پروژه سهام عدالت یکی از طرح‌های پرداخت یارانه‌ای دولت نهم بود و در آن سهام شرکت‌های دولتی با هدف گسترش بخش تعاون به دهک‌های کم‌درآمد اختصاص داده شد، با توجه به برخی از افراد که مشمول دریافت سهام عدالت هستند، اما سهام عدالت دریافت نکرده‌اند و تعدد دهک‌های مرتبط با این موضوع، سردرگمی افراد را موجب شده است.در همین راستا اکبر حیدری، سخنگوی سهام عدالت به بورس‌نیوز گفت: قانون عددی را برای واگذاری سهام عدالت مشخص نکرده بلکه گروه معرفی کرده و در اصل ۴۴ قانون اساسی اشاره شده که ۶ دهک کم‌درآمد جامعه مشمول دریافت سهام عدالت شوند. در فرآیند شناسایی دهک‌ها به هر دلیلی اعم از نبود اماکن محاسبه دقیق آنها تعدادی جا مانده‌اند، پیگیری‌ها نشانگر آن بود که حقوق بعضی ضایع شده و منجر به ایجاد طرح جاماندگان سهام عدالت شد.وی افزود: این طرح، گنجاندن موضوع مرتبط با جاماندگان سهام عدالت در تبصره ۲ قانون بودجه را منجرشد و در آن دولت مکلف شده مشمولان جامانده از سهام عدالت و افرادی که تحت پوشش نهادهای حمایتی هستند را سهامدار عدالت کند. این موضوع در قانون بودجه ۱۴۰۱ نیز آمده و نیاز به مشارکت و همکاری دو وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و امور اقتصاد و دارایی دارد. عدد شفاف افراد تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی است.
وجود برخی مشکلات در سامانه‌های سهام عدالت
حیدری درباره ۶ دهک کم‌درآمد جامعه گفت: باید دید به جاماندگان سهام عدالت بار دیگر بر مبنای اولویت دهک درآمدی تا سقف منابع سهم تخصیص داده می‌شود یا معیار متفاوت است. اگر بر مبنای منابع، تخصیص داده می‌شود باید میزان مشخص شود تا تعداد مشمولان را اعلام کنیم. اعداد و ارقام حاکی از آن است که افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی نزدیک به ۳ و نیم میلیون نفر هستند و یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر هم که برگه سهام عدالت دارند و به تکالیف مقرر عمل کرده‌اند اما در سامانه‌های سهام عدالت به دلیل برخی مشکلات به عنوان سهامدار شناخته نمی‌شوند.سخنگوی سهام عدالت تشریح کرد: منابع قابل تخصیص به سهام عدالت از منابعی است که در راستای اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی بوده و مقرر شده از اختیار دولت خارج و به بخش‌های خصوصی و عمومی منتقل شود. سهمی که باید به جاماندگان سهام عدالت تخصیص داده شود همانند سهامی است که قبلا به سایر سهامداران عدالت داده شد. یعنی سهام دولتی که در صف واگذاری است.
بسته‌های تسهیلاتی ارزان قیمت برای دهک‌های کم‌درآمد
وی درباره امکان استفاده از سهام عدالت به عنوان توثیق وام چنین گفت: جنس سهام عدالت همانند دیگر سهم‌ها است و دارایی تلقی می‌شود. اما؛ در صورتی که همه سهامداران عدالت بتوانند، به عنوان توثیق از سهام عدالت استفاده کنند جاذبه وام‌های سیستم بانکی از بین خواهد رفت. با توجه به اینکه سهامداران عدالت از دهک‌های کم‌درآمد هستند در بخش مردمی سهام عدالت در تلاش هستیم تا بسته‌های تسهیلاتی ارزان قیمت برای آنها تشکیل شود تا در شرایط سخت از تسهیلات مناسب استفاده کنند و از فروش دارایی خود منصرف شوند.
عدم نیاز به ثبت نام در مدل جدید دریافت سهام عدالت
حیدری سخنان خود را چنین پایان داد: حجم اطلاعات درباره سهام عدالت بالاست. به همین دلیل بسیاری از افراد درگیر کلاه‌برداری می‌شوند. در مدل جدید هیچ ثبت نامی نیاز نیست چراکه تمام سیستم‌ها به روز رسانی شده و اگر سهامی تخصیص یابد در قالب شناسایی انجام می‌شود. به همین دلیل هشدار داده می‌شود که مردم درگیر کلاه‌برداری نشوند و برای کسب اطلاعات از مراجع رسمی استفاده کنند.سهامداران می‌توانند برای مشاهده وضعیت سودهای پرداخت شده خود از طریق درگاه الکترونیکی سهامداران «دارا» و درگاه الکترونیکی ناشران «دانا» اقدام کنند.در اطلاعیه منتشر شده از شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه در خصوص مشاهده وضعیت سودهای پرداخت شده ناشران از سوی سهامداران آمده است: در راستای توسعه درگاه یکپارچه ذی‌نفعان بازار سرمایه «DDN» و احترام به حقوق شهروندی و جامعه سهامداری، سرویس جدید «گزارش سودهای پرداخت شده» در درگاه الکترونیکی سهامداران «دارا» و درگاه الکترونیکی ناشران «دانا» مورد بهره‌برداری قرار گرفت. این سرویس جدید «مشاهده گزارش سودهای پرداخت شده» در اختیار سهامداران و ناشرانی خواهد بود که در سامانه سجام ثبت‌نام کرده و احراز هویت شده‌اند.
