تعادل|رقیه ندایی|
طی روزها و هفته اخیر وضعیت بازار سرمایه تغییر کرده و می‌توان گفت تقریباً وارد فاز صعودی شده، البته صفوف فروش همچنان ادامه دارد. در میان بررسی آمارها نشان می‌دهد که بازار سهام توانسته از ریسک ریزش‌های بلندمدت عبور موفقی داشته باشد. در همین حال صف‌های فروش بورسی در حال جمع‌آوری هستند و اغلب سهام قفل‌شده در آستانه آزادی هستند و این موضوع می‌تواند وضعیت اعتمادسازی تالار شیشه‌ای را تغییر دهد. نکته مهم اینجاست که رشد نوسانی بورس ربطی به انتخابات ریاست‌جمهوری یا وعده‌های کاندیداها ندارد و سیگنال‌های تورمی سیاسی در بازار افزایش‌یافته. نباید فراموش کرد که با توجه به عدم رشد اقتصادی کشور، رشد بورس همواره تورمی بوده است. عباس عراقچی، مذاکره‌کننده ایران در وین اظهار کرده که دست‌کم تا پایان هفته جاری توافقی میان ایران، امریکا و 1+4 نخواهد بود. برداشت سرمایه‌گذاران بازار از این موضوع، ثبات نسبی نرخ دلار است، این بدان معناست که دست‌کم تا پایان هفته جاری افزایش یا کاهش آن‌چنانی نرخ دلار را نخواهیم داشت اما؛ بر عقیده کارشناسان سیاسی و با بررسی اظهارت ایران و طرف‌های مذاکره‌کننده برجام تا پایان دولت دوازدهم احیا نمی‌شود و بنا بر احتمال بسیاری قوی توافق به دولت بعدی موکول می‌شود. با توجه به این موضوع بازار سهام در دولت آتی با سیگنال‌ها و انتظارات تورمی مواجه خواهد شد. از اولین روز هفته تاکنون بازار ارز نیز نوسان زیادی تجربه کرده اما؛ بازهم نرخ دلار بر روی 24 هزار تومان ثابت است. بر همین اساس پیش‌بینی می‌شود که مذاکرات وین تأثیر بسیار مثبتی بر روی بازار بگذارد و تعریف و ثبات نرخ این ارز را برای بورس در پی داشته باشد. در این میان بورس‌بازان بر این نظرند که توافقی زودهنگام نخواهیم داشت و کم‌کم باید تا فصل پاییز و زمستان برای ثبات نرخ دلار در بازار صبر کرد. به‌زعم بسیاری از کارشناسان بازار سرمایه اکنون عوامل بنیادین بازار سرمایه به بهترین حالت خود رسیده و بورس نیازمند یک محرک قوی است که این محرک می‌تواند یک نقدینگی عمده و تزریق نقدینگی باشد، البته نباید فراموش کرد که بی‌اعتمادی هنوز هم در این بازار وجود دارد و اگر این عدم اعتماد از بازار کاسته شود می‌توان شاهد ورود نقدینگی‌های خرد در بورس بود. باوجوداین ارزندگی اما؛ هنوز هم ترس نسبت به افت قیمت سهام در بازار ادامه دارد و دلیل این کاهش نه صرفاً افزایش خوش‌بینی به آینده بازار بلکه درافت بسیاری که از سال گذشته تاکنون در قیمت‌ها رخ‌داده به وجود آمده است و بدین‌ترتیب در پایان معاملات روز دوشنبه‌بازار سهام، شاخص کل بورس پس از رشد هشت هزار و ۹۹۰واحدی شاخص کل معادل با ۰.۸درصد آن را در ارتفاع یک‌میلیون و ۱۵۰هزار واحدی قرار گرفت و همچنین شاخص کل هم‌وزن با کاهش ۰.۲درصدی مواجه شد. مهم‌ترین نکته این است که باید مسوولان مربوطه محرک‌های بورسی را شناسایی کنند و پس از آن بااستفاده از این محرک‌ها بازارسرمایه را به حالت معقول خود باز گردانند. البته نباید فراموش کرد که فرآیند اعتمادسازی باید پیش از شناسایی محرک‌ها انجام شود. چراکه عدم اعتماد باعث می‌شود که نقدینگی عمده‌ای از بازار خارج شود و محرک‌های شناسایی شده نتوانند به صورت مطلوب بر روی بازار اثرگذار باشند.
