همایون دارابی کارشناس بازار سرمایه، درگفت‌وگو باسنا ضمن بیان قیمت کامودیتی‌ها تاثیر مهمی در بورس ایران دارد، زیرا سهم تولیدکنندگان کامودیتی در بورس ایران بالاست و بورس ایران مانند بورس استرالیا، ترکمنستان، روسیه و برزیل در کلاس بورس‌های موادخام محور قرار می‌گیرد، افزود: قیمت نفت، فلزات و مواد خام تاثیر مهمی در روند بورس ایران دارد و بازار با رشد قیمت‌ها، واکنش مثبتی نشان می‌دهد. وی با ذکر مثالی در این خصوص ادامه داد: اگر بخواهیم به یک نمونه اشاره کنیم ملی مس را می‌توان مثال زد که قیمت هر تن کاتد شرکت از ۹۱۸میلیون ریال در تیرماه به ترتیب تا آبان ماه ۱۱۳۲میلیون ریال، ۱۴۳۵میلیون ریال، ۱۵۰۲میلیون ریال و ۱۶۸۳میلیون ریال رسیده که ناشی از رشد قیمت جهانی و رشد نرخ ارز نیمایی بوده و از اینجا معلوم می‌شود که رشد نرخ کامودیتی‌ها در سال جاری با رشد نرخ دلار تقویت شده است. دارابی توضیح داد: گزارش شرکت‌های فلزی هم متاثر از رشد قیمت جهانی و رشد دلار بوده است؛ برای نمونه فولاد مبارکه آخرین فصل ۹۸ فروشی معادل ۹هزار و ۵۳۲میلیارد تومان را گزارش کرده است. این شرکت همچنین فصل بهار ۹۹ را ۱۲هزار و ۶۶۸میلیارد تومان و فصل تابستان ر ا ۱۴هزار و ۶۹۳میلیارد تومان گزارش کرده است. یعنی ۵۴ درصد رشد در ۹ ماه که رقم خوبی است. همین روند در بقیه شرکت‌ها هم قابل مشاهده است. این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به سوالی درخصوص وضعیت بانکی‌ها نیز اظهار داشت: در مورد بانک‌ها هر چند رشد نرخ سود بالا رفته و این مساله می‌تواند فشاری را به بانک‌ها وارد کند اما؛ امسال به واسطه جهش بورس و بازار املاک و همچنین ارز، سود خوبی از این سه محل به بانک‌ها رسیده است. وی افزود: البته بانک‌ها اغلب وضعیت مدیریتی بهتری را هم به نمایش گذاشته‌اند و همین باعث شده که به‌‌رغم رشد نرخ سود، این مساله در گزارش‌های ۶ماهه و ماهانه، تا کنون تاثیر خیلی شدیدی نشان ندهد. دارابی در پاسخ به این سوال که نرخ برابری دلار و ریال در بودجه به چه میزان باید باشد که بازار سرمایه بر مدار متعادل، ادامه فعالیت دهد، گفت: نرخ ارز در بودجه هر چقدر واقعی‌تر باشد برای بازار سرمایه بهتر است و بهترین شرایط، وقتی است که کشف نرخ واقعی باشد . این کارشناس بازار سرمایه افزود: متاسفانه نرخ بودجه ۱۱۵۰۰تومان گفته شده که به معنای تداوم نظام چند نرخی ارز است و این نظام چند نرخی بزرگ‌ترین عامل فساد و تولید رانت بوده است. دارابی اظهار داشت: امسال ماه‌هایی داشتیم که نرخ نیمایی مورد استفاده بازار تا ۳۰درصد کمتر از نرخ بازار آزاد بود و این به نوعی تنبیه سخت صادرکنندگان بود. امیدواریم که این مساله در سال آینده تکرار نشود.
این کارشناس بازار سرمایه همچنین در پاسخ به این سوال که طرح موضوع مالیات بر عایدی (با توجه به اینکه سهام و سپرده از زیرمجموعه عایدی خارج شدند) روی کدام صنایع اثر گذار است، گفت: مالیات برعایدی در اقتصادهای تورمی قابل اجرا نیست، چون تفکیک عایدی واقعی از تغییر نرخ تورمی امکان پذیر نیست. دارابی ادامه داد: ما ابتدا باید نرخ تورم را کم کنیم یا نرخ‌ها را تثبیت کنیم؛ برای مثال برای خودرو که البته هم اکنون در قالب عوارض سالانه که نوعی مالیات به شمار می‌رود دریافت می‌شود، رقمی به عنوان مالیات مضاعف اخذ شود که البته کار ساده‌ای در فضای امروز اقتصاد ایران و مشکلات اقتصادی مردم نیست و چندان هم قابل اجرا نبوده است. وی با بیان اینکه این موضوع همچنان پیچیدگی‌های زیادی دارد، گفت: اقتصاد امروز ایران نیازمند کاهش مالیات است؛ به خصوص در حوزه تولید، نرخ مالیات بسیار بالاست و عدم بالانس مالیات بخش تولید و دیگر بخش‌ها یک چالش جدی است. این کارشناس بازار سرمایه در خصوص چشم‌انداز آتی بازار سرمایه هم گفت: من روی بازار مثبت هستم. بورس ایران پتانسیل زیادی برای رشد دارد و کل اقتصاد ایران هم اقتصادی با پتانسیل‌های پنهان فراوان است؛ لذا امیدواریم مجموع سیاست‌های اقتصادی، کشور را به سمت رشد اقتصادی و رشد ثروت و رفاه عمومی هدایت کند. دارابی با بیان اینکه بورس در این بین آیینه و نقشه راهی برای ارزیابی این موضوع است که آیا ما در این مسیر یعنی رشد اقتصادی و ثروت مردم هستیم یا خیر، افزود: وقتی سیاستی درخصوص رشد اقتصادی اتخاذ می‌شود اگر بورس منفی شود یعنی راه اشتباه است و اگر مثبت شود یعنی راه درست انتخاب شده است. وی تصریح کرد: اگر این باور و برداشت در میان مسوولان کشور نهادینه شود، در آن صورت، ما بخش عمده‌ای از مسیر پیشرفت اقتصادی را طی کرده‌ایم.
