تعادل|
تعطیلی 75 درصدی واحدهای صادرکننده روده یکی از موضوعات چالش برانگیزی است که موجب شد تا فعالان این صنعت را در اتاق تهران گردهم آورد. صنعتی که به گفته فعالان اقتصادی چنانچه مشکلات مواد اولیه آن رفع شود، می‌تواند اشتغال زیادی را به همراه داشته باشد. کمیسیون تسهیل تجارت و توسعه صادرات اتاق تهران در ششمین نشست خود به بررسی مسائل و مشکلات صادرکنندگان روده پرداخته؛ مساله‌یی به نام «کمبود مواد اولیه» از جمله معضلاتی است که گریبانگیر این صنعت شده و فعالان این صنعت را با ناهمواری‌ها مواجه کرده است. نمایندگان اتحادیه صادرکنندگان روده، براین باورند که چنانچه این معضل از سوی دولتمردان پیگیری شود، می‌تواند به افزایش پنج برابری اشتغال در این بخش بینجامد.
به گفته فعالان صنعت روده، این صنعت از اشتغالزایی فراوانی برخوردار بوده و دارای قیمت بالای صادراتی است و قیمت فرآوری شده آن به 100 برابر ارزش اولیه کالا می‌رسد و ارزآوری بالایی نیز برای کشور به همراه دارد. حال در سال اقتصاد مقاومتی؛ تولید و اشتغال برخی کارشناسان به برچیده شدن موانع صادراتی تاکید دارند؛ آنها براین باورند که باید مشکلات حوزه تولید و صادرات با برگزاری نشست‌های دو سویه از سوی دولت و نمایندگان تشکلی به‌طور مشخص برگزار شود و هریک از نمایندگان در یک اقدام سنجیده درصدد برطرف‌سازی مشکلات حوزه تولید و صادرات برآیند.
محسن بهرامی‌ارض‌اقدس که ریاست کمیسیون تسهیل تجارت و توسعه صادرات را برعهده دارد، در ابتدای این نشست، به رویکرد کمیسیون در دوره جدید فعالیت‌هایش اشاره کرد و گفت: در دو سال پیش رو قصد داریم، به جای مسائل کلی به مسائل تخصصی و موانع توسعه صادرات در صنایع صادراتی بپردازیم. در واقع به دنبال آن هستیم که روی مشکلات خاص صنایع در حوزه صادرات را تمرکز کرده و در پی رفع آن باشیم. برای همین در این نشست، واکاوی مشکلات صادرکنندگان روده را در دستور کار قرار داده‌ایم.
اعضا چه می‌گویند
پیش از آغاز بحث در مورد دستورجلسه این نشست، تعدادی از اعضای کمیسیون تسهیل تجارت و توسعه صادرات، چند مساله مهم در حوزه تجارت و به ویژه صادرات را بیان و در مورد آن اظهارنظر کردند. ابتدا مرتضی لطفی، عضو کمیسیون تسهیل تجارت و توسعه صادرات، که چندی پیش به عنوان مدیرعامل شرکت شستا منصوب شده است، با اشاره به جلساتی که با استاندار دمشق داشته است، گفت: شرط مقامات کشور سوریه برای واردات از ایران این است دولت ما تضامینی را در قالب اعتبار خریدار به این کشور اختصاص دهد. همچنین عباس آرگون، دیگر عضو این کمیسیون به رشد اخیر بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: با وجود رکود بازار سرمایه در سال‌های اخیر، در هفته‌های گذشته، بازار رشد قابل توجهی را تجربه کرده و شاخص از کانال 90 هزار نیز فراتر رفته است که این صعود در تاریخ پنج سال اخیر بازار سرمایه بی‌سابقه بوده است. او سپس به تحلیل عوامل رشد شاخص بازار سرمایه پرداخت و افزایش قیمت جهانی فلزات، افزایش نرخ ارز، کاهش نرخ سود سپرده‌ها و افزایش اقبال به بازار سهام را از دلایل این رشد برشمرد. آرگون همچنین به بازیگران این بازار توصیه کرد که تحت تاثیر رشد شاخص از اتخاذ تصمیمات هیجانی خودداری کرده و دقت بیشتری در معاملات خود به خرج دهند.
