رقیه ندایی|
با شروع سال جاری بازارسهام وضعیت عجیب و جدیدی را به خود دید. به گونه‌ای که در چهارماهه نخست سال یک صعود در حدود ۳۱۰ درصد در کارنامه خود ثبت کرد و بعد از آن تقربیا ۴ ماه نزول و اصلاحات عمده‌ای را تجربه کرد و این نزول به قدری که بیش از ۹۹ درصد سهام موجود در تالار شیشه‌ای به ارزندگی واقعی خود رسیدند، البته برخی ازسهام نیز بیش از حد ممکن نزول کردند و باید درانتظار صعود این نوع از سهام بود تا ارزندگی خود را در بازار پیدا کنند. با این حال شش روزی می‌شود که بازار سهام وضعیت جدیدی به خود گرفته و روند صعودی خود را آغاز کرده. این روند همراه با نزول در بازارهای موازی بوده به‌گونه‌ای‌که بازارهای خودرو، ارز، طلا و سکه و امثال اینان به مقدار قابل توجهی نزول داشته و دلاری که تا چند هفته گذشته صف‌های خرید طولانی با نرخ ۳۲ هزارتومانی را دارا بود امروز با نرخ ۲۶ هزارتومان خریدار عمده‌ای ندارد.
از سوی دیگر با کاهش نرخ ارز و دلار قیمت‌های خودرو در بازار با کاهشی بسیار خوب مواجه شدند و دیگر سرمایه‌گذاران کمی پیدا می‌شود که در این بازار سرمایه‌گذاری کنند و اغلب به سمت و سوی بازار بهتری می‌روند که با توجه به کاهش نرخ سود بین بانکی و کاهش نرخ ارز و ریسک عمده در سرمایه‌گذاری در این بازار بیشتر بورس و بازار سهام را ترجیح می‌دهند که این مورد بسیار به نفع بازار سرمایه است و این حجم از نقدینگی می‌تواند یک سیگنال بسیار مثبت برای بورس باشد. حال این نقدینگی در صورتی وارد بورس می‌شود که سرمایه‌گذاران نسبت به بورس و وضعیت این بازار آگاه باشند و اعتماد کافی نسبت به سرمایه‌گذاری خود در تالار شیشه‌ای داشته باشند.
تقریبا شش روز است که بازار سرمایه وضعیتی صعودی به خود گرفته است، این روند را نمی‌توان ناشی از اعتماد مردم به نرخ دلار دانست چراکه؛ پیش از این ترس از کاهش عمده نرخ ارز در بازار وجود داشت که این روزها باتوجه به ثبات نسبی این بازار سهامداران بورسی نیز به وضعیت پیش آمده اعتماد کرده‌اند. درست است که بازگشایی نماد «شستا» در روز سه شنبه با افت ۱۹ درصدی همراه بود و باعث شد شاخص کل بازار کمی نزول کند اما؛ در آخرین روزکاری بازار یعنی چهارشنبه این نماد روی دیگری به خود گرفت و روند صعودی خود را آغاز نمود و نزول روز گذشته «شستا» را نیز می‌توان طبیعی دانست چراکه؛ پس از مدت‌ها بسته بودن این نماد بازگشایی شد. براساس عدد و ارقام موجود در بازار سهام اغلب نمادهای موجود در بازار صف خرید دارند و برخی نیز صف فروش می‌توان گفت یک تعادل در صف‌های خرید وفروش بازار پیش آمده و بورس از وضعیت اسفناک خود خارج شده است. نزدیک به ۴ ماه بود که بازارسهام صف‌های خرید خوبی به ندیده بود و تنها صف‌های عمده فروش را به خود دیده بود.اغلب نمادهای تاثیرگذار و مهم بازار طی ماه‌های اخیر روند نزولی قیمت را به خود دیده بودند که طی ۶ روز اخیر روند خوبی را تجربه کردند.
براساس بررسی‌های موجود دربازار که طی روز معاملاتی اخیر ارزش ۱۳۷۸ میلیارد تومانی صفوف فروش در بورس تنها ۱۷.۸ درصد نمادها را شامل شده، این در حالی است که ۳۹.۴ درصد نمادها در این روز صف خریدی به ارزش ۲۵۴۸ میلیارد تومان داشتند.
