گروه بازارسرمایه |
از تابستان سال گذشته ریزش بورس آغاز شد و همچنان این روند ادامه دارد. در یک سال اخیر تنها چند هفته بازار سبز و مثبت بوده است. یکی از مهم‌ترین دلایل ریزش ادامه‌دار بازار را می‌توان عملکرد مسوولان دانست. رییس سازمان بورس از وضعیت خوب این بازار می‌گوید درصورتی که قیمت تمامی سهم‌ها سقوط کرده و دیگر جایی برای کاهش قیمت ندارد. به گفته رییس سازمان بورس نیمی از افرادی که سال 1399 برای اولین‌بار وارد بورس شدند با سود خارج شده‌اند. مشخص نیست مجید عشقی چگونه این اعداد را محاسبه کرده اما؛ بررسی آمارهای منتشر شده تا آبان ماه نشان می‌دهد که بیش از 73 درصد سرمایه‌گذاران بورسی زیان کرده‌اند. لازم است وضعیت گذشته بازار را بررسی کنیم. حسن روحانی، رییس‌جمهور سابق اواخر زمستان سال 1398 مردم را به بورس دعوت کرد. پس از چند ماه و با شروع سال جدید رییس دولت سابق با جدیت بیش از پیش مردم را به بورس دعوت کرد. پس از چندماه و سودآوری قابل توجه بورس، به یک‌باره در 20 مردادماه سال 1399 ورق برگشت و شاخص کل بورس سقوط کرد. در این زمان بسیاری مردم از ترس سقوط بیشتر سرمایه‌های خود را با زیان از بورس خارج کردند اما برخی دیگر باقی ماندند تا به امروز که چیزی از سرمایه‌شان در بورس باقی نمانده است. یکی از اصلی‌ترین مقصران دعوت مردم به بورس روحانی بود. پس از آن ابراهیم رییسی در زمان انتخابات ریاست‌جمهوری به تالار بورس رفت، وعده ترمیم این بازار و بازگشت زیان‌ها را داد. تقریبا از نیمه مردادماه دولت سیزدهم کار خود را آغاز کرد اما تاکنون هیچ قدمی برای بورس برنداشته و بالعکس کابینه اقتصادی دولت با عملکرد خود زمینه‌ای برای زیان بیشتر در بورس را فراهم ساخته‌اند. رییس دولت سیزدهم و وزیر اقتصاد وعده ترمیم بورس را داده‌اند. اما هیچ یک عملکرد مثبتی در حوزه بورس نداشته‌اند، با توجه به وضعیت پیش آمده انتظار نیز انتظار نمی‌رود دولت حمایت چندانی از بورس کند. روز گذشته نیز هشتگی در توییتر با عنوان «بورس اولویت اول» راه افتاد که کاربران از رییس‌جمهور خواستار ثبات بازارسرمایه بودند. تاکنون هیچ یک از مسوولان واکنشی نسبت به اعتراضات مردم طی روز اخیر نشان نداده‌اند.
عوامل تاثیرگذار در سقوط بورس
به جز عملکرد دولت و رییس سازمان بورس موارد دیگری نیز در سقوط بورس مقصر هستند. یکی از این عوامل نبود نقدینگی است. سال گذشته دولت دوازدهم تمام نقدینگی بورس را خارج کرد و پس از آن مردم آرام آرام سرمایه‌های خود را با زیان خارج کردند. در حال حاضر پولی برای معامله در بازار نیست و نبود پول یکی از عوامل کاهش افت شاخص به حساب می‌آید. از سوی دیگر گزارشات 9 ماهه شرکت‌ها نیز مطلوب نبودو مزید بر علت شد تا سرمایه‌گذاران برای ورود به بورس کمی تعلل کند. تعیین و تکلیف نشدن مذاکرات برجام، نوسان قیمت دلار و مشخص نبودن سیاست‌گذاری دولت در حوزه اقتصاد و سیاست خارجه باعث شده سیگنال منفی در بورس تقویت شود. اغلب کارشناسان دلیل درجا زدن بازار را تعلیق معاملات به علت بلاتکلیفی مذاکرات و متعاقبا مشخص نبودن محدوده قیمتی دلار می‌دانند. برخی از تحلیلگران نیز معتقدند بازار در شرایطی قرار دارد که می‌توان اغلب سهم‌های بورسی را ارزنده دانست و با مطالعه و بررسی هرچه دقیق‌تر در راستای خرید اقدام کرد. اما شواهدی که از روند معاملات مشاهده می‌شود حاکی از وجود جو بی‌اعتمادی در بازار سرمایه و بین فعالان بورسی است، چرا که ارزش معاملات در محدوده نازلی قرار گرفته و سهامداران به ندرت اقدام به خرید و فروش سهام می‌کنند.
