در اولین هفته آبان ماه بود که بسته 10بندی حمایت از بازار سرمایه ابلاغ شد. بر اساس این بسته سازمان بورس قرار است در 10 مصوبه از بازار سرمایه حمایت کند که تاکنون بخشی از این مصوبه اجرایی شده است.
یکی از بندهای مهمی که از بسته اجرایی شد بیمه کردن سهام بورسی بود؛ طرح بیمه سبد سهام یا همان اوراق تبعی که جزیی از مصوبات بسته ١٠بندی حمایت از بازار سرمایه است و تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان از پرتفوی سهامداران را پوشش می‌دهد در کنار دیگر بندهای این بسته، مورد تایید مقامات رده عالی اقتصادی کشور قرار گرفت.
بر اساس وعده‌های داده شده طرح بیمه سبد سهام با نماد سهام یار از شنبه هفته گذشته اجرا شد و تا پایان این هفته نیز ادامه دارد. سرمایه‌گذارانی که به دنبال سرمایه‌گذاری در بورس هستند، اما از ترس از دست دادن سرمایه‌های خود در این بازار دچار شک و تردید برای حضور در بازار سهام شده‌اند، می‌توانند با خرید یک برگه اوراق تبعی به ارزش یک ریال، سهام خود را به ارزش حداکثر ۱۰۰ میلیون تومان برای یک سال آینده بیمه کنند و از گزند اتفاقات پیش‌بینی نشده و تاثیرگذار بر معاملات بازار سرمایه در امان بمانند.
اجرای بند جدید برای حمایت از بازار
پس از ارایه بسته ۱۰بندی حمایتی از بورس و رهایی گام به گام صنایع از جمله خودرو، تایر، سیمان و... از قیمت‌گذاری دستوری، اقدامات دولت برای بازگشت اعتماد به بازار سهام ادامه دارد و طی روزهای گذشته کاهش ۸۰ درصدی مالیات فروش سهام در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا به تصویب رسید.
در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا و با پیگیری سازمان بورس و به منظور حمایت از سهامداران، کاهش ۸۰ درصدی مالیات فروش سهام به تصویب رسید تا سازمان بورس یک اقدام عملی دیگر در راستای حمایت از سهامداران و از بین رفتن بی‌اعتمادی به بازار سرمایه انجام داده باشد. پس از آغاز حمایت‌های جدی دولت از بازار سهام و احیای روند معاملات از سه هفته گذشته و بهبود شرایط بازار، اقدامات دولت ادامه دارد تا به فعالان بازار سرمایه اثبات شود که این بازار در اولویت برنامه‌های اجرایی دولت قرار دارد.
مالیات معامله در بورس چقدر شده است؟
در گذشته نرخ خرید و فروش سهام ۱.۲۵ درصد بود که با کاهش ۸۰ درصدی این رقم به ۸۵ صدم درصد می‌‌رسد و این موضوع موجب کاهش کارمزد برای نوسان گیران و معامله گران می‌شود. یعنی سهم مالیات دولت از فروش سهام از ۰.۵ به ۰.۱ درصد کاهش می‌یابد که این امر علاوه بر روان‌تر شدن معاملات، هزینه معاملات برای سهامداران خرد بازار سهام کاهش خواهد داشت. به عبارت دیگر، اکنون معامله گران پس از خرید سهام ۱.۰۳ درصد از ارزش سهام خریداری شده آنها کم می‌شود و تا سربه سر شود زمان می‌برد که با اعمال این مصوبه معامله‌گران به سود بیشتری دست خواهند یافت و این مهم موجب ترغیب معامله‌گران برای خرید و فروش سهام خواهد شد. انتظار میرود که تراکنش‌ها با این قانون افزایش پیدا کنند.
کاهش هزینه مبادله راهی برای رونق بورس
کارشناسان بازار سرمایه معتقدند، کاهش ۸۰ درصدی مالیات فروش سهام که در جلسه اخیر شورای عالی هماهنگی اقتصادی به تصویب رسیده است، بدون شک خبری مثبت و محرک برای ورود نقدینگی جدید به بازار است و به زودی ارزش این اقدام یعنی کاهش هزینه مبادلات در بازار سهام را در روند معاملات مشاهده خواهیم کرد. برخی دیگر از کارشناسان بازار سرمایه می‌گویند: کاهش مالیات و کاهش هزینه‌های معاملاتی می‌تواند به افزایش انگیزه‌های معاملاتی در فعالان بازار و همچنین افزایش ارزش معاملات و افزایش کارایی بازار منجر شود. برخی از کارشناسان معتقدند که این کاهش مالیات مقدمه‌ای برای تصویب مالیات بر عایدی سرمایه است و احتمال می‌دهند که در بودجه ۱۴۰۲ مالیات بر عایدی سرمایه برای بورس تصویب شود که در این صورت اگر فردی در سال ۳۰ درصد از بازارسرمایه سود کسب کند باید ۲۵ درصد آن را به دولت بدهد. کاهش مالیات منوط بر اینکه بهانه‌ای برای اعمال مالیات بر عایدی سرمایه نباشد به نفع بازارسرمایه خواهد بود.