براساس آمارهای موجود به میزان قابل توجهی اعتماد در بازار تزریق شده است و این اعتماد را نمی‌توان ناشی از سیاست‌ها و عملکرد مسوولان دانست بلکه می‌توان ناشی از ثبات نرخ دلار در بازار دانست. سهامداران ترس از دلاری با پایین‌ترین نرخ یعنی کمتر از ۲۰ هزارتومان داشتند و با توجه به ثبات بازار در محدود قیمتی ۲۶ هزار تومان، کمی اعتماد در بازار سهام تزریق شد و موجبات این وضعیت بورس و بازارسهام را فراهم کرد. روز گذشته بازار صعودی بود و شاخص کل بورس با ۴۸ هزار و ۴۵۷ واحد افزایش به رقم یک میلیون و ۳۴۵ هزار واحد رسید. شاخص کل با معیار هم وزن نیز ۶۶۹۷ واحد افزایش یافت و رقم ۳۸۱ هزار و ۳۶۸ واحد را ثبت کرد و معامله گران نیز یک میلیون معامله به ارزش ۹۱ هزار و ۸۵۶ میلیارد ریال انجام دادند. شاخص کل فرابورس هم با ۲۹۸ واحد افزایش رقم ۱۶ هزار و ۶۴۶ واحد را ثبت کرد و معامله گران این بازار ۷۶۷ هزار معامله انجام دادند که ۱۳۸ هزار و ۲۵۴ میلیارد ریال ارزش داشت.
براساس آنچه که پیمان مولوی، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگوی اخیر خود با «تعادل» مطرح کرده بود، در حوزه سیاست‌گذاری در بازار دچار یک نوع آشفتگی خاصی هستیم و بازار سرمایه را نمی‌توان با یک دستور اداره کرد و ساختار اقتصادی آن را دچار تحول کرد. تصمیماتی که در حال حاضر برای افزایش نقش صندوق‌های تحت اختیار بانک‌ها گرفته شده است نیز از چنین ساختاری متاثر است.
اگر بخواهیم به صورت کوتاه‌مدت به بازار نگاه کنیم این تصمیمات مناسب خواهد بود اما؛ باید منابع اقتصادی و ریسک‌های موجود را نیز در نظر گرفت. همچنین ریسک‌های بر سرمایه‌گذاری بر چهار طبقه تقسیم می‌شود؛ نخست ریسک‌های اقتصادکلان، ریسک‌های حقوقی، ریسک‌های مالی و اقتصادی و آخرین ریسک نیز ریسک سیاسی است. بخشی از این ریسک‌ها، ریسک سیستماتیک هستند و برخی دیگر نیز ریسک غیر سیستماتیک؛ روی این دسته از ریسک‌ها نمی‌توان کنترل داشت چراکه غیرسیستماتیک هستند و خارج از چرخه رخ می‌دهند همانند میزان تورم و یا اتفاقاتی که در انتخابات امریکا رخ داد. می‌تواند با تصمیم‌گیری اشتباه تاثیر مهمی در ریزش بورس و بازار سهام داشته باشد برای مثال یکی از دلایل مهم در ریزش مردادماه سال جاری ایجاد ذهنیت دوگانه برای اوراق سلف نفتی و بحث دارا دوم بود که باعث ریزش خیلی شدید شد.
وزیر اقتصاد نیز سیگنال مثبتی برای بازارسهام داشت. وی در این خصوص گفت: با تصمیمات جدید شورای عالی بورس و تقویت محرک‌های تقاضا و آمادگی ایجاد ثبات مستمر با عرضه‌های اولیه، امیدوار به پایداری شرایط موجود در بازار سرمایه هستیم. فرهاد دژپسند در حاشیه جلسه هیئت دولت بیان داشت: با تصمیمات جدید شورای عالی بورس و تقویت محرک‌های تقاضا و آمادگی ایجاد ثبات مستمر با عرضه اولیه‌ها، امیدوار به پایداری شرایط موجود در بازار سرمایه هستیم. با این وضعیت پیش آمده و وضعیت سامان یافته نرخ ارز در بورس پیش بینی می‌شود که بورس روند صعودی خود را آغاز کند. درست است که دخالت‌های دولتی‌ها و مسوولان موجبات نزول در بازار سهام را فراهم می‌سازد اما؛ این بار وزیر اقتصاد سیگنال مثبتی به بازار تزریق کرد و براساس صحبت‌های وزیر اقتصاد هفته آینده روند صعودی خواهیم داشت و اگر این صعود ادامه‌دار باشد شاهد عرضه‌های اولیه جدید در بورس خواهیم بود، در نتیجه بورس بعد از چهارماه نزول روندی جدیدی به خود می‌گیرد.
درنهایت باید گفت که وزیر اقتصاد سعی دارد رویه بازار را تغییر دهد اما؛ باید دقت کرد که اگر دیگر مسوولان بازهم درخصوص بورس نظردهند ممکن است بازار سهام روندی نزولی به خود بگیرد و دژپسند نیز باید حمایت کافی و دقیق راجع به بورس داشته باشد چراکه؛ کمی تعلل می‌تواند بیش از گذشته بی اعتمادی به بازار تزریق کند و وضعیت را وخیم‌تر سازد. البته این نیز حائز اهمیت است که بیش از وزیر اقتصاد باید سازمان بورس از بازار سرمایه حمایت کند.