ارزندگی بورس افزایش یافت
علیرضا تاج‌بر، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌وگو با «تعادل» در خصوص وضعیت بازار می‌گوید: ما یک‌روند فرسایشی نزولی را پشت سر گذاشته‌ایم که براثر آن قیمت سهم‌ها دچار اصلاح قابل‌توجهی شده است. بنابراین نمی‌توانیم بگوییم که سهام بازار گران است یا نمی‌ارزد. از سوی دیگر گزارش‌های سالانه حسابرسی شده و گزارش‌های سه‌ماهه مربوط به شرکت‌های صادرکننده و شرکت‌های بزرگ بازار در حال انتشار است که نشان از رشد خیره‌کننده سودآوری آنها دارد؛ بنابراین پارامترهای بنیادین بازار در بهترین وضعیت قرار دارند. در همین حال تصویب کلیات مالیات بر عایدی سرمایه در مجلس یکی از بهترین خبرها برای بازار سرمایه بوده است. درواقع با توجه به این موارد، بازار ازلحاظ عوامل بنیادین در بهترین شرایط به سر می‌برد و صرفاً نیازمند محرکی است که اعتماد مردم را مجدداً جلب کند تا دوباره در بورس سرمایه‌گذاری کنند.
این کارشناس کهنه‌کار بازار سرمایه در وصف روند معاملات در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری اظهار می‌کند: فکر می‌کردیم محرک بازار، انتخابات باشد، اما متأسفانه در صحبت‌هایی که کاندیداها درباره بازار سرمایه داشتند مشخص شد که شناخت همگی آنها از این بازار سطحی است و حتی مشاوران آنها هم شناخت صحیحی از بورس ندارند. درنتیجه این عدم شناخت نیز مطمئناً برنامه و استراتژی خاصی هم درباره بازار سرمایه ندارند. بنابراین بازار سرمایه از این مناظرات و صحبت‌ها ناامید شده و در انتظار محرک دیگری است. حالا این محرک می‌تواند بحث برجام، گذر زمان یا انتشار گزارش‌ها و برگزاری مجامع در تیرماه باشد. درهرصورت اما انتخابات و فضای انتخاباتی انتظاری که ما داشتیم را برآورده نکرد.
وی می‌گوید: هیچ‌کدام از کاندیداها شناخت درستی از بازار سرمایه ندارند و حرف‌هایی که می‌زنند با واقعیت‌ها منطبق نیست. در همین حال برنامه درستی هم برای بازار ندارند؛ اگرچه کلیاتی را در حد شعار مطرح می‌کنند اما عملی نیست. فکر می‌کنم باید منتظر گذر زمان باشیم، اما باید در نظر داشته باشیم که به دلیل همان عوامل بنیادین که پیش‌تر به آنها اشاره کردم و اصلاح شدید قیمتی، کاهش بیش از این را برای بازار متصور نیستیم. اما بازگشت روند بازار و پی گرفتن یک‌روند صعودی مستلزم محرک قوی‌تری است. امیدوارم فصل مجامع، گزارش‌های سالانه و سه‌ماهه و حمایت ارکان بازار و دولتمردان از بورس به عنوان محرک عمل کند.علیرضا تاج‌بر در خصوص مذاکرات وین توضیح می‌دهد: ما انتظار توافق در کوتاه‌مدت را نداشته و نداریم. اینکه در یک هفته توافقی به این مهمی انجام شود مسلماً مورد انتظار اهالی بازار سرمایه نبوده است. اما فکر می‌کنم دولت فعلی به کلیتی در توافق برسد و دولت بعدی هم همان را ادامه دهد. برای این منظور هم دولت دست‌کم دو ماه زمان دارد. در همین حال باید توجه داشته باشیم که بازار ارز، بازاری هوشمند است و اگر در توافق به بن‌بست می‌رسیدیم، ارز حتماً بیش واکنش نشان می‌داد.اینکه ارز در قیمت‌های فعلی به‌نوعی تثبیت‌شده است، نشان می‌دهد که این مذاکرات فعلاً در حال پیشروی است و انتظار رسیدن به بن‌بست در آن وجود ندارد. اگر با احتمال بسیار کم در توافق گشایشی حاصل نشود، نخست بازار ارز است که واکنش نشان می‌دهد و در آن جهش قیمت خواهیم داشت و متناسب با آن، بازار سرمایه هم با واکنش صعودی مواجه می‌شود؛ اگرچه علاقه‌ای به این رخداد نداریم. تاج‌بر درنهایت تأکید می‌کند: سازمان بورس تاکنون از تمامی اهرم‌های در اختیار خود برای بهبود شرایط بازار استفاده کرده است. اکنون بحث مهم، بازگشت اعتماد مردم به بازار است. ما این اعتماد را ازدست‌داده‌ایم، آنها وارد بازار شده‌اند و زیان بسیاری را متحمل شده و از بازار قهر کرده‌اند. مطمئناً این اعتماد تا مدتی باز‌نمی‌گردد و تا این اعتماد هم بازنگردد ما انتظار روند بسیار باثبات و پایداری را در شاخص نخواهیم داشت.