محمد لاهوتی با اشاره به گزارش جدید گمرک تحت عنوان آمار 8ماهه تجارت خارجی گفت: ارزش صادرات در 8 ماه نخست سال جاری به ۲۸ میلیارد و ۴۸۸ میلیون دلار رسیده است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل به میزان 1.21درصد کاهش داشته و میزان واردات نیز معادل ۳۲ میلیارد و ۴۱۹ میلیون دلار انواع کالا برآورد شده است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 17.52درصد افزایش را نشان می‌دهد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که واردات کالاهای سرمایه‌یی افزایش داشته است. او گفت: این گزارش همچنین نشان می‌دهد که افغانستان به جمع پنج مقصد نخست صادراتی ایران بازگشته است. از طرفی تجارت با آلمان نیز افزایش یافته که به نظر از آثار مثبت برجام است. رییس کنفدراسیون صادرات ایران در عین حال به مشکلات صادرکنندگان برای ورود به بازار سوریه اشاره کرد و گفت: انتظار این است که با وجود روابط عمیق سیاسی ایران و سوریه، ظرفیت خدمات مهندسی ایران در بازسازی این کشور مورد استفاده قرار گیرد. لاهوتی همچنین درباره ممنوعیت واردات عنوان کرد که اگر سیاست دولت، فشار برای کاهش مجدد قیمت ارز نباشد، افزایش اخیر نرخ ارز اثر خود را در صادرات غیرنفتی نشان خواهد داد. او با بیان اینکه اجرای اقتصاد مقاومتی به معنای ایجاد محدودیت برای واردات نیست، ادامه داد: با تقویت تولید، صادرات نیز افزایش می‌یابد. افزایش حساسیت روی واردات، خلاف‌اظهاری را افزایش می‌دهد. قاعدتا برای کالاهایی که به صورت رسمی وارد می‌شود، تقاضا وجود دارد. با این حال شاهد این هستیم که یک روز در مورد واردات خودرو، یک روز خدمات کشاورزی و روز بعد در مورد کالایی دیگر محدودیت و ممنوعیت وارداتی ایجاد می‌شود. نتیجه این اقدامات چیزی جز بی‌ثباتی نیست.
در ادامه این نشست، مجتبی خسروتاج، رییس سازمان توسعه تجارت، این پرسش را خطاب به فعالان اقتصادی مطرح کرد که آیا افزایش نرخ ارز از 3800 تومان به حدود 4100 اثری بر صادرات غیرنفتی داشته است؟ او با اشاره به اینکه فشارهای بسیاری بر سازمان برای کاهش واردات اعمال می‌شود، گفت: با وجود این فشار‌ها برای کالاهای وارداتی تقاضا وجود دارد و سازمان توسعه تجارت از فعالان اقتصادی می‌خواهد راهکارهای خود را برای مواجهه با فشارهای سنگین وارده مطرح کنند.
ارزآوری 500 میلیون دلاری صنعت روده
در ادامه این نشست و با آغاز دستورجلسه اصلی، مرتضی کاکاوند د‌بیر میز محصولات حیوانی سازمان توسعه تجارت با اشاره به اینکه صادرات محصولات حیوانی طی یک روند نزولی به 93میلیون دلار رسیده است افزود: صادرات این محصولات با 69 تا70 درصد کاهش رو‌به‌رو شده و این کاهش بیشتر متوجه دام زنده و تخم‌مرغ بوده است. همچنین ارزش صادرات روده نیز به 45 میلیون دلار می‌رسد که نسبت به 47 میلیون دلار سال گذشته، چهار درصد کاهش نشان می‌دهد. از سوی دیگر، پس از آن جمشید نفر، رییس اتحادیه صادرکنندگان روده، به تشریح مسائل و مشکلات صادرات در این بخش پرداخت. او سخنان خود را با این عبارت آغاز کرد که در صنعت فرآوری و صادرات روده، تشکل‌های موازی وجود ندارد. او گفت: این صنعت از اشتغالزایی فراوانی برخوردار بوده و دارای قیمت بالای صادراتی است و قیمت فرآوری شده آن به 100برابر ارزش اولیه کالا می‌رسد و ارزآوری بالایی نیز دارد.
