اوراق سلف جلوگیری از نوسات قیمت مسکن
مجید پیره، دبیر کمیته فقهی سازمان بورس با اشاره به مصوبه جدید کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، اظهار کرد: در این جلسه، موضوع استفاده از اوراق سلف برای تامین مالی بخش مسکن و فراهم آوردن امکان انتفاع افراد در بازار سرمایه از نوسانات قیمت در بخش مسکن، بررسی و به جمع‌بندی رسید.وی با بیان اینکه اوراق سلف یکی از انواع اوراق بهاداری است که در کشور ایران و در بسیاری از بازارهای اسلامی سرمایه دنیا از سابقه انتشار زیادی برخوردار است، گفت: شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی می‌توانند از محل این اوراق تامین مالی انجام دهند. همچنین، فعالان در بازار سرمایه نیز می‌توانند با در اختیار داشتن اوراق سلف از محل افزایش قیمت دارایی که موضوع انتشار این اوراق است، منتفع شوند.پیره ادامه داد: برای نمونه، فردی با خریداری یک دستگاه خودرو به صورت سلف، خودروی یاد شده را در سال آینده تحویل می‌گیرد؛ بنابراین، در زمان حال، خریداران در بازار اوراق سلف این خودرو را با یک قیمت مشخص خریداری می‌کنند و چنانچه در مقطع سررسید این خودرو از افزایش قیمت برخوردار شود، مابه‌التفاوت رقمی که در ابتدا برای اوراق سلف پرداخت شده با قیمت دارایی در مقطع سررسید، سبب ایجاد ارزش‌افزوده مالی برای دارندگان این اوراق می‌شود و دارندگان این اوراق می‌توانند از محل این مابه‌التفاوت منتفع شوند.دبیر کمیته فقهی سازمان بورس با بیان اینکه موضوع بیع سلف نیز در میان مباحث فقهی بسیار موردبحث و گفت‌وگو قرار گرفته، تصریح کرد: این موضوع از جمله مباحثی است که طی قرون متمادی، راهکاری برای تامین مالی تولیدکنندگان بوده است و آنها با استفاده از فروش محصولات خود در قالب بیع سلف می‌توانستند تأمین مالی کنند.وی با بیان اینکه تأمین مالی بسیاری از فعالیت‌ها و صنایع در بازار سرمایه از طریق اوراق سلف محقق شده است، اذعان کرد: نکته‌ای که در نشست اخیر کمیته فقهی مطرح شد، این نکته بود که آیا بخش مسکن نیز می‌تواند با استفاده از ظرفیت اوراق سلف تأمین مالی کند. برای نمونه، سازنده‌ای که قصد ساخت مجتمع مسکونی ۱۰۰ واحدی را دارد، آیا اوراق سلف می‌تواند راهکاری برای تأمین مالی او باشد؟پیره با بیان اینکه با توجه به اینکه واحدهایی که در یک مجتمع قرار دارند از تفاوت‌هایی با یکدیگر برخوردار هستند، گفت: با توجه به موضوع عنوان شده، موضوع انتشار اوراق سلف در حوزه مسکن با خودرو، گندم یا سایر محصولات پتروشیمی که همگن هستند، تفاوت دارد و در اجزای واحدهای یک مجتمع تفاوت‌هایی وجود دارد؛ بنابراین، این موضوع در کمیته فقهی سازمان طرح و بررسی شد. دبیر کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار خاطرنشان کرد: در نهایت کمیته فقهی با موضوع انتشار اوراق سلف برای تأمین مالی بخش مسکن با اکثریت آرا به جمع‌بندی رسید و این کمیته موضوع بیع سلف یک مجتمع مسکونی یا اداری یا تجاری را جایز دانست. البته در بحث معاملات ثانویه اوراق سلف، کمیته فقهی بر موضوع استقلال معاملات تأکید کرد.
صادرات ۷،۸ میلیارد دلاری فرآورده‌های نفتی از بورس انرژی
علی نقوی درباره اثرات عرضه محصولات در بورس‌های کالایی اظهار داشت: شفافیت، رقابت‌پذیری و کشف قیمت منصفانه از مهم‌ترین مزایایی است که در راستای عرضه و معامله کالاها در بورس وجود دارد.وی اظهار کرد: همواره یکی از مسائل فسادزا انجام معاملات با سازوکاری غیرشفاف و توافقی است که امکان رصد آنها توسط عموم وجود نداشته باشد؛ با توجه به چنین مساله‌ای، ساز و کارهای بورس این امکان را فراهم می‌کند که عرضه‌کنندگان اقدام به عرضه محصولات خود در یک محیط شفاف کنند تا همه متقاضیانی که شرایط و توان کافی برای خرید را دارند در این ساز و کار حضور پیدا کنند و به صورت شفاف و رقابتی خرید خود را انجام دهند. در صورت عرضه‌های مستمر و منظم توسط عرضه‌کنندگان، این اطمینان خاطر در خریداران و بازرگانان به وجود می‌آید تا بتوانند به صورت پایدار نسبت به تامین کالای خود پرداخته و در بازارهای صادراتی هم به بازاریابی بپردازند.وی اضافه‌کرد: از دیگر مزایای عرضه‌های مستمر و منظم، افزایش تعداد خریداران و در نتیجه افزایش بازارهای صادراتی و افزایش میزان رقابت خواهد بود که این مهم در رینگ بین‌الملل بورس انرژی ایران سبب افزایش درآمدهای عرضه‌کنندگان که به‌طور عمده شرکت‌های متعلق به دولت و نهادهای عمومی هستند خواهد شد.به گفته مدیرعامل بورس انرژی ایران، طبق بررسی‌های انجام شده در بورس انرژی ایران طی سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰ که حجم معاملات بورس انرژی ایران رشد داشته است مازاد درآمد ناشی از رقابت بیش از یک‌هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان بوده که بیش از ۹۸۶ میلیارد تومان آن به چهار کالای بنزین، گازوئیل، نفتا و گاز مایع تعلق داشته است.وی بیان کرد: در مدت زمان ذکر شده بیش از ٢٠ میلیون تن از این چهار محصول به مقاصد صادراتی صادر شده که بیش از هفت میلیارد و ۸۵۰ میلیون دلار ارز آوری برای کشور داشته است.نقوی با بیان اینکه استمرار عرضه‌ها زمینه ساز افزایش میزان رقابت‌پذیری بوده است، گفت: برای مثال درخصوص گاز مایع در سال ۹۹، رقمی معادل چهار میلیون دلار به عنوان مازاد درآمد ناشی از رقابت برای عرضه‌کنندگان حاصل شده که این رقم در سال ١۴٠٠ به بیش از ١۴ میلیون دلار رسیده است.مدیرعامل بورس انرژی ایران خاطرنشان کرد: این اتفاق نشان‌دهنده آن است که اگر عرضه‌کنندگان عرضه‌های خود را از طریق بورس انرژی و براساس یک سیاست منسجم و منظم انجام دهند، این فرصت برای صادرکنندگان مختلف فراهم می‌شود تا مقاصد جدید صادراتی را شناسایی کنند و درآمد دولت و نهادهای عمومی از طریق رقابتی که بر روی خرید فرآورده‌ها اتفاق می‌افتد بیشتر شود و شفافیت حاصل از معاملات در بورس هم به کمک این عرضه‌کنندگان می‌آید.
