سود کدام بازار مالی بیشتر است؟

گروه بازار سرمایه|

عرضه اولیه شرکت‌ها در بازار سرمایه، به علت نوع قیمت‌گذاری و ریسک پایینی که دارند، برای اغلب افراد جامعه جذاب هستند. همچنین ازآنجایی‌که این سهم‌ها معمولاً به قیمت مناسب عرضه می‌شوند و بازدهی معقولی دارند معمولاً مورد استقبال قرار می‌گیرند؛ البته با توجه به سابقه تاریخی سوددهی عرضه اولیه‌ها استقبال خوبی از آنها می‌شود. مشخص است که برای فعالیت در حوزه بازار سرمایه و به‌خصوص بورس نیاز به دانش و کسب تجربه است، در غیر این صورت احتمال زیان‌های شدید و چه‌بسا از دست دادن کل دارایی در سطح بالایی قرار دارد؛ اما این مورد، در رابطه باعرضه‌های اولیه چندان صدق نمی‌کند و با استقبالی که در دو سال اخیر از این نمادها وجود داشته، کسب سودهای قابل‌قبول به‌راحتی میسر شده است. طی سال اخیر مشارکت و تقاضا برای عرضه‌های اولیه در حدود 4.6 میلیون نفر بود؛ اما با اصلاح شاخص بورس و وضعیت نامطلوب بازار، تقاضا رو به کاهش رفت و در سال جاری میانگین تقاضا به 2.6 میلیون نفر رسیده است. باوجود وضعیت نامطلوب بازار سرمایه عرضه‌های اولیه بازدهی چشمگیری در سال جاری و در سال قبل داشته‌اند. البته بسیاری از افراد بدون دلیل عرضه اولیه می‌خرند؛ برخی از افراد عقیده دارند که خرید عرضه اولیه خوب نیست و سود کمی دارد. درصورتی‌که این‌طور نیست و ماهیت عرضه‌ها با توجه ریسک و قیمت این عرضه‌ها تا حدود زیادی ارزشمند هستند. دراین‌بین توضیحاتی در خصوص عرضه اولیه لازم است. شرکتی که شرایط پذیرش در بازار بورس یا فرابورس را دارد و به‌اصطلاح در بازار «درج نماد» شده است توسط یکی از شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری یا تأمین سرمایه، ارزش‌گذاری می‌شود. این تعیین ارزش پس از بررسی کامل بنیادی شرکت، تخمین سودآوری آتی، تخمین نرخ بازدهی مورد انتظار سرمایه‌گذار و استفاده از روش‌های ارزش‌گذاری همچون تنزیل جریانات نقدی انجام می‌شود. با توجه به ماهیت روش بوک بیلدینگ، قیمتی به عنوان حداقل قیمت مورد تایید قرار می‌گیرد و سقف قیمتی که معمولاً ۱۰ درصد بیشتر از حداقل قیمت است تعیین می‌گردد تا تمام سرمایه‌گذاران علاقه‌مند به شرکت در اولین عرضه، متناسب با تحلیلشان درخواست قیمتی خود را ثبت کنند. برای مشارکت در تمامی 8 عرضه اولیه در سال جاری به‌طورکلی نیاز به 466 هزار تومان نقدینگی بوده است. برای بررسی بازدهی این سهم‌ها، درصد رشد آنها از زمان آغاز به فعالیت در بورس تا زمانی که عرضه آنها زیاد شده وصف‌های خرید آنها از بین رفت، در نظر گرفته‌شده است.

بر اساس آمارهای موجود، این نمادها بازدهی 53 درصدی را تاکنون توانسته‌اند ثبت کنند و مجموع سرمایه سهامدار را به 714 هزار تومان افزایش دهند. لازم به ذکر است که اگر بازه زمانی برای بررسی این نمادها را تا انتهای مرداد 1400 در نظر می‌گرفتیم، تنها دو درصد تفاوت ایجاد می‌شد. بنابراین حتی باوجود شرایط نامطلوب و ناامیدکننده بازار هم امکان کسب سود وجود داشت. درست است که این ارقام برای بسیاری از فعالان بازار سهام کم‌اهمیت است اما نشان می‌دهد که در بدترین دوران بازدهی بورس نیز، عرضه‌های اولیه می‌توانند با سرمایه‌ای اندک یارانه معیشتی پرداختی به خانوار را پشت سر بگذارند درست است که در مقایسه با سال قبل بازدهی عرضه اولیه‌ها کاهش چشمگیری داشته، این موضوع به دو دلیل برمی‌گردد. یک اینکه در مدت‌زمان مشابه در سال قبل نزدیک به 17 نماد عرضه شدند که تقریباً بیش از دو برابر امسال بوده است. از طرف دیگر جو مساعد و حجم بالای تقاضا در بازار سبب رشد قیمتی بیشتری در این نمادها شده‌اند.

      بازدهی عرضه‌های اولیه سال گذشته

در 5 ماه نخست سال 1399، مجموع 17 سهم عرضه‌شده موفق به ثبت بازدهی 253 درصدی شدند و سرمایه سهامداران را از حدود 6 میلیون به 15 میلیون تومان ارتقا دادند. البته این بازدهی تنها تا زمانی است که صف خرید این نمادها عرضه‌شده است. درصورتی‌که فرد تمایل به نگهداری مدت‌زمان بیشتری داشت احتمالاً این بازدهی در تاریخ مذکور در سطح بالاتری قرار می‌گرفت. در حال حاضر 24 نماد در حال بررسی برای حضور در بازار سهام هستند. با فرض اینکه تمامی این شرکت‌ها تا پایان سال 1400 در بورس شروع به فعالیت کنند و درصورتی‌که میانگین سرمایه لازم برای هر نماد را 150 هزار تومان در نظر بگیریم، سرمایه لازم برای شرکت در تمامی این عرضه اولیه‌ها 3.6 میلیون تومان خواهد بود. وضعیت بازار سهام در حال بهبود است و در صورت تداوم روند فوق می‌توان به‌روزهای پررونق بورس امیدوار بود. لذا ازآنجایی‌که حضور افراد در بورس در حال پررنگ شدن است و اینکه عرضه اولیه‌ها حتی در بدترین شرایط بازار موفق به بازدهی 50 درصدی شده‌اند، پس می‌توان انتظار داشت که در 6 ماه دوم سال نیز، شرکت‌های داوطلب برای حضور در بازار، بتوانند بازدهی حداقل 50 درصدی را نصیب سرمایه‌گذاران خود کنند و آنها را به سود 1.8 میلیون تومانی برسانند. درنتیجه می‌توان گفت که حتی خرید عرضه اولیه سود بیش از بازارهای موازی همانند طلا، دلار و اندوخته‌های بانکی دارد و سهامداران با در نظر دانش اقتصاد می‌توان وارد این بازار شوند.