بازار سرمایه این هفته را با رنگ سبز آغاز کرد و افزایش شاخص کل بورس و شاخص کل هم‌وزن و همین‌طور ارزش معاملات خرد، بارقه‌هایی از امید در دل سهامداران ایجاد کرده است. اگر چه روز گذشته بازار رشد بسیار اندکی داشت اما کارشناسان عنوان می‌کنند فعالان بازار انتظار افت‌های بیشتری را ندارند، بر همین اساس سیگنال‌های مثبت کوچک می‌تواند به عنوان محرک‌هایی بازار را در سمت صعودی حفظ کند. با این حال اما در صورت به نتیجه رسیدن برجام، این روند تقویت خواهد شد و بورس راه خود را خواهد یافت.
جذابیت بورس با سیگنال‌های مثبت کوچک
روزبه شریعتی تحلیلگر بازار سرمایه در این خصوص بیان کرد: سیگنال‌های مثبت کوچکی از جمله کراس سرانه‌های خرید کوتاه‌مدت در بازار سرمایه از ۵ روزه به ۲۰ روزه و از ۲۰ روزه به ۶۰ روزه مشاهده می‌شود که نشانه‌های خوبی از برگشت بازار هستند. وی افزود: نکته مهم این است که هم مجامع بسیار خوبی برگزار و هم گزارش‌های ۳ ماهه مناسبی منتشر شد. ضمن اینکه به صورت تاریخی هر وقت P/E ttm بازار به کمتر از ۷ می‌رسد، فارغ از هر آیتم دیگری در یک بازه زمانی ۱۰ تا ۱۲ ساله، بازار سرمایه مورد اقبال واقع می‌شود. شریعتی عنوان کرد: تورم و نرخ سود بانکی هم بازار سرمایه را جذاب‌تر کرده است. تقسیم سود خوبی هم صورت گرفته است و با توجه به اشکال فرمول محاسبه شاخص کل بورس، اگر شاخص کل بورس را در محدوده یک و نیم میلیون واحدی در نظر بگیریم، طبیعی است که بازار رشد کند تا این گپ پر شود. وی افزود: واکنش بازار سرمایه به این سیگنال‌های کوچک مثبت، اخباری بوده که از وین مخابره شده و همین که توافقات اولیه انجام شده و فقط مساله پارلمانی باقی مانده و اروپا پیشقدم شده و خیلی مصرانه، متنی را پیشنهاد داده که شاید در مهلت تعیین شده (۱۵ آگوست) مورد پذیرش طرفین قرار بگیرد، سیگنال مثبتی به بازار سرمایه ما بوده تا صنایع برجامی (خودرو، بانک، لیزینگ و حمل‌و‌نقل) مورد اقبال بازار واقع شده و این اتفاقات جو عمومی بازار سرمایه را بهبود بخشیده است. این تحلیلگر بازار سرمایه اضافه کرد: نگرانی بابت فشار فروش توسط نوسان‌گیران چندان منطقی نیست، چراکه معمولا سفته‌بازان و نوسان‌گیران و بازارساز‌ها وقتی وارد سهم‌ها می‌شوند که حجم معاملات بازار عادی باشد و اتفاقا به نظر می‌رسد بعد از مدت‌ها، کم‌کم بازار ما برای نوسان‌گیران جذاب خواهد شد.