تغییر رقم‌های بورسی
شاخص کل در بازار بورس روز گذشته یعنی دوشنبه، ۲۴ خردادماه هشت هزار و ۹۹۰ واحد رشد داشت که درنهایت این شاخص به رقم یک‌میلیون و ۱۵۰ هزار واحد رسید. بر پایه معاملات این روز بیش از ۶ میلیارد و ۴۶۴ میلیون سهم، حق‌تقدم و اوراق بهادار به ارزش ۴۷ هزار و ۴۹۲ میلیارد ریال دادوستد شد. همچنین شاخص کل (هم‌وزن) با ۹۰۰ واحد کاهش به ۳۷۶ هزار و ۳۲۸ واحد و شاخص قیمت (هم‌وزن) با ۵۷۹ واحد افت به ۲۴۲ هزار و ۶۲ واحد رسید. شاخص بازار اول ۹ هزار و ۸۱ واحد و شاخص بازار دوم ۹ هزار و ۶۰۴ واحد افزایش داشتند.حقوقی‌ها در این روز حدود ۱۳۰میلیارد تومان وارد بازار سهام کردند. ارزش کل معاملات خرد سه هزار و ۳۵۰میلیارد تومان بود، اشخاص حقوقی ۲۱درصد یعنی ۷۱۰میلیارد تومان سهام خریدند و مازاد خریدشان چهار درصد از کل معاملات شد. بیشترین تزریق پول حقوقی به بورس و فرابورس در سه گروه «فلزات اساسی»، «بیمه و صندوق بازنشستگی» و «بانک‌ها و موسسات اعتباری» رقم خورد در حالی که برآیند معاملات گروه‌های «فرآورده‌های نفتی» و «خودرو و ساخت قطعات» به نفع حقیقی‌ها تمام شد. سه نماد «میدکو»، «فملی» و «بپاس» لقب بیشترین افزایش سهام حقوقی را به خود اختصاص دادند، توجه حقیقی‌ها نیز بیشتر به «شپنا»، «سمگا» و «خودرو» معطوف بود.علاوه بر این در بین همه نمادها، شرکت معدنی و صنعتی گل گهر با نماد «کگل» با یک هزار و ۵۲۶ واحد، شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی با نماد «شستا» با یک هزار و ۲۷۹ واحد، فولاد مبارکه اصفهان با نماد «فولاد» با ۹۵۳ واحد، ملی صنایع مس ایران با نماد «فملی» با ۹۵۱ واحد، پالایش نفت اصفهان با نماد «شپنا» با ۹۵۱ واحد، ایران خودرو با نماد «خودرو» با ۷۲۴ واحد، معدنی و صنعتی چادرملو با نماد «کچاد» با ۶۹۴ واحد، پتروشیمی نوری با نماد «نوری» با ۵۲۰ واحد، پالایش نفت تهران با نماد «شتران» با ۵۰۶ واحد، شرکت سرمایه‌گذاری غدیر با نماد «وغدیر» با ۳۹۶ واحد، بانک تجارت با نماد «وتجارت» با ۳۵۳ واحد و کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران با نماد «حکشتی» با ۳۴۵ واحد تأثیر مثبت بر شاخص بورس داشتند. در مقابل بانک پاسارگاد با نماد «وپاسار» با یک هزار و ۱۶۴ واحد، بانک پارسیان با نماد «وپارس» با ۴۶۱ واحد، شرکت سرمایه‌گذاری استان خوزستان با نماد «وسخوز» با ۱۸۶ واحد، گروه مدیریت سرمایه‌گذاری امید با نماد «وامید» با ۱۴۵ واحد، سیمان خاش با نماد «سخاش» با ۱۱۸ واحد، تولیدی چدن‌سازان با نماد «چدن» با ۱۱۶ واحد، صنایع کاغذسازی کاوه با نماد «چکاوه» با ۹۰ واحد، داروسازی امین با نماد «دامین» با ۷۶ واحد و صنایع پتروشیمی خلیج فارس با نماد «فارس» با ۷۱ واحد تأثیر منفی را بر شاخص بورس داشتند.