب مهمی همچون ترکیه را پیش روی خود داشتیم. قطر پیش از بروز بحران از همسایگانش
5 میلیارد دلار واردات داشت که با تیرگی روابط آنها فرصت‌های جدیدی برای کشورهای ایران و ترکیه ایجاد شد تا از این بازار سهمی برداشت کنند. البته ایران با وجود اینکه در یک سال گذشته تلاش‌هایی کرده و میزان صادرات خود از قطر را افزایش داده ولی همچنان نتوانسته سهم مناسبی از بازار قطر در مقابل دیگر کشورها ازجمله ترکیه به دست بیاورد. بهمن ماه سال گذشته مدیرکل دفتر عربی- آفریقایی سازمان توسعه تجارت ایران از رشد بیش از ۱۲۶درصدی صادرات ایران به قطر در ۹ماهه گذشته خبر داد. فرزاد پیلتن، میزان صادرات کشورمان به قطر را ۱۸۸میلیون دلار اعلام کرد و گفت: عمده‌ترین اقلام صادراتی ایران به قطر شامل قیرنفت، میوه و تره‌بار، سیمان‌های پودر نشده موسوم به کلینکر، لبنیات، سنگ گچ، کف‌پوش‌ها، سیمان سفید، یونجه، آب‌میوه تغلیظ شده، سیمان پرتلند و محصولات از آهن یا فولاد بوده است. البته مهم‌ترین چالش پیش روی تجارت ایران با قطر در حوزه بانک، حمل و نقل، بنادر است.
ترکیه چه کرد؟
اما درحالی که کارنامه صادرات ایران به قطر چندان درخشان نیست که ترکیه از این فرصت استفاده کرده و حجم مبادلات خود با این کشور را به شکلی عجیب افزایش داد. پس از بروز بحران در روابط قطر با کشورهای همسایه و محاصره دریایی و زمینی این کشور از سوی عربستان، امارات و بحرین، آنکارا جانب دوحه را گرفت. ترکیه با هدف رفع مشکلات قطر در زمینه تدارک مواد غذایی، این محاصره را شکسته و به طور مستقیم به قطر مواد غذایی ارسال کرد. مهم‌ترین واردات قطر از ترکیه لوازم الکتریکی، فولاد و فرآورده‌های آن، محصولات لبنی، تجهیزات پزشکی، مبلمان و ترکیبات آلی و معدنی است. از سوی دیگر گاز، مواد نفتی و پلیمر از مهم‌ترین صادرات قطر به ترکیه محسوب می‌شود. حجم مبادلات اقتصادی میان قطر و ترکیه در سال 2000 به کمتر از 20میلیون دلار می‌رسید ولی خلیفه بن جاسم آل ثانی، رییس اتاق بازرگانی قطر در افتتاحیه نشست اقتصادی مشترک دو کشور در دوحه که 26دی ماه با حضور 150شرکت ترکیه‌یی برگزار شد، اعلام کرد: حجم مبادلات بازرگانی آنکارا و دوحه در سال 2017 به 3میلیارد و 900میلیون ریال قطری(معادل یک میلیارد و 80 میلیون دلار) رسیده است. این افزایش درحالی است که حجم مبادلات بازرگانی دو کشور در سال 2016میلادی فقط 600 میلیون ریال قطری معادل 174میلیون دلار بوده است. روابط بین ترکیه و قطر تا جایی توسعه داشته که هم‌اکنون قطر با 20میلیارد دلار بزرگ‌ترین کشور در فهرست سرمایه‌گذاران در ترکیه است. مسوولان قطری اعلام کرده‌اند که در سال آینده میلادی هم 19میلیارد دلار در ترکیه سرمایه‌گذاری خواهند کرد. هم‌اکنون 186شرکت مشترک قطری- ترکیه‌یی و نیز 19شرکت ترکیه‌یی در بخش‌هایی چون تاسیسات، امور زیربنایی، پیمانکاری و ساخت و ساز، مشاوره مهندسی، بازرگانی و صنعت برق در قطر فعالیت دارند. از طرف دیگر به جز تامین مایحتاج قطری‌ها درحال حاضر شرکت‌های ترکیه‌یی هم در قطر فعال هستند. شرکت‌های ترکیه‌یی 128طرح در قطر به ارزش 14.2میلیارد دلار انجام داده‌اند که بیشتر آنها مربوط به طرح‌های ساخت و ساز برای جام جهانی 2022 فوتبال است. قطر برای میزبانی از گردشگران جام جهانی 2022 باید 100هزار واحد مسکونی و 12 استادیوم ورزشی بسازد.
