گروه خودرویی در تمامی این سال‌ها همواره جایگاه ویژه‌ای در میان سهامداران حقیقی و حتی حقوقی بورس تهران داشته است. شاید اگر بگوییم سهام دو غول خودروسازی ایران با نمادهای «خودرو» و «خساپا» تاثیرگذارین نمادهای بورسی بر کلیت بازار هستند، اغراق نکرده‌ایم.
با وجود تمامی انتقادات، چه بخواهیم و چه نخواهیم، خودرو و خساپا لیدرهای بازار سرمایه هستند؛ این دو نماد ممکن است در برخی از مواقع جای خود را به نماد یا گروه و صنعت دیگری بدهند، اما بورس بازان غالباً خودرو و خساپا را لیدر بازار می‌دانند.
لیدرهای بورسی
بورس تهران همواره لیدر محور بوده و در سال‌های اخیر نمادهای مختلفی را به عنوان لیدر به خود دیده است. در آن رشد عجیب سال‌های ۹۸ و ۹۹، برخی از سهام بزرگ بازار در مقاطع مختلف نقش لیدر بازار را برعهده داشتند.
در آن روزها نیز خودرو و خساپا جزو تاثیرگذارترین‌های بازار بودند و نقش عمده‌ای در جهت‌دهی به کلیت بازار داشتند. در روزهایی هم که خودرو و خساپا بنا به هر دلایلی متوقف باشند، لیدری بازار به نمادهایی مانند فولاد و فملی در گروه فلزات اساسی، شپنا، شبندر یا شتران در گروه پالایشی و وبملت، وبصادر و وتجارت در گروه بانکی تعلق می‌گیرد که هر کدام در مقاطع مختلف زمانی می‌توانند در بازار نقش ایفا کنند.
لیدر بازار به این معناست که روند معاملات آن، جهت کلی اکثر سهام را مشخص می‌کند؛ به این صورت که افزایش عرضه در آن می‌تواند موجب ایجاد فشار فروش و افت قیمتی سایر سهام شود و رشد تقاضا در آن، طرف تقاضا را در کلیت بازار تقویت می‌کند. در این روزها، خودرو و خساپا همچنان به عنوان لیدرهای بورس تهران به حساب می‌آیند که در دوران رشد جدید بورس که از اواسط اسفند ۱۴۰۰ آغاز شد نقش ویژه‌ای داشتند و با رشد مناسبی همراه شده‌اند. سهام گروه خودرویی در این زمان بازدهی مناسبی را نصیب سهامداران خود کردهاند و در روزهای گذشته با فشار عرضه مواجه بودند که امری طبیعی به حساب می‌آید.
خودرو و خساپا ارزنده هستند؟
وضعیت دو شرکت خودروسازی ایران خودرو و سایپا همواره با انتقاداتی از سوی کارشناسان اقتصادی مواجه بوده؛ این دو شرکت به دلیل آنچه «قیمت‌گذاری دستوری» خوانده می‌شود، به شرکت‌هایی زیان ده تبدیل شده‌اند. همین موضوع، دلایل خرید سهام دو شرکت ایران خودرو و سایپا را در بورس به محلی از سوال تبدیل کرده؛ برخی از سهامدارانی که به دید بنیادی اقدام به خرید و فروش می‌کنند، همواره بر عدم ارزندگی سهام خودرو و خساپا تاکید داشته‌اند. با این حال، سهامداران کوتاه‌مدتی یا معامله گران معمولاً خاطرات خوبی از خودرو و خساپا دارند و در مقاطع مختلف موفق به دریافت سودهای خوبی از این دو نماد و حتی سایر خودرویی‌ها شده‌اند. هلن عصمت پناه، تحلیلگر بنیادی بازار سرمایه در مورد وضعیت نمادهای گروه خودرویی، می‌گوید: با توجه به عدم شفافیت در صورت‌های مالی و گاهگاه زیان ده بودن برخی نمادهای گروه خودرویی و همچنین نبود هیچ پتانسیلی جهت سرمایه‌گذاری بلندمدت در این صنعت، خودرویی‌ها در اولویت تحلیل من نیستند. در این شرایط، نگاه من به بازار نگاهی بلندمدتی و بنیادی است.
آرش شهریاری هم وضعیت گروه خودرویی را «خاص» ارزیابی کرده و عنوان می‌کند: در مورد گروه خودرویی کمی شرایط خاص است. به هر حال دولت در شرکت‌های سایپا و ایران خودرو شرایط خاصی را رقم زده و با توجه به صورت‌های مالی گروه‌های خودروسازی و قطعه‌سازی شاید بسیاری از فعالان قدیمی که با تحلیل بنیادی خرید و فروش می‌کنند نظر مساعدی بر روی آنها نداشته باشند.این کارشناس بازار سرمایه ادامه می‌دهد: باید بپذیریم گروه خودرویی لیدر بازار است و نمی‌توان صنایع را از یکدیگر جدا کرد.