سامانه سجام چیست؟
سجام یک سامانه زیرساختی برای شناسایی مشتریان جهت ورود به باشگاه بزرگ بازار سرمایه ایران است که تمام فعالان این بازار اعم از سرمایه‌گذاران، مشتریان و مدیران نهادها در این سامانه، فقط یک‌بار برای همیشه اطلاعات خود را در آن ثبت خواهند کرد و پس از احراز هویت حضوری و غیرحضوری قادر به دریافت خدمات مبتنی بر داده‌های تایید شده خواهند بود.بر اساس این گزارش، از طریق این سامانه اطلاعات هویتی، شماره حساب، شماره موبایل، آدرس الکترونیکی و اقامت دایمی فرد ثبت می‌شود و از آن به بعد هیچ نهاد مالی نیازی به دریافت مجدد اطلاعات آن سهامدار را ندارد.
واگذاری ۱۰ میلیون تومان سهام عدالت به جاماندگان و مشمولان جدید
عسگر توکلی شمار اعضای شرکت تعاونی سهام عدالت استان را بیش از دو میلیون و ۶۰۰ هزار ذکر کرد و درباره آخرین وضعیت بازماندگان سهام عدالت گفت: کمیته حقیقت یاب برای بررسی مسائل سهام عدالت تشکیل شد و اولین دستور این کمیته بازماندگان بوده است.وی همچنین از تشکیل جلسه با کمیسیون عالی اصل ۴۴ تشکیل شد، گفت: طبق بررسی‌ها سه میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از مددجویان بهزیستی و کمیته امداد تاکنون مشمول شدند و درباره نسبت سهم آنان بررسی و مقرر شد برای افراد مشمول جدید تا سقف ۱۰ میلیون تومان سهام درنظرگرفته شود.وی افزود: برای مشمولان غیرتحت پوشش نهاده‌های حمایتی نیز حرف و حدیث‌هایی وجود دارد زیرا درباره سایت رفاه حرف داریم و قرار شد تا پایان سال جاری تعیین تکلیف صورت گیرد.توکلی با تاکید بر واگذاری سهام ۱۱ شرکت غیربورسی بازگشت آنها به سهام عدالت را لازم دانست و گفت: همچنین ایرادات قانونی درباره واگذاری سهام شرکت‌های دولتی وجود دارد که باید رفع شود.رییس هیات‌مدیره تعاونی سهام عدالت با بیان اینکه وضعیت سهام عدالت ۲۰ میلیون جامانده باید تعیین تکلیف شود، گفت: عضویت این افراد در سهام عدالت ضروری و اساسی است.
۳ میلیون نفر از سهام عدالت جامانده‌اند
حسین امینی‌خواه گفت: بانک اطلاعاتی حدود ۳ میلیون نفر جاماندگان سهام عدالت تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی با همکاری نهادهای مربوط، معاونت رفاه وزارت تعاون و کار و همچنین سازمان خصوصی شناسایی و اقدامات لازم انجام شده است.بازرس اتحادیه تعاونی‌های سهام عدالت کشور با بیان اینکه شرایط ثبت‌نام برای سایر اقشار و گروه‌های جامانده از سهام عدالت اعلام می‌شود، عنوان کرد: سایت مربوط به انتقال سهام فوتی‌ها به وراث با توجه به اعلام سازمان بورس و اوراق بهادار تا پایان شهریور راه‌اندازی می‌شود.وی افزود: تعاونی‌های سهام عدالت با بیش از ۴۹ میلیون نفر عضو بزرگ‌ترین تعاونی‌های اقتصادی کشور یک سرمایه بزرگ اجتماعی و اقتصادی محسوب می‌شوند.بازرس اتحادیه تعاونی‌های سهام عدالت کشور عنوان کرد: تعاونی‌های سهام عدالت با توجه به دوراندیشی مقام معظم رهبری در موافقت با اجرای ۴۴ قانون اساسی در واگذاری سهام برخی شرکت‌های صدر اصل ۴۴ به شش دهک پایین جامعه تشکیل شد. وی بیان کرد: اگر دولت بتواند از پتانسیل تعاونی‌های سهام عدالت در حوزه اقتصاد کشور استفاده کند به‌گونه یقین نقش موثری در اقتصاد بومی استان‌ها، شهرستان‌ها و همچنین اشتغال‌زایی دارد.امینی‌خواه گفت: مقوله تعاون در چهار دولت گذشته بسیار مورد بی‌مهری قرارگرفته است، در حالی که اقتصاد اسلامی مبنی بر محور تعاون می‌تواند به کاهش فاصله‌های طبقاتی و مشارکت عموم مردم در اقتصاد کشور سهم به‌سزایی داشته باشد.وی ضمن تقدیر از زحمات بیش از ۱۵ ساله مدیران و کارکنان ۳۵۲ شرکت سهام عدالت شهرستانی کشور تصریح کرد: از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تقاضا داریم با توجه به عدم پرداخت ۲۵ درصد از مانده مطالبات شرکت‌های تعاونی سهام عدالت شهرستانی تا پایان سال ۱۳۹۸، همچنین کل مطالبات و حق بیمه کارکنان تعاونی‌ها حمایت و کارهای لازم را درزمینه، تسریع در پرداخت مطالبات کارکنان انجام بدهند.بازرس اتحادیه تعاونی‌های سهام عدالت کشور ضمن تأکید بر تثبیت امنیت شغلی پرسنل شرکت‌های سهام عدالت خاطرنشان کرد: امیدواریم وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی امنیت شغلی پرسنل شرکت‌های تعاونی که بیش از ۱۵ سال عمر خود را در تعاونی‌ها صرف نمودند تأمین کند.
