حدود ۸ هزار هشدار نظارتی در سال‌های اخیر صادر شده است
نازنین محمدی استخری در نشست خبری با خبرنگاران به تشکیل سامانه‌های مختلف برای نظارت بر بازار معاملات اوراق بهادار در بورس و فرابورس اشاره کرد و اظهار کرد: سامانه‌های نظارتی که در سازمان بورس اوراق بهادار مورد استفاده قرار می‌گیرد، شامل سامانه‌های نظارتی آرامیس، نهان، بیدار و سانا است که هرکدام مزایای خاص خود را دارند. رییس اداره نظارت بر بازار بورس‌های اوراق و بهادار گفت: سامانه «بیدار» که مخفف «بستر یکپارچه دسترسی به اطلاعات بازار» است بر مبنای پایگاه داده تحلیلی، شامل اطلاعات آرشیو تراکنش‌ها و معاملات بازار است و سامانه‌ای گزارش ساز با قابلیت طراحی و پیاده‌سازی انواع گزارش‌ها و هشدارهای مورد نیاز ناظرین است. سامانه «نهان» مخفف عبارت «نرم‌افزار هوشمند اقدامات نظارتی» است که به آمار لحظه‌ای معاملات و تراکنش‌های کلیه نمادها و اشخاص دسترسی دارد و می‌تواند بر اساس پارامترهای اعلامی ناظرین، هشدارهای نظارتی را به صورت لحظه‌ای استخراج و اعلام کند. معاملات چرخشی، نوسان‌گیری روزانه، عرضه و تقاضای همزمان، حذف دستور و ... نمونه‌ای از هشدارهای این سامانه هستند. سامانه «آرامیس» به‌طور برخط و تاریخی، سطر به سطر معاملات را بررسی و در مورد سفارش چینی‌های صورت گرفته از سوی افراد مختلف هشدار صادر می‌کند؛ سامانه «سانا» به شکل یکپارچه ثبت، رهگیری و گزارش تخلفات را بر عهده دارد و می‌تواند با طراحی گراف روابط و نسبت‌ها، با وقوع تخلفات، برخورد کند. سامانه «دیده بان سلامت بازار سرمایه» هم که ناهنجاری‌های بازار سرمایه را از سوی مردم و سوت زن‌ها، ثبت و ضبط می‌کنند و در اختیار همکاران اداره دیده بان سلامت بازار سرمایه سازمان است. وی افزود: هماهنگی این پنج سامانه می‌تواند نظارتی جامع و کامل را بر روی کل بازار بگستراند. محمدی استخری با اشاره به حدود ۸ هزار هشدار نظارتی این سامانه در سال‌های اخیر تصریح کرد: با توجه به شرایط این روزهای بازار سرمایه و برای حفظ منافع سهامداران جزو و همچنین صیانت از بازار، هشدارهای نظارتی مورد نیاز داده شده است و در صورت تکرار، طبق ماده ۳۵ قانون بازار اوراق بهادر (دستورالعمل رسیدگی به تخلفات اشخاص) و ماده ۴۶ همان قانون که بحث دست‌کاری در بازار را مطرح می‌کند، با متخلفان برخورد می‌شود. محمدی خاطرنشان کرد: بانک اطلاعات جامعی از انواع تخلفاتی که در بازار سرمایه رخ می‌دهد (مانند سهامداری که بیشترین تخلف را انجام داده یا نوع سفارشی که کارگزاری وارد کرده و با مقررات انطباق نداشته است، همچنین مخاطبی که بیشترین پیام هشدارهای نظارتی را از ما مبنی بر متخلف بودن و عدم رعایت قوانین دریافت کرده است، ثبت و آرشیو شده و به صورت روزانه و تاریخی در اختیار است تا ضمن رصد کامل جو بازار، عملکرد نظارت بازار را به نمایش بگذارد. رییس اداره نظارت بر بازار بورس‌های اوراق و بهادار با اشاره به شائبه مسدود کردن کد معاملاتی افراد، خاطرنشان کرد: در برخی از موارد، دسترسی مستقیم (آنلاین) برخی