بر پایه این گزارش، در این روز نماد صنعت غذایی کورش با نماد «غکورش»، لیزینگ کارآفرین با نماد «ولکار»، پارس خودرو با نماد «خپارس»، پالایش نفت اصفهان با نماد «شپنا»، ایران خودرو با نماد «خودرو»، شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی با نماد «شستا» و پالایش نفت تهران با نماد «شتران» جزو نمادهای پرتراکنش قرار داشتند. گروه خودرو هم در معاملات امروز صدرنشین برترین گروه‌های صنعت شد و در این گروه دو میلیارد و ۴۸۷ هزار برگه سهم به ارزش چهار هزار و ۵۶۳ میلیارد ریال دادوستد شد.روز دوشنبه شاخص فرابورس نیز بیش از ۲۳ واحد افزایش داشت و بر روی کانال ۱۷ هزار و ۴۵۷ واحد ثابت ماند. همچنین در این بازار یک میلیارد و ۶۷۵ هزار برگه سهم به ارزش ۱۹۲ هزار و ۲۳۳ میلیارد ریال دادوستد شد. در سومین روزکاری هفته شرکت صنعتی مینو با نماد «غصینو»، سهامی ذوب آهن اصفهان با نماد «ذوب»، فولاد هرمزگان جنوب با نماد «هرمز»، گروه سرمایه‌گذاری میراث فرهنگی با نماد «سمگا»، صنایع ماشین‌های اداری ایران با نماد «مادیرا»، تولید نیروی برق دماوند با نماد «دماوند»، بیمه کوثر با نماد «کوثر»، نفت ایرانول با نماد «شرانل»، قاسم ایران با نماد «قاسم»، توسعه و عمران استان کرمان با نماد «کرمان» و پالایش نفت لاوان با نماد «شاوان» تأثیر مثبت بر شاخص این بازار داشتند.در مقابل مدیریت انرژی تابان هور با نماد «وهور»، پلیمر آریا ساسول با نماد «آریا»، بیمه اتکایی ایرانیان با نماد «اتکای»، پتروشیمی زاگرس با نماد «زاگرس»، بیمه سامان با نماد «بساما»، کلر پارس با نماد «کلر»، نیروگاه زاگرس کوثر با نماد «بزاگرس»، توکاریل با نماد «توریل»، سنگ آهن گهرزمین با نماد «کگهر»، جنرال مکانیک با نماد «رنیک»، بیمه تجارت نو با نماد «بنو» و سرمایه‌گذاری صباتامین با نماد «صبا» تأثیر منفی بر شاخص فرابورس داشتند. در این میان نماد «وسدید» جزو نمادهایی می‌باشد که برخلاف سایر نمادها روند منفی را تجربه می‌کند که مسوولان این نمادنیز پاسخگوی سهم یا جمع‌آوری آن نیستند. نکته مهم اینجاست که اغلب دارندگان «وسدید» صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که این موضوع می‌تواند، میزان سود صندوق‌ها را با خطر مواجه کند.