افزایش رقابت‌پذیری بورس با سایر بازارهای مالی
حمید مقدم، کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه یکی از معضلات بازار سرمایه نرخ بالای کارمزد و مالیات است، گفت: این موارد به صورت مستقیم نقدشوندگی بازار را تحت تاثیر قرار داده است. البته در شرایط فعلی اولویت‌های دیگری هم در بازار وجود دارد که درحال بررسی هستند، اما سهم مالیات دولت از فروش سهام از زمان قدیم جذابیت بازار را کم کرده است. با توجه به کاهش ارزش نیم درصدی معاملات روزانه، این مصوبه می‌تواند مشوق خوب و در عین حال عاملی برای رقابت‌پذیری این بازار با بازارهای رقیب مانند سپرده‌های بانکی باشد.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: با توجه به عدم دریافت مالیات از سپرده‌های بانکی، در عمل بازار بانکی به محلی امن برای سپرده‌گذاری تبدیل شده که بررسی نتایج حاصل از نحوه هزینه کرد و استفاده از این سپرده‌ها در سال‌های گذشته ناکارآمدی سیستم مذکور را نشان می‌دهد، البته هر چند این اقدام می‌تواند یک سیگنال مثبت برای بازار سرمایه باشد، ولی ضروری است تا شرکت‌های پذیرفته شده در بورس با مشوق‌‌های مالیاتی بیشتر همراه شوند تا سودآوری عملیاتی این شرکت‌ها بتواند جذابیت مضاعفی ایجاد کند. رحمانی افزود: انتظار میرود با تصویب کاهش ۸۰ درصدی مالیات فروش سهام، در گام نخست به نقدشوندگی بازار کمک کند. در گام بعدی نیز باعث افزایش ارزش معاملات شود. از آنجاکه در بازار ایران بین ارزش معاملات و شاخص کل همبستگی وجود دارد، می‌توان انتظار داشت که کاهش مالیات فروش سهام به رشد بازار کمک کند.
مسیر بورس عوض می‌شود؟
کارشناسان و تحلیلگران عقیده دارند که هر مصوبه‌ای در راستای حمایت از بازار سرمایه می‌تواند وضعیت را بهتر ورود را به بازار سرمایه بیشتر کند. اما مساله اساسی نبود نقدینگی است. یکی از مهم‌ترین علت‌های ریزش بورس در دوسال اخیر نبود اعتماد است. این نبود اعتماد از ورود نقدینگی به بازار سرمایه جلوگیری می‌کند و به نوعی نقدینگی را به سمت بازارهای موازی هدایت می‌کند که به زیان بورس بیشتر می‌شود. اکنون پس از تلاش‌‌های مکرر سازمان بورس و ابلاغ بسته حمایتی؛ اعتمادسازی در بازار سرمایه در حال شروع است و احتمالا شاهد افزایش اعتماد باشیم. افزایش اعتماد سهامداران در این روزها را می‌توان ناشی از حمایت‌های دانست. ابلاغ بسته و حمایت‌های جدید باعث افزایش اعتماد سهامداران شده که در نهایت می‌تواند ورود نقدینگی و رشد واقعی شاخص را در پی داشته باشد.
مالیات بر نقل و انتقال سهام چیست؟
مالیات بر نقل و انتقال سهام به سهام قابل واگذاری در بورس مربوط می‌شود و واگذار‌کننده آن سهام به این دلیل که از این واگذاری درآمد کسب می‌کند، باید این نوع مالیات را پرداخت کند که از هر مبادله سهام و سهم الشرکه مالیات مقطعی به میزان چهار درصد ارزش اسمی آنها وصول می‌شود و وجه دیگری به عنوان مالیات فوق، مطالبه نخواهد شد.
برای انجام این کار، کارگزار بورس موظف است که مالیات نقل و انتقال سهام را در زمان انتقال، از انتقال‌دهنده وصول و به حساب مشخص شده سازمان امور مالیاتی واریز کند و درمدت زمان ۱۰ روز از تاریخ انتقال سهام، رسید آن را همراه با تعداد و مبلغ فروش سهام مورد انتقال را به اداره امور مالیاتی محل ارایه دهد. بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم، در هر نقل و انتقال سهام شرکت‌های حاضر در بورس اوراق بهادار و دیگر اوراق بهاداری که در بورس مورد معامله قرار می‌گیرد، به میزان نیم درصد ارزش فروش سهام و حق تقدم سهام، مالیات مقطوعی وصول می‌شود و مبلغ دیگری نیز به عنوان مالیات بر درآمد نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام گرفته نمی‌شود. برای انجام این کار، کارگزار بورس موظف می‌باشد که مالیات نقل و انتقال سهام را در زمان انتقال، از انتقال‌دهنده وصول و به حساب مشخص شده سازمان امور مالیاتی واریز نماید و درمدت زمان 10 روز از تاریخ انتقال سهام، رسید آن را همراه با تعداد و مبلغ فروش سهام مورد انتقال را به اداره امور مالیاتی محل ارایه دهد.
