گروه بازارسرمایه|
سازمان بورس هفته اخیر تمامی ناشران و حسابرسان معتمد این سازمان را موظف کرده تا هزینه‌های انرژی سال مالی ۱۴۰۰ و پیش‌بینی این هزینه برای سال مالی ۱۴۰۱ را در سامانه کدال منتشر کنند. ناظران بازار سرمایه از این ابلاغیه به عنوان گامی مهم در راستای افزایش شفافیت در عملکرد شرکت‌ها یاد می‌کنند که می‌تواند به تقویت توان تحلیل سرمایه‌گذاران منجر شود. با این حال اما سازمان بورس در حالی این ابلاغیه را صادر کرده است که دولت در نظر دارد در قالب بودجه سال ۱۴۰۱، هزینه انرژی و خوراک صنایع را افزایش دهد. اقدامی که از سوی فعالان بازار سرمایه چندان مثبت تلقی نمی‌شود. برخی اهالی بازار این رویکرد را به معنای دست‌اندازی به درآمدهای شرکت‌ها دانسته و چشمداشت دولت به سود شرکت‌های صادرات‌محور را به عنوان تهدیدی جدی برای آینده تولید و سرمایه‌گذاری ارزیابی می‌کنند. بر همین اساس چالش اصلی شرکت‌ها در اجرای این ابلاغیه در پیش‌بینی هزینه‌های سال آینده است.
به عقیده اغلب کارشناسان بازارسرمایه ابلاغیه اخیر سازمان بورس را با بند بودجه‌ای دولت برای افزایش هزینه‌های انرژی صنایع بی‌ربط نیست که سازمان بورس در نظر دارد همزمان با بررسی بودجه، میزان هزینه شرکت‌ها در بخش انرژی را شفاف کند.
مدیریت نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرده است که در راستای افزایش شفافیت اطلاعات و صورت‌های مالی، تمامی شرکت‌های تولیدی ثبت‌شده نزد این سازمان ملزم به انتشار جزییات هزینه‌های انرژی هستند. در این ابلاغیه آمده است: مطابق مصوبه مورخ بیست و دوم آذر ۱۴۰۰ هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار، مقرر شد در راستای افزایش شفافیت اطلاعات و صورت‌های مالی شرکت‌های تولیدی ثبت شده نزد سازمان (شامل شرکت‌های درج‌شده در بازار پایه فرابورس ایران)، ناشران مذکور موظف هستند هزینه‌های انرژی سال مالی ۱۴۰۰ و پیش‌بینی سال مالی ۱۴۰۱ خود را در قالب جدول پیوست از طریق اطلاعیه جزییات هزینه‌های انرژیحداکثر تا پایان پانزدهم دی ماه ۱۴۰۰ در سامانه کدال منتشر کنند. در این ابلاغیه همچنین تاکید شده است: در صورتی که مصرف پیش‌بینی‌شده برای سال مالی ۱۴۰۱ بیش از ۳۰ درصد نسبت به میزان مصرف انرژی در سال مالی ۱۴۰۰ ساعت تغییر داشته باشد، ضروری است علت تغییر در مصرف انرژی در ستون توضیحات درج شود. اگر چه این مصوبه همزمان با آغاز بررسی بودجه سال آینده در مجلس، ابلاغ شده و پیوندهای آشکاری با روند بررسی بودجه دارد اما عموم ناظران بازار سرمایه و تحلیلگران از اقدام جدید سازمان بورس استقبال کرده‌اند. اهالی بازار سرمایه همواره خواستار افزایش شفافیت در اعلام عملکرد شرکت‌ها اعم از آمار فروش، خرید و تولید با ذکر جزییات هزینه‌ها بوده‌اند. از همین‌رو ابلاغیه جدید سازمان بورس را می‌توان در راستای ارتقای شفافیت که مهم‌ترین تفاوت بازار سرمایه با دیگر بازارهاست ارزیابی کرد.
چالش شفاف‌سازی پیش از تصویب نرخ انرژی
رضا جعفری، کارشناس بازارسرمایه درخصوص این ابلاغیه رابطه آن با بودجه سالس آتی می‌گوید: هنوز نمی‌توان درباره میزان اثرگذاری این ابلاغیه سخن گفت.به ویژه اینکه لایحه افزایش هزینه انرژی در بودجه سال آینده، باید ابتدا تبدیل به قانون شود و بعد شرکت‌ها بتوانند بر اساس نرخ‌های جدید، هزینه‌ها را اعلام کنند. طی این یک ماه تا زمانی که لایحه به قانون تبدیل شود شرکت‌های تولیدی بورس باید اثر هزینه‌ای و درآمدی خود را شفاف کنند.جعفری ادامه می‌دهد: در صورتی که در کنار تمام این موارد پیش‌بینی سود هم اعلام شود می‌تواند بازخورد بهتری داشته باشد. بر همین اساس هنوز نمی‌توان اثر اعلام هزینه‌ها بر معاملات سهام نماد این شرکت‌ها را به‌درستی روشن کرد و ممکن است عکس‌العمل‌های متفاوتی را دریافت کند. از سوی دیگر اما مالیات بر عملکرد شرکت‌های تولیدی از ۲۵ درصد به ۲۰ درصد کاهش یافته است. البته مالیات شرکت‌های بورسی قبلا هم ۵/۲۲ درصد یا حتی ۲۰ درصد بود. باید دید این معافیت جدا از معافیت پیشین شرکت‌های بورسی است یا خیر. اگر جدا از معافیت قبلی باشد باعث افزایش جذابیت شرکت‌های بورسی برای سرمایه‌گذاران خواهد شد.