نفر در ادامه توضیح داد که ایران در شمار معدود کشورهایی قرار دارد که فرآوری روده در آن با دست صورت می‌گیرد و این دستاورد ناشی از برخورداری از نیروهای ماهر است. او با اشاره به اینکه ایران در گذشته در شمار نخستین کشورهای فرآوری‌کننده روده محسوب می‌شده است، ادامه داد: متاسفانه در طول زمان ایران موقعیت خود را از دست داده؛ چرا که این صنعت به سرعت در جهان رشد کرده است. در ابتدا تنها روده گوسفند مورد فرآوری و فروش قرار می‌گرفت و سپس روده گاو و خوک نیز به آن افزوده شد. اکنون چین، به عنوان یکی از صادرکنندگان عمده روده محسوب می‌شود و به دلیل فاصله اندک با استرالیا می‌تواند مواد اولیه تهیه کرده و این محصول را صادر کند. جمشید نفر در ادامه به کمبود مواد اولیه در ایران اشاره کرد و گفت: پیشنهاد تشکل ما به سازمان توسعه تجارت این بوده است که به جای پرداخت مستقیم دو درصد جایزه صادراتی، این دو درصد در صندوقی قرار گیرد و به واردکنندگان روده اختصاص پیدا کند. او گفت: این صنعت دارای 5هزار اشتغال مستقیم و غیرمستقیم است که به شرط تامین مواد اولیه و توسعه این صنعت می‌توان میزان اشتغال را به پنج برابر این رقم و میزان ارزآوری آن را نیز به 500 میلیون دلار افزایش داد. اما مایه تاسف است که به دلیل کمبود نهاده تولید، از 84 واحد تولیدی صادرکننده اکنون تنها 25 واحد باقی مانده است.
رییس اتحادیه صادرکنندگان روده، بزرگ‌ترین مشکل این صنعت را کمبود مواد اولیه عنوان کرد. او با اشاره به رایزنی‌های اتحادیه صادرکنندگان روده با سازمان دامپزشکی برای تسهیل واردات روده توضیح داد که با وجود وعده‌های چندباره، این مساله هنوز حل نشده است. او افزود: وقتی درخواستی برای صدور مجوز واردات روده به سازمان دامپزشکی ارسال می‌کنیم، سه ماه طول می‌کشد که به ما پاسخ دهند. این وقت‌کشی حتی در مورد محصولات کشورهایی نظیر استرالیا نیز که در گرید A قرار دارد نیز اتفاق می‌افتد. این درحالی است که کشور ترکیه از هر نقطه از جهان به راحتی می‌تواند روده وارد کند. نفر به مشکلات گمرکی صادرکنندگان روده در ورود موقت مواد اولیه نیز اشاره کرد و گفت: روده کالایی نیست که در داخل رسوب کند و 100 درصد آن صادر می‌شود. اما مسائل مربوط به ضمانتنامه‌های ورود موقت، قیمت تمام شده محصولات ایران را افزایش می‌دهد. در ادامه این نشست، محمدرضا سالاری که به نمایندگی از سازمان دامپزشکی در این نشست حضور یافته بود، گفت: آنچه واردات روده را با کاهش مواجه کرده، صرفا فرآیندهای سازمان دامپزشکی نیست، بلکه بالا بودن هزینه‌های کارگری و حمل در داخل نیز توجیه اقتصادی این صنعت را کاهش داده است. سالاری افزود: سازمان دامپزشکی قصد دارد کشورهای مبدا واردات روده به ایران را درجه‌بندی کند و در مورد محصولات کشورهایی که در رتبه یک این درجه‌بندی قرار دارند، با سهولت بیشتری برخورد شده و آزمایشات به صورت ادواری صورت گیرد. همچنین رییس سازمان توسعه تجارت نیز وعده داد که با گمرکات رایزنی کند تا از این پس هر آنچه به عنوان روده فرآوری شده صادر می‌شود، پایه‌یی برای ورود موقت روده یا مواد اولیه محسوب شود.
تشکیل کنسرسیوم صادراتی
رییس کمیسیون تسهیل تجارت و توسعه صادرات اتاق تهران همچنین به اتحادیه صادرکنندگان روده توصیه کرد که نسبت به تشکیل کنسرسیومی از صادرکنندگان که وظیفه واردات روده و مواد اولیه را به صورت متمرکز برعهده گیرند، اقدام کند. بهرامی همچنین از مسوول میز محصولات حیوانی سازمان توسعه تجارت نیز درخواست کرد که جلسات فشرده‌یی را برای رفع مشکلات صادرات روده برگزار کند. او در پایان این نشست با تاکید مجدد روی حل مشکلات صادرکنندگان غیرنفتی عنوان کرد که مسائل مطرح شده توسط نمایندگان اتحادیه صادرکنندگان روده توسط کمیسیون پیگیری خواهد شد و با دولت برای رفع این مسائل رایزنی انجام می‌گیرد.