سهامداران محدود می‌شود و این به معنای مسدود کردن کد معاملاتی افراد نیست. محدود کردن دسترسی مستقیم به بازار بنا به تشخیص کارگزار مربوطه برای چند روز کاری صورت می‌گیرد و در طی این دوره، اشخاص مورد نظر می‌توانند از طریق ثبت سفارش در سامانه کارگزاری، با کد معاملاتی بورسی خود به معامله بپردازند و هیچ‌گونه محدودیتی در خصوص کد بورسی این اشخاص اعمال نمی‌شود. محمدی، در پایان آمار تذکرات سیستمی به کارگزاران توسط این اداره را (مستقل از تذکرهای ارسالی همکاران واحدهای نظارتی در شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران) در سال‌های ۹۸ تا نیمه شهریور ۱۴۰۱ را اعلام کرد و گفت: در سال ۹۸ آمار تذکرات ۱۳۶۶، سال ۹۹ این آمار ۱۲۵۲ و در سال ۱۴۰۰ هم ۳۱۳۴ بود، این امار تا تاریخ ۲۰ شهریور ماه سال ۱۴۰۱ نیز رقم ۲۱۰۰ تذکر است. بر اساس ماده ۳۵ قانون بازار اوراق بهادار مصوب سال ۸۴، هیات‌مدیره بورس به تخلفات انضباطی کارگزاران، کارگزار/ معامله‌گران، بازارگردانان، ناشران و سایر اعضا از هر یک از مقررات این قانون و آیین‌نامه‌های ذیربط طبق آیین‌نامه انضباطی رسیدگی می‌کند.
تشدید رکود، بورس را با نااطمینانی مواجه کرده است
سنا| یک کارشناس بازار سرمایه در تشریح دلایل شکست کف سال ۱۴۰۱ شاخص کل بورس، به بورسان گفت: دلیل عمده این موضوع به کاهش قیمت کامودیتی‌ها و به تبع آن نرخ محصولات شرکت‌های بزرگ بازار برمی‌گردد که بخش عظیمی از بورس تهران را تشکیل می‌دهند. محمدمهدی جمشیدیان عنوان کرد: ریسک‌های متعددی همانند برجام، سیاست‌گذاری‌های داخلی و... را بسیار پررنگ ارزیابی کرد و افزود: در صورتی که شرایطی چون قیمت‌های جهانی، مشخص شدن تکلیف دلار، برجام و چند ابهام دیگر صورت گیرد به‌طور قطع شاهد بهبود شرایط در بازار سرمایه خواهیم بود اما متاسفانه تکلیف هیچکدام از این موارد تاکنون روشن نشده و کاهش حجم معاملات بر بازار کالایی هم سرایت کرده است. وی افزود: با توجه به اینکه رکود روز به روز تشدید می‌شود، بنابراین رفتار بازار با توجه به این اتفاقات بسیار طبیعی است و باید منتظر یک اتفاق بزرگ در اقتصاد کلان کشور شد تا شاهد رشد بازار باشیم. جمشیدیان اظهار کرد: جریانات سیاسی از جمله جنگ اوکراین و روسیه بر ناپایداری بازارها تاثیر بسیار گذاشته و ضریب اطمینان را کاهش داده است. بنابراین، نمی‌توان چشم‌انداز مثبتی را برای آن تصور کرد. این کارشناس بازار سرمایه معتقد است؛ متاسفانه بورس‌های دنیا هم با یک موج نااطمینانی و تورم مواجه هستند و تصمیم‌گیری را هم برای آنان نیز سخت کرده است. وی اظهار امیدواری کرد: با مشخص شدن تکلیف دلار و ابهامات دیگر در کشور، به‌طور حتم بازار روند رو به رشد و صعودی خود را طی خواهد کرد. جمشیدیان درباره دلیل پایین بودن P/E بورس تهران نسبت به P/R بازار مسکن عنوان کردند که وجود یک پیشینه تاریخی قدرتمند در بازار مسکن و دیدگاه عدم تحمیل ضرر در آن، در کنار تجربه تلخی که بورسی‌ها در برهه‌هایی از زمان مانند دو سال گذشته داشته‌اند، از اصلی‌ترین دلایل این موضوع است.
