آموزش| ریزش سهام در بازار بورس بزرگ‌ترین نگرانی سرمایه‌گذاران است؛ ولی چرا بازار سرمایه با افت‌و‌خیز‌های بزرگ مواجه می‌شود؟ علت این اتفاق چیست؟ چطور سرمایه‌گذاران مجرب سرمایه خود را در مقابل کاهش ارزش بازار حفظ کرده و کمتر دچار ضرر و زیان ناشی از ریزش ارزش سهام در بازار بورس می‌شوند. همانطور که می‌دانید دو مفهوم رشد یا ریزش قیمت سهام برای سرمایه‌گذاران بورسی اهمیت بسزایی دارد؛ در واقع سود و زیان سرمایه‌گذاران به همین دو مفهوم مرتبط است. زمانی که شاخص کل بورس رشد می‌کند، قاعدتاً اکثر سرمایه‌گذاران بازدهی مناسبی کسب کرده و هنگام ریزش قیمت سهام، شاخص نیز اغلب این افراد با زیان مواجه می‌شوند. حال همانطور که اشاره شد، سرمایه‌گذاران حرفه‌ای نظیر مدیران «صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک» در شرایط ریزش قیمت سهام، بازار بورس هم چندان متضرر نمی‌شوند، زیرا این گروه از سرمایه‌گذاران با مطالعه عوامل بنیادی تاثیرگذار بر صنایع و شرکت‌ها و همچنین بررسی نمودارهای مختلف به‌خوبی می‌توانند شروع دوره‌های منفی بازار را پیش‌بینی کنند. در ادامه عوامل تاثیرگذار بر بازار که معمولا مورد توجه سرمایه‌گذاران حرفه‌ای قرار دارد را مرور خواهیم کرد.صنایع اصلی بورس ایران از قبیل صنایع فولاد، سنگ آهن، پتروشیمی، فلزات رنگی، سیمان و سایر سرمایه‌گذاری‌های مرتبط که بیش از ۶۰ درصد ارزش بازار را شامل می‌شوند، تحت تاثیر اقتصاد جهانی و قیمت کالاها در بازارهای بین‌المللی قرار دارند. مدیران حرفه‌ای نهادهای مالی می‌توانند با تحلیل آخرین وضعیت قیمت کالاها در بازارهای جهانی، نسبت به پیش‌بینی قیمت و ارزش سهام شرکت‌های مرتبط داخلی اقدام کنند. همانطور که می‌دانید سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری با مطالعه پیوسته شرایط اقتصاد جهانی در امریکا، اروپا، چین و... می‌کوشند تا تاثیر تحولات اقتصاد جهانی را بر قیمت کالاها در بازارهای بین‌المللی بررسی کرده و اثر آن را بر صنایع «کامودیتی محور» در کشور نیز بسنجند. در واقع مدیران حرفه‌ای نهادهای مالی می‌توانند با تحلیل آخرین وضعیت قیمت کالاها در بازارهای جهانی، نسبت به پیش‌بینی قیمت و ارزش سهام شرکت‌های مرتبط داخلی اقدام کنند. به همین دلیل است که حرفه‌ای‌ها از ریزش قیمت سهام به صورت ناگهانی شرکت‌های بورسی، آسیب کمتری می‌بینند؛ چراکه با پیش‌بینی به‌موقع کاهش قیمت‌های جهانی اقدام به فروش سهام‌های مرتبط می‌کنند. به عنوان مثال اگر قیمت جهانی فلز مس با کاهش شدیدی روبرو شود، ارزش سهام «ملی‌مس» ایران هم به‌دنبال این تغییر با کاهش مواجه خواهد شد.
ارزش سهام شرکت‌ها متاثر از عوامل و متغیرهای کلان اقتصادی نظیر نرخ ارز، بهره، مالیات، حامل‌های انرژی، تعرفه بازرگانی و... قرار دارند.تحلیل‌گران مجرب با بررسی روند تغییرات متغیرهای کلان اقتصادی تاثیر آن را بر صنایع مختلف بررسی کرده و نسبت به خرید و فروش سهام در بازار سرمایه اقدام می‌کنند. این افراد غالباً پیش از صعود یا سقوط ارزش سهام، سیگنال‌های موثر بر اقتصاد کلان را رصد کرده و مانع ضرر و زیان به سرمایه‌شان می‌شوند. به عنوان مثال افزایش شدید نرخ ارز باعث رشد قیمت سهام شرکت‌های صادراتی می‌شود که معمولا هزینه‌های آنها ریالی و درآمد‌هایشان ارزی است.تغییر در نرخ مالیات نیز باعث تحول در بازارهای مالی خواهد شد. مثلا با تصویب لایحه مالیاتی دونالد ترامپ در امریکا ارزش بازارهای مالی آن کشور بیش از ۲۰ درصد افزایش پیدا کرد. همچنین افزایش نرخ بهره می‌تواند منجر به کاهش P/E بازار، کاهش ارزش سهام و کاهش شدید ارزش اوراق خزانه در بازار بدهی شود.تصمیمات کلان بر کاهش یارانه‌های انرژی نیز می‌تواند بر اقتصاد صنایع انرژی‌بر مانند فولاد، سیمان، پتروشیمی و... موثر باشد و قیمت سهام آنها را با کاهش شدید مواجه سازد. تاثیرگذارترین عامل بر اقتصاد شرکت‌ها، تحولات درونی صنایع و شرکت‌ها است. همانطور که می‌دانید آخرین وضعیت اقتصادی شرکت‌ها و تحولات درون آنها از طریق گزارش‌های مالی شامل گزارش‌های میان‌دوره‌ای صورت سود و زیان، گزارش تولید ماهانه، گزارش فعالیت هیات‌مدیره، گزارش تفسیری مدیریت، گزارش‌های افزایش سرمایه و گزارش‌های شفاف‌سازی منتشر می‌شود.تحلیل‌گران حرفه‌ای با بررسی پیوسته این گزارش‌ها، ارزش سهام شرکت‌های مذکور را بررسی کرده و سعی می‌کنند در زمانی که اخبار و گزارش‌های رسمی درباره شرکت مناسب نیست، نسبت به فروش سهام آن شرکت اقدام کنند. همانطور که می‌دانید اخباری که رسانه‌ها اعم از شبکه‌های‌اجتماعی، خبرگزاری‌ها، مطبوعات و... منتشر می‌کنند، تأثیر زیادی بر بازار سرمایه دارد. گاهی انتشار یک خبر منفی درباره وضعیت یک شرکت یا صنعت تأثیر زیادی بر ارزش سهام شرکت‌ها خواهد داشت؛ به‌ویژه این تأثیرگذاری روی کسانی که سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت انجام می‌دهند و رفتارهایشان بیشتر جنبه احساسی دارد، ملموس‌تر است.انتشار این اطلاعات و تحلیل‌ها با محتوای منفی، فشار فروش در معاملات سهام را افزایش می‌دهد و قیمت سهم را دچار افت ارزشی می‌کند. لازم است بدانید هرقدر نفوذ رسانه منتشر کننده خبر بیشتر باشد و آن محتوا به دست افراد بیشتری برسد، تاثیرگذاری آن نیز بیشتر خواهد بود.سرمایه‌گذاران حرفه‌ای نیز می‌دانند در زمانی که تحلیل‌ها و اطلاعات منفی در مورد یک شرکت منتشر می‌شود، افت قیمت‌ها بسیار محتمل است؛ البته اگر وضعیت بنیادی آن شرکت تغییری نکرده باشد، چنین تغییر قیمتی صرفاً یک موقعیت خرید برای حرفه‌ای‌های بازار است.