نقدینگی در بازار نیست
پیمان حدادی، کارشناس بازار سهام درخصوص وضعیت بازار می‌گوید: بازار روز سه شنبه در ادامه بازار روزهای گذشته کم‌حجم‌تر و منفی‌تر بود. نبود نقدینگی باعث وضعیت حال حاضر است و تا حدودی منطقی نیز به نظر می‌رسد. با تغییر مداوم تصمیماتی که گرفته می‌شود از جمله نرخ خوراک پتروشیمی، نرخ گاز صنایع و … در کنار عدم تحقق وعده‌ها، سرمایه‌گذار مجاب به ورود پول به بازار نمی‌شود. گزارشات نه چندان خوب و ناامیدکننده صورت‌های مالی ۹ ماهه شرکت‌ها مزید بر علت و باعث شده خریداران برای ورود به بازار تعلل کنند.
مردم مقصر زیان نیستند
ایمان رییسی، کارشناس بازار سهام نیز توضیح می‌دهد: سهم‌ها دنباله‌رو شاخص کل شدند، شاخصی که خودش هم دستکاری شده و عدد واقعی نباید این باشد. سهم‌هایی مثل سشاهد و بسیاری از سهم‌های دیگر ۹۰ درصد از سقف تاریخی خود افت کردند و هنوز فشار و هیجان فروش در این سهم‌ها وجود دارد. ترس و ناامیدی باعث شده بازار به ارزش ذاتی و تحلیل و نمودار توجهی نداشته باشد. وی ادامه می‌دهد: در این شرایط رییس سازمان بورس همه‌چیز را گردن مردم می‌اندازد و می‌گوید نصف سهامداران با سود خارج شدند. این صحبت‌هایی که می‌شود با واقعیت در تضاد است. واقعیت این است که ۹۰ درصد سهم‌ها دست دولت است. اگر دولت بخواهد بازار تغییر می‌کند و اگر نخواهد نه. اینکه ما تقصیر را گردن مردم بیندازیم درست نیست. مردم به دست خود سرمایه‌شان را نابود می‌کنند تا فقط از این بازار خارج شوند. امیر عجمی کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه نیز در خصوص وضعیت بازار می‌گوید: پیشنهاد می‌شود به دید بلندمدت در بسیاری از سهام‌ها سرمایه‌گذاری شود اما اگر کوتاه‌مدت هستید تا زمانی که حجم معاملات روند افزایشی نگیرد نمی‌توان به این بازار امیدوار بود. در کل بازار به لحاظ بلندمدت جای خوبی برای خرید است اما در کوتاه‌مدت فعلا نمی‌تواند پذیرای سرمایه‌گذاران با روند فعلی باشد.
اخبار تاثیرگذار روی بورس
به جز این موارد خبرهایی روز سه‌شنبه باعث شد بازار کمی بیش از گذشته منفی شود. علی صالح‌آبادی، رییس کل بانک مرکزی در خصوص تاکید رییس‌جمهوری بر معرفی بدهکاران بانکی گفت: لیست بدهکاران عمده بانک‌ها در صورت‌های مالی بانک‌ها در سامانه کدال منتشر می‌شود. رمز پول ملی راه‌اندازی می‌شود. سازمان بورس به دلیل ارقام عجیب در صورت مالی ۹ ماهه ذوب‌آهن از این شرکت توضیح خواست. عشقی، رییس سازمان بورس توضیح داد: اشخاصی که از ابتدای سال ۹۹ به عنوان اولین خرید وارد بورس شده‌اند، ۶.۷ میلیون نفر هستند. از آنها نزدیک به ۳.۲ میلیون نفر با سود خارج شده‌اند و زیان نکرده‌اند. علی بهادری جهرمی سخنگوی دولت تاکید کرده که پرداخت وام‌های زیر ۱۰۰ میلیون تومان بدون ضامن انجام می‌شود. دور هشتم مذاکرات وین که به مدت دو روز در سطح سیاسی متوقف شده بود با بازگشت روسای هیات‌های مذاکره‌کننده ایران و سه کشور اروپایی ازسرگرفته می‌شود. گاردین نیز گزارش داده که احتمال توافق در وین وجود دارد.