ریزش بورس امریکا
در شرایطی که بانک مرکزی امریکا در تلاش است تا نرخ تورم را به سطح بالای دو درصدی سوق دهد، وضعیت برای این نهاد به‌طور دلخواه پیش نرفته است چرا که آمارها نشان می‌دهند متوسط نرخ تورم بزرگ‌ترین اقتصاد جهان در ۱۲ ماه منتهی به اکتبر با ۰.۲ درصد کاهش نسبت به دوره مشابه منتهی به ماه قبل به سطح ۱.۲ درصد رسید که این نرخ تورم ۰.۱ درصد کمتر از نرخ مورد انتظار قبلی و کمترین سطح تورمی ثبت شده در امریکا در سه ماهه اخیر بوده است. همچنین تورم ژاپن نیز به‌شدت نزولی شده است تا جایی که متوسط نرخ تورم ژاپن در ۱۲ ماه منتهی به اکتبر با ۱.۴ درصد کاهش نسبت به ماه قبل به منفی ۲.۱ رسید که این رقم، یکی از کمترین تورم‌های ثبت شده در این کشور طی پنج ماه اخیر بوده است. اختلافات بین طرفین حقوقی بر سر نتیجه انتخابات کماکان ادامه دارد و دونالد ترامپ در پیامی توییتری نوشته است انتخابات امریکا متقلبانه و ناقض قانون اساسی بوده است و بسیاری از مردم به چشم خود شاهد تقلب بوده‌اند. این ادعا در حالی مطرح می‌شود که نتیجه انتخابات به صورت قطعی به زودی اعلام می‌شود و بسیار بعید است تغییر خاصی در نتایج ایجاد شود.
یوسف عباسی، کارشناس ارشد سرمایه‌گذاری در موسسه استون ایکس گفت: در حال حاضر بازارهای جهانی خود را در یک موقعیت سردرگم کننده یافته‌اند، از یک طرف این نگرانی وجود دارد که در کوتاه‌مدت تلفات ناشی از کرونا کماکان بالا باشد و تا رسیدن واکسن خسارت‌های جانی و اقتصادی آن ادامه داشته باشد و از سوی دیگر این خوشبینی وجود دارد که پس از غلبه بر کرونا نرخ رشد به سطوح بالایی برسد.
در بورس امریکا و وال استریت، همه شاخص‌ها نزولی بودند تا جایی که هر سه شاخص اصلی بورسی در سطح پایین‌تری از روز قبل خود بسته شدند. شاخص «داوجونز ایدانستریال اوریج» با ۰.۵۹ درصد ریزش نسبت به روز قبل و در سطح ۲۹ هزار و ۷۷۲.۴۰ واحد بسته شد. شاخص «اس‌اند پی ۵۰۰» با ۰.۲۸ درصد کاهش تا سطح ۳۶۱۶.۹۰ واحدی پایین رفت و دیگر شاخص مهم بورسی امریکا یعنی «نزدک کامپوزیت» با ۰.۳ درصد ریزش در سطح ۱۱ هزار و ۹۲۰.۲۹ واحدی بسته شد.
در معاملات بازارهای بورس در اروپا، شاخص «فوتسی ۱۰۰» بورس لندن با ۰.۸۷ درصد کاهش نسبت به روز قبل و در سطح ۶۳۶۵.۳۳ واحد بسته شد. شاخص «دکس ۳۰» بورس فرانکفورت در آلمان با ریزش ۰.۰۴ درصدی و ایستادن در سطح ۱۳ هزار و ۱۳۳.۴۷ واحدی به کار خود خاتمه داد و شاخص «کک ۴۰» بورس پاریس با صعود ۰.۲۱ درصدی در سطح ۵۴۸۳ واحد بسته شد. در مادرید شاخص «ایبکس ۳۵» ۰.۶۵ درصد پایین رفت و به ۷۹۳۴.۳۰ واحد رسید.
در معاملات بورس‌های آسیا، شاخص‌ها عملکرد خوبی داشتند؛ تا جایی که شاخص «نیک کی ۲۲۵» بورس توکیو ژاپن با صعود ۰.۴۲ درصدی تا سطح ۲۶ هزار و ۱۴.۶۲ واحدی بالا رفت. شاخص «هانگ سنگ» بورس هنگ کنگ ۰.۱۳ درصد بالا رفت و در سطح ۲۶ هزار و ۴۱۵.۰۹ واحد بسته شد. در چین شاخص «شانگهای کامپوزیت» ریزش ۰.۱۹ درصدی را تجربه کرد و در سطح ۴۸۹۴.۷۹ واحد بسته شد.
در استرالیا شاخص «اس‌اند پی اس‌اند ایکس ۲۰۰» بورس سیدنی با ۰.۲۱ درصد افزایش و ایستادن در سطح ۶۴۹۸.۲۱ واحدی به کار خود خاتمه داد. در بین دیگر شاخص‌های مهم آسیایی، شاخص «تاپیکس» ژاپن صعودی بود.
