گروه بورس| محمد امین خدابخش|
رشد شاخص‌ها در بازار سهام همچنان ادامه دارد و رونق بازار سرمایه از ابتدای سال جاری نه تنها کم نشده بلکه با سرعت بیشتری نیز تداوم یافته است. در این میان آنچه تاکنون بارها از سوی مدیران و تحلیلگران بازار سرمایه به آن تاکید شده توجه به تحلیل آگاهانه و سرمایه‌گذاری به دور از هیجان در بازار سهام است.
در ماه‌های گذشته شاهد آن بودیم که با شدت گرفتن جریان ورود نقدینگی به نمادهای بورسی و فرابورسی بسیاری از لزوم آموزش و توجه به افزایش آگاهی تحلیلی در سرمایه‌گذاران، به خصوص تازه واردها به بازار سرمابه تاکید کرده‌اند. نگاهی به تغییرات رخ داده طی دو سال اخیر به وضوح نشان می‌دهد که حداقل در اذهان بخشی از فعالان بازار سرمایه موضوعات یاد شده مغفول مانده و مردم بدون آنکه توجه کافی به امکانات ایجاد شده برای یادگیری سرمایه‌گذاری داشته باشند، بی‌توجه به ملزومات علمی و تجربی آن وارد بازار سهام شده و صرفاً بر اساس شایعات و شنیده‌ها اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند. این در حالی است که در سال‌های اخیر امکانات مناسبی برای افزایش آگاهی مردم و آموزش آنها در خصوص بازار سرمایه انجام شده است که می‌توان با اتکا بر آنها ضمن ارتقای دانش مالی، بر عمق بازار سرمایه افزود و حضور آنها در این بخش از اقتصاد کشور را تداوم بخشید. در همین خصوص یاسر فلاح، مدیرعامل شرکت اطلاع‌رسانی و خدمات بورس به عنوان یکی از شرکت‌های تابع سازمان بورس و اوراق بهادار که تاکنون بسترهای متعددی را در جهت ارتقای دانش مالی کشور انجام داده است، در مصاحبه با «تعادل» گفت: بازار سرمایه یک بازار کاملاً علمی و فنی است و تمامی افرادی که وارد این بازار می‌شوند باید از دانش و آگاهی تحلیلی لازم برای انجام معاملات در آن برخوردار باشند. تمامی بازار‌هایی که در آن دارایی‌های ملموس معامله می‌شود بر خلاف بازار سرمایه نیاز به دانش و آموزش خاصی وجود ندارد و صرفا افراد بر اساس تجربه و آگاهی فردی می‌توانند در آنها فعالیت کنند.
وی ادامه داد: نکته دیگری که در بازار سرمایه مطرح است تفاوت شایان توجه ابزارها و رویه‌های معاملاتی موجود در این بازار است که به وضوح با سایر بازارها همچون بازار خودرو، طلا و ارز متفاوت است. از این رو حتی به فرض درست بودن تحلیل افراد، برای درست انجام شدن معاملات نیاز به سطح بالاتری از دانش و اطلاعات وجود دارد. بنابراین اگر فعالان بازار سرمایه بدون آگاهی لازم برای انجام معاملات وارد این بازار شوند احتمال متضرر شدن آنها وجود دارد. این احتمال پس از آن تقویت می‌شود که سرمایه‌گذاران بخواهند بر اساس شنیده‌ها و شایعات یا گفته‌های دیگر آن در بازار سرمایه اقدام به انجام معاملات کنند. این در حالی است که اگر با تحلیل بازار آشنایی داشته باشند و بتوانند اطلاعات موجود در آن را به درستی تجزیه و تحلیل کنند ضمن کسب تجربه علمی، می‌توانند از مزایای مختلف این بازار همچون سودآوری مناسب بهره مند شوند. مدیرعامل شرکت اطلاع‌رسانی و خدمات بورس تهران در خصوص وضعیت فعلی بازار سرمایه و لزوم توجه به آموزش و رعایت جانب احتیاط در آن گفت: در حال حاضر بازار سرمایه شرایط بسیار مناسبی را شاهد است به‌طوری که یکی از سودآورترین بازارهای سهام را در کشور داریم. مسلماً در چنین بازاری لزوم توجه به آموزش و ارتقای دانش فردی از سوی سرمایه‌گذاران امری حائز اهمیت است که ضمن کاهش ریسک معاملات آنها می‌تواند، دیدی مناسب نسبت به شرایط بازار را در اختیار آنها قرار دهد. از این رو افراد متقاضی ورود به بازار سرمایه اگر آگاهی لازم از پیچیدگی‌های این بازار را داشته باشند می‌توانند با بهره‌گیری از بینش، منطق و اصول علمی از نسبت به ورود به این بازار مبادرت کنند. یاسر فلاح در خصوص وجود ابزارهای غیر مستقیم برای افرادی که از آگاهی لازم برخوردار نیستند یا تجربه سرمایه‌گذاری را پیش از این نداشته‌اند، خاطرنشان کرد: اگر سرمایه‌گذارانی وجود داشته باشند که از توانایی یا آمادگی لازم برای سرمایه‌گذاری مستقیم برخوردار نباشند می‌توانند با استفاده از ابزارهای تعبیر شده در بازار سهام اقدام به سرمایه‌گذاری در این بازار کنند. وی افزود: بی‌شک در حال حاضر بازار سرمایه کشور تنها محدود به معاملات سهام نیست و ابزارهای بسیاری جهت بهره‌گیری و سودآوری فعالان این بازار تعبیه شده است. امروزه بازار سرمایه از لحاظ تکمیل جعبه ابزار ی در سطح بسیار خوبی قرار دارد و همین امر شرایطی را پدید می‌آورد تا فعالان بازار به خصوص متقاضیان تازه وارد بتوانند از ابزارهایی نظیر صندوق‌های سرمایه‌گذاری بهره‌مند شوند. نکته حائز اهمیت در خصوص فعالانی از این دست در این است که بسیاری از این افراد ضمن نداشتن اطلاعات کافی ممکن است از وقت کافی برای انجام معاملات برخوردار نباشند.