دلیل افزایش مجدد تقاضا در خودرویی‌ها
علاوه بر نمادهای خودرو و خساپا، این روزها یک نماد خودرویی دیگر نام خود را بر سر زبان‌ها انداخته است؛ شرکت گسترش سرمایه‌گذاری ایران خودرو با نماد «خگستر». این نماد رشد خود را از اسفندماه سال گذشته آغاز کرد و حتی به دلیل رشد بیش از ۵۰ درصد متوقف هم شد.
این نماد نیز طی روزهای گذشته نقش زیادی در روند معاملات نمادهای خودرویی داشت و روز چهارشنبه بار دیگر به صف خرید سنگین و میلیونی رسید. دلیل رسیدن خگستر به این صف خرید و افزایش تقاضای مجدد در این نماد را می‌توان در اظهارات اخیر مدیرعامل ایران خودرو جست‌وجو کرد.
وی در یک ضیافت افطار اعلام کرده بود: پیرو دستور رییس‌جمهور مبنی بر واگذاری سهام دولت در خودروسازان به بخش خصوصی، در حال حاضر حدود ۳۰۰ کارشناس رسمی دادگستری مشغول ارزش‌گذاری دارایی‌های کل گروه صنعتی هستند. در ۷۷ شرکت کار ارزش‌گذاری تقریبا به مرحله پایانی رسیده است. مهدی خطیبی ادامه داد: پیش نیاز واگذاری بلوک‌ها تعیین قیمت است، شرکت گسترش سرمایه‌گذاری ایران خودرو باید سهام ایران خودرو و سایر دارایی‌ها را واگذار کند. در سایر شرکت‌ها از جمله تعاونی خاص ایران خودرو هم این رویه ادامه دارد که بالغ بر ۸۰ درصد کار انجام شده است و به زودی و تا پایان اردیبهشت ماه تمام کار به نتیجه نهایی می‌رسد.
اردیبهشت جذاب در انتظار خودرویی‌ها
با کنار هم قرار دادن شرایط موجود، می‌توان انتظار داشت که گروه خودرویی در اردیبهشت ماه از وضعیت خوبی برخوردار باشد و بتواند با افزایش تقاضا مواجه شود. واگذاری سهام شرکت‌های خودروساز به بخش خصوصی، همواره خبر مثبتی برای این شرکت‌ها به حساب آمده و سهام آنها را در بازار سرمایه با افزایش تقاضا مواجه ساخته است. در شرایط کنونی نیز به نظر می‌رسد که اگر اتفاق خاصی رخ ندهد، سهام گروه خودرویی می‌توانند طی روزهای آینده با شرایط خوبی مواجه شوند. ایمان رییسی، تحلیلگر بازار سرمایه درباره روند گروه خودرویی طی هفته جاری، گفت: حرف و حدیث‌هایی که پیرامون گروه خودرویی و واگذاری دو غول خودروساز وجود دارد، نمودار شاخص این گروه را برای هفته آینده مستعد رشد نشان می‌دهد.
وضعیت کلی بازار
بازار سرمایه هفته پر افت و خیزی را پشت سر گذاشت؛ با وجود سبزپوشی شاخص در اکثر روزهای هفته سهام مختلف روندی نوسانی را طی کرده و روزهای مثبت و منفی مختلفی داشتند. در این شرایط، شاخص کل تا حد زیادی موفق شده که خود را در کانال یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد تثبیت کند اما معاملات امروز و روزهای آینده برای بازار بسیار مهم خواهد بود. نمادهای بزرگ و تاثیرگذار بازار طی روزهای اخیر اکثرا دچار اصلاح زمانی شده‌اند و این امیدواری وجود دارد که در هفته جاری بتوانند رشد جدیدی را آغاز کنند. از طرفی دیگر، اخبار مثبت پیرامون گروه خودرویی که بر اساس گفته کارشناسان در این هفته می‌توانند سبزپوش باشند، امیدواری‌ها را نسبت به آینده بازار افزایش داده است. مشکلی که همچنان بازار را تهدید می‌کند، بحث برخی از ریسک‌های سیستماتیک است که به شیوه‌ها و از راه‌های مختلف بازار سرمایه را تهدید کرده و امنیت سرمایه‌گذاری در کشور را دچار اختلال می‌سازد. نمونه بارز آن، بخش‌نامه دریافت عوارض صادراتی بود که در طول هفته گذشته بازار را تحت تاثیر قرار داد و موجب رسیدن بسیاری از سهام بازار حتی به صف فروش شد. در این شرایط، فعالان بازار سرمایه امیدوارند که دولت مردان نگاه بهتری نسبت به این بازار داشته باشند. در مقطع کنونی، میلیون‌ها سهامدار در کشور وجود دارند که به شکل مستقیم و غیر مستقیم اقدام به سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌های مختلف کردهاند. در این شرایط تصمیمات دولت، مجلس، سازمان بورس یا هر نهاد دیگری می‌تواند موجب ضرر میلیون‌ها ایرانی شود.