اثر مثبت توافق برجام
شریعتی با اشاره به آثار مثبت احیای برجام برای بازار سرمایه به بورس‌نیوز گفت: خوشبختانه بازار سرمایه به نقطه‌ای رسیده که اکثر فعالان این بازار باور دارند احیای برجام بیش از افزایش نرخ ارز و اصطلاحا ونزوئلایی شدن برای بازار سرمایه نفع دارد. امیدوارم در مهلت تعیین شده، طرفین مذاکرات حداقل به یک بیانیه مشترک برسند و هم اقتصاد کشور و هم بازار سرمایه از این توافق منتفع شوند. این کارشناس بازار سرمایه در خاتمه تصریح کرد: به‌طور سنتی این نگرش در بازار سرمایه وجود دارد که با توافق، تجارت چمدانی ارز حذف شده و بانک‌ها در مدار اقتصادی قرار گرفته و نقشه ارزی ایران اصلاح خواهد شد. در نتیجه هزینه تبادل پول در صنایع کاهش داشته و تخفیفاتی که به ناچار در شرایط تحریم به مشتریان صادراتی خود اعطا می‌کرد، برداشته خواهد شد. وی افزود: اما فعلا برای قضاوت در رابطه با تاثیر احیای برجام روی اقتصاد کشور و سودآوری شرکت‌ها زود است و تا قبل از آنکه توافقی حاصل شود و از جزییات آن اطلاع داشته باشیم، نمی‌توان گفت آیا واقعا احیای برجام به لحاظ بنیادی به نفع خودرویی‌ها و بانکی‌ها و… است یا خیر؟
ضرورت تحریک تقاضا
مهدی سوری دیگر تحلیلگر بازار سرمایه گفت: در شرایطی که بازار انتظار افت بیشتری را ندارد، تحریک تقاضا، بسته‌های حمایتی و تزریق نقدینگی می‌تواند بورس را به سمت مثبت سوق دهد. وی در ارزیابی خود از شرایط بازار و پایین بودن احتمال ریزش سنگین بورس به سنا گفت: به‌طور کلی، زمانی که فعالان بازار انتظار ریزش شدیدی را نداشته باشند، بازار می‌تواند خوش‌بینانه‌تر به کار خود ادامه دهد. سوری در ادامه با اشاره به اینکه در برخی مواقع، نگاه بازار به موضوع برجام مثبت و در مواقع دیگر منفی بوده، عنوان کرد: در حال حاضر نگاه بازار بر برجام مثبت است، زیرا فعالان بر این باورند که در صورت ایجاد روابط با کشورهای دیگر، شرکت‌ها برای فروش محصولات، تامین تجهیزات مورد نیاز برای اورهال و طرح‌های توسعه‌ای خود و همچنین انتقال پول به داخل کشور، شرایط بهتری را می‌توانند تجربه کنند. وی در پاسخ به این سوال که متغیرهای بنیادی بازار در چه وضعیتی به سر می‌برند، افزود: در بازار سرمایه مهم‌ترین متغیر، متغیر P/E است. به‌طور عموم، هر زمانی که P/E بازار زیر عدد ۳/۶ بوده، پایدار نمانده و بالای ۸ و ۴/۸ هم جزو نقاطی بوده که هر زمان P/E آنجا رفته، دچار مشکل شده است. سوری تصریح کرد: در حال حاضر P/E بازار حدود ۹/۶ است، یعنی اگر بخواهیم بدترین سناریو یعنی کف شاخص کل را حدود ۳۴۰/۱ میلیون واحد در نظر بگیریم، این بدترین انتظاری است که اهالی بازار دارند و از آن طرف در قیمت‌های بالاتر هم اگر P/E را بالای ۸ در نظر بگیریم، به عددی چون ۶۸۰/۱ میلیون واحد می‌رسیم و اگر سناریو خوش‌بینانه‌تر شود، این عدد به حدود تراز ۷۶۰/۱ میلیون واحد افزایش پیدا خواهد کرد. سوری درباره نسبت P/S و اینکه تا چه اندازه در تحلیل سرمایه‌گذاران می‌تواند مهم باشد، بیان کرد: در مورد نسبت P/E می‌توان استراتژی‌های ساده‌ای برای سرمایه‌گذاران تازه کار طراحی کرد که سطح ریسک خود را در بازار بشناسند و ضرر نکنند اما نگاه به نسبت P/S به این سادگی نیست. یکی از اشتباهاتی که در نسبت P/S اتفاق می‌افتد مقایسه P/S شرکت‌ها و صنایع مختلف با یکدیگر است. وی اضافه کرد: برخی از صنایع براساس ذات خود P/S پایینی همانند پالایشگاه دارند ولی شرکت‌های پتروشیمی عموما P/S بالاتری دارد، زیرا وقتی این P/S با حاشیه سود ترکیب می‌شود دارای معنا است.
بی‌اعتمادی مانع اصلی رشد بورس
این تحلیلگر بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که بزرگ‌ترین مشکل امروز بازار سرمایه چیست، اظهار کرد: از دست رفتن اعتماد عمومی، سرمایه اجتماعی و نگرانی از وضعیت قیمت‌های جهانی از جمله این مشکلات است. سوری خاطرنشان کرد: در شرایطی که بازار سرمایه انتظار افت بیشتری را ندارد، تحریک تقاضا، بسته‌های حمایتی و تزریق نقدینگی می‌تواند بورس را به سمت مثبت سوق دهد. وی با بیان اینکه تمایل به سرمایه‌گذاری در کشور کاهش یافته است، عنوان کرد: این امر تهدید بزرگی است و ما همیشه نگران خروج پول در کنار خروج استعدادها هستیم.
