سرازیر شدن سود عرضه خودرو در بورس کالا به جیب تولیدکننده و مصرف‌کننده
ایرنا| محمدرضا شهیدی‌تبار، کارشناس بازار سرمایه بورس را دماسنج اقتصاد کشور دانست و افزود: نمی‌توان چنین انتظاری را داشت که بورس بدون ایجاد رشد در روند اقتصادی کشور با صعود همراه شود. وی به رشد بازارهایی مانند مسکن، طلا و سکه طی چند هفته گذشته اشاره کرد و گفت: این اتفاق در حالی رخ داد که بازار سرمایه رشد قابل توجهی را تجربه کرد و از دیگر بازارها عقب مانده است. شهیدی‌تبار با اشاره به افزایش نرخ ارز در بازار، اظهار داشت: روند معاملات بورس باید همسو با نرخ دلار و تورم با روند صعودی همراه می‌شد، در حالی که این اتفاق رخ نداد و این امر ناشی از وجود برخی از مشکلات در بخش‌های مختلف است که در معاملات بورس خود را نشان داده است. این کارشناس بازار سرمایه پتروشیمی را به عنوان یکی از موتورهای محرک بازار سرمایه معرفی کرد و گفت: این صنعت در زمستان احتمالاً با مشکل قطعی گاز مواجه شده که این مساله در کنار دیگر عوامل زمینه ساز ایجاد نوسان در معاملات بازار سهام شده است. وی ادامه داد: همچنین در کنار این مسائل اگر سرمایه‌گذار سرمایه خود را وارد سپرده‌های بانکی کند، سود بالایی را به صورت ثابت سود دریافت می‌کند، در حالی که در بورس این اتفاق رخ نداده و انگیزه‌ای برای ورود به بازار را کاهش داده است. شهیدی‌تبار به عرضه خودرو در بورس کالا اشاره کرد و افزود: خودروسازان محصولی را که در بازار آزاد ۴۰۰ میلیون تومان قیمت دارد را در شیوه دستوری ۲۰۰ میلیون تومان می‌فروختند که مابه‌التفاوت ۲۰۰ میلیون تومان نصیب دلالان می‌شد، اما خودرو در بورس کالا حدود ۳۰۰ میلیون تومان قیمت می‌خورد و ۱۰۰ میلیون تومان به چرخه تولید باز می‌گردد و ۱۰۰ میلیون تومان دیگر نیز به سود مصرف‌کننده واقعی تمام شود. این کارشناس بازار سهام بیان کرد: یکی از راهکارهای در نظر گرفته شده به منظور حذف رانت و دلالی در بازار، اقدام دولت برای عرضه خودرو در بورس کالا بود که این اتفاق به عنوان تصمیمی مثبت در صنعت خودرو تلقی می‌شود. اجرای چنین اقدامی باعث می‌شود تا سهام خودرویی در بورس با رونق همراه شود و سهامداران این شرکت‌ها با ضرر کمتری در بازار روبرو شوند. وی ادامه داد: اتخاذ چنین تصمیمی مبنی بر عرضه خودرو در بورس کالا از جمله اتفاقات مثبتی است که باعث ایجاد شفافیت در بازار خودرو خواهد شد. شهیدی تبار با بیان اینکه قیمت‌گذاری دستوری در هیچ اقتصادی جواب نداده نشده و تجربه ناموفقی بوده است، گفت: این سیاست بارها در ایران اجرا شد، اما هیچگاه در بلندمدت با تاثیر مثبت همراه نبود، به غیر از اینکه این اقدام زمینه ضرر و زیان بنگاه‌های اقتصادی و ضعف در عملکرد آنها را ایجاد کرده است. این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: حذف قیمت‌گذاری دستوری از جمله اقدامات مثبتی است که اکنون به مرحله اجرا رسیده است و به نظر می‌رسد عرضه خودرو در بورس کالا زمینه‌ای برای کاهش اعمال قیمت‌گذاری دستوری خواهد بود. اگر قرار است صنعت خودرو از سایه قیمت‌گذاری دستوری خارج شود بورس کالا می‌تواند بستری مناسب برای اجرای این اقدام باشد.
قوانین جدید عرضه خودرو در بورس ابلاغ شد
باشگاه‌خبرنگاران| طبق ابلاغیه وزارت صمت حداقل عرضه هر محصول در بورس کالا در هر دوره به تعداد ۲۰۰۰ دستگاه برای دو خودروساز بزرگ و برای سایر شرکت‌های خصوصی حداقل به میزان ۵۰۰ دستگاه تعیین شد. منوچهر منطقی معاون صنایع حمل و نقل وزیر صمت در نامه‌ای به شرکت‌های ایران خودرو، سایپا، بهمن موتور و آرین پارس موتور اعلام کرد: نظر به عرضه محصولات آن شرکت در بورس کالا، لازم است در راستای تنظیم بازار، اقدامات ذیل برای هر گونه عرضه محصولات در بورس کالا رعایت شود:
۱. حداقل عرضه هر محصول در هر دوره به تعداد ۲ هزار دستگاه در هر محصول برای دو شرکت بزرگ خودروساز و برای سایر شرکت‌های خصوصی حداقل به میزان ۵۰۰ دستگاه است.
۲. شرکت‌های خودروساز موظفند لیست خریداران محصولات طی ۴۸ ماه گذشته را پیش از هر عرضه به بورس کالا اعلام کنند تا کلیه افراد لیست تجمیع شده مذکور و همچنین خریداران دوره‌های پیش در بورس کالا (که اطلاعات آنها نزد سازمان بورس محفوظ است) از شمول خرید در هر عرضه جدید خارج شوند.
۳. خودروسازان موظفند تعهدات قانونی ابلاغی (نظیر طرح جوانی و ... را متناظر با عرضه‌ها در بورس کالا انجام دهند.
۴. خودروسازان موظفند برنامه‌ریزی لازم در خصوص عرضه در بورس را مطابق مجوز‌های فروش اعطا شده به گونه‌ای انجام دهند که خدشه‌ای در تعهدات پیشین ایشان ایجاد نشود یا تعهدات معوق جدید ایجاد نشود.
۵. هر گونه عرضه خودرو فراتر از مجوز اخذ شده یا مشتقات مالی وابسته به خودرو اعم از گواهی سپرده، معاملات سلف و سلف موازی استاندارد یا هر نوع اوراق بهادار یا پشتوانه دارایی (ABS) مبتنی بر خودرو در بورس کالا با توجه به آنکه بر تعهدات آتی هر خودروساز تأثیر می‌گذارد، مستلزم اخذ مجوز از وزارت صمت است. گفتنی است با این تصمیم حداقل کف عرضه برای خودروساز‌ها در نظر گرفته می‌شود که منجر به افزایش میزان عرضه و جلوگیری از عرضه محدود و قطره‌چکانی خودرو در بورس کالا خواهد شد. کاهش قیمت خودرو در بورس کالا و تعادل بیشتر در معاملات از دیگر نتایج این مصوبه خواهد بود. همچنین پاسخگویی به تقاضای بیشتر خریداران و و کاهش سفته‌بازی و واسطه‌گری در بازار آزاد نیز از دیگر نتایج افزایش کف عرضه خودرو در بورس کالا خواهد بود.