«سهمانه» و شبیه‌ساز مجاری معاملات، راهی برای ارتقای دانش مالی
فلاح در خصوص اقدامات انجام شده در زمینه توسعه آموزش و افزایش آگاهی در شرکت اطلاع‌رسانی و خدمات بورس تهران گفت: طی دو سال و نیم گذشته فعالیت‌های مهمی در این شرکت انجام شده است. در مجموعه شرکت اطلاع‌رسانی و خدمات بورس به عنوان متولی حوزه آموزش و فرهنگ‌سازی در بازار سرمایه برای عمق بخشیدن به دانش مالی کشور و توسعه فرهنگ سرمایه‌گذاری، امکاناتی نظیر IRVEX.IR ایجاد شده که یک شبیه‌ساز معاملات در بازار سرمایه است. این سامانه که از 8 سال پیش آغاز به کار کرده تا دو سال و نیم گذشته از بهسازی و بازسازی قابل توجهی بهره مند شده و بسیاری از کاربران از آن استفاده می‌کنند. در این سامانه داوطلبان می‌توانند به‌طور رایگان خرید و فروش سهام را با استفاده از اطلاعات واقعی و قیمت‌های روز تجربه کنند.
مدیرعامل شرکت اطلاع‌رسانی و خدمات بورس در ادامه از ساخت یک بازی تحت وب برای علاقه‌مندان به یادگیری معاملات در بازار سرمایه خبر داد و گفت: در بازی «سهمانه» افراد می‌توانند بر اساس یک سناریوی از پیش تعیین شده اقدام به بازی کنند و از این طریق دانش مالی خود را افزایش دهند.
ایجاد مقاطع تحصیلی بازار سرمایه
وی در ادامه با اشاره به ایجاد مقاطع تحصیلی مختلف و مدارک علمی برای افزایش آگاهی در بازار سرمایه گفت: در حال حاضر دیپلم بورس از سوی شرکت اطلاع‌رسانی و خدمات بورس ایجاد شده است و دانش‌آموزان دوره متوسطه می‌توانند با شرکت در این مقاطع تحصیلی مدرک دیپلم خود را در زمینه بازار سرمایه، تحت عنوان دیپلم بورس، دریافت کنند. همچنین در زمینه کاردانی نیز پیشتر اقدامات لازم انجام شده و هم‌اکنون متقاضیان مدرک کاردانی بورس می‌توانند در دانشگاه‌های علمی کاربردی در این زمینه به تحصیل بپردازند. فلاح در خصوص وجود رشته‌ها و مدارک کافی همسو با بازار سرمایه در مقطع کارشناسی گفت: از آنجایی که در کشور مقاطع کافی همسو با نیازهای بازار سرمایه در مقطع کارشناسی وجود دارد، نیازی به تعریف دوره‌هایی هم جهت با مفاهیم بازار سرمایه در مقطع کارشناسی احساس نمی‌شود. وی خاطرنشان کرد: اما شرکت اطلاع‌رسانی و خدمات بورس در زمینه تعریف دوره هایMBA و DBA اقدام به ایجاد چنین دوره‌هایی متناسب با نیازهای بازار سرمایه کرده است. در حال حاضر متقاضیان MBA بازار سرمایه می‌تواند در ۴ مرکز دانشگاهی شامل دانشگاه الزهرا، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه خوارزمی و سازمان مدیریت صنعتی، به تحصیل در دوره مذکور بپردازند. پس از فارغ‌التحصیلی در آن دو گواهینامه حرفه‌ای اصول بازار سرمایه و تحلیلگری سازمان بورس و اوراق بهادار را دریافت کنند. مدیرعامل شرکت اطلاع‌رسانی و اطلاع‌رسانی و خدمات بورس تهران در خصوص راه‌اندازی دوره‌های DBA بازار سرمایه از ترم پیش رو افزود: دوره یادشده از ابتدای ترم پاییز دایر خواهد شد و رویکرد آن به مباحث مالی رویکردی کلاسیک است. بر این اساس دوره MBA مدیریت کسب و کار بازار سرمایه است و حضور در آن نیازمند داشتن مدرک کارشناسی خواهد بود. این در حالی است که DBA معادل دکتری خواهد بود و پیش نیاز حضور در آن داشتن مدرک کارشناسی ارشد مرتبط با بازار سرمایه است. طول مدت زمان دوره مورد بحث همچون MBA 2 سال است. بر این اساس دو دوره علمی یاد شده دوره‌های علمی آزاد هستند و با مقاطع تحصیلی متفاوت خواهند بود. لازم به ذکر است که فارغ‌التحصیلان دوره MBA در پایان حضور خود در این دوره‌ها موفق به دریافت شرکت موفق به دریافت گواهی اصول و تحلیلگری بازار سرمایه خواهند شد. این در حالی است که فارغ‌التحصیلان دوره DBA گواهی مدیریت نهادها و سبد گردانی دریافت خواهند کرد.
فین‌تک دانش‌آموزی، دوره‌ای برای خودکفایی مالی
مدیرعامل شرکت اطلاع‌رسانی و خدمات بورس تهران در پایان از فعالیت‌های نظیر فین تک دانش‌آموزی لیگ ستارگان نام برد و به شرح آنها پرداخت