آمار معاملات روز سه‌شنبه
شاخص کل بازار بورس در چهارمین روز کاری هفته سه‌شنبه، ۲۸ دی‌ماه با ۳۰ هزار و ۵۳۴ واحد کاهش، در جایگاه یک میلیون و ۲۷۵ هزار واحدی قرار گرفت. در معاملات این روز بیش از پنج میلیارد و ۳۸۰ میلیون سهم، حق‌تقدم و اوراق بهادار به ارزش ۲۸ هزار و ۵۱۶ میلیارد ریال داد و ستد شد. همچنین شاخص کل (هم‌وزن) با هشت هزار و ۵۲ واحد کاهش به ۳۳۷ هزار و ۳۳ واحد و شاخص قیمت (هم‌وزن) با پنج هزار و ۶۱ واحد افت به ۲۱۱ هزار و ۸۴۵ واحد رسید. شاخص بازار اول، ۲۶ هزار و ۶۴۸ واحد و شاخص بازار دوم، ۴۸ هزار و ۱۷۴ واحد کاهش داشتند. ارزش کل معاملات خرد بورس و فرابورس نیز در مجموع به ۴۴۰میلیارد تومان رسید. حقیقی‌ها رقمی حدود ۸۷میلیارد تومان نقدینگی از بازار خارج کردند. علاوه بر این در بین همه نمادها، بانک پاسارگاد با نماد «بپاس» با ۹۱۵ واحد، شرکت سرمایه‌گذاری نیرو «ونیرو» با ۲۱ واحد، معادن منگنز ایران «کمنگنز» با ۱۶ واحد، تامین سرمایه نوین «تنوین» با هفت واحد تاثیر مثبت بر شاخص بورس داشتند. در مقابل، فولاد مبارکه اصفهان «فولاد» با دو هزار و ۵۵۸ واحد، صنایع پتروشیمی خلیج فارس «فارس» با دو هزار و ۳۶۳ واحد، معدنی و صنعتی گل گهر «کگل» با یک هزار و ۵۷۱ واحد، ملی صنایع مس ایران «فملی» با یک هزارو ۳۹۷ واحد، معدنی و صنعتی چادرملو «کچاد» با یک هزار و ۲۳۲ واحد، شرکت سرمایه‌گذاری غدیر «وغدیر» با یک هزار و ۷۷ واحد و پتروشیمی پردیس «شپدیس» با یک هزار و ۷۶ واحد تاثیر منفی بر شاخص بورس همراه شدند.
برپایه این گزارش، در این روز نماد فولاد مبارکه اصفهان «فولاد»، پالایش نفت اصفهان «شپنا»، پالایش نفت تهران «شتران»، سایپا «خساپا»، پالایش نفت بندرعباس «شبندر»، ملی صنایع مس ایران «فملی» و ایران‌خودرو «خودرو» در نمادهای پرتراکنش قرار داشتند. گروه شیمیایی هم در معاملات این روز صدرنشین برترین گروه‌های صنعت شد و در این گروه ۱۹۶ میلیون و ۵۹۳ هزار برگه سهم به ارزش ۲ هزار و ۶۷۰ میلیارد ریال داد و ستد شد.
فرابورس کاهشی شد
روز سه‌شنبه شاخص فرابورس بیش از ۲۲۰ واحد کاهش داشت و بر روی کانال ۱۷ هزار و ۶۵۶ واحد ثابت ماند. در چهارمین روزکاری هفته نمادهای بیمه سامان «بساما»، بیمه اتکایی ایرانیان «اتکای»، صنعتی مینو «غصینو»، افرانت «افرا»، فرآوری زغال سنگ پرورده طبس «کپرور» و شیر پاستوریزه پگاه فارس «غفارس» با تاثیر مثبت بر شاخص فرابورس همراه بودند. همچنین پتروشیمی زاگرس «زاگرس»، فولاد هرمزگان جنوب «هرمز»، سنگ آهن گهرزمین «کگهر»، پتروشیمی تندگویان «شگویا»، پالایش نفت شیراز «شراز»، شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی «صبا»، گروه توسعه مالی مهر آیندگان «ومهان» و پالایش نفت لاوان «شاوان» تاثیر منفی بر شاخص فرابورس داشتند. افزایش سهام حقیقی‌ها در ۱۲نماد و افزایش سهام حقوقی‌ها در ۱۴۱نماد به بیش از یک میلیارد تومان رسید که جمع تغییر مالکیت دسته اول ۳۰میلیارد تومان و تغییر مالکیت دسته دوم ۶۶۰میلیارد تومان بود. آخرین قیمت ۲۰نماد حداقل سه درصد نسبت به قیمت روز قبل آنها افزایش یافته و ۲۷۳نماد با کاهش بیش از سه درصدی قیمت همراه بوده‌اند. در پایان معاملات این روز بازار سهام، رزش سهام عدالت در مقایسه با روز گذشته، ۲.۹درصد کاهش یافت و ارزش سهام عدالت ۵۳۲هزار تومانی، یک میلیون تومانی و ۴۹۲هزار تومانی سهام عدالت به ترتیب به ۱۱ میلیون و ۴۸۰هزار تومان، ۲۱ میلیون و ۶۲۹هزار تومان و ۱۰ میلیون و ۶۴۷هزار تومان رسید. با احتساب این موضوع، رزش ۶۰درصد قابل فروش سبد ۵۳۲هزار تومانی سهام عدالت به ۶ میلیون و ۸۸۸هزار تومان رسیده است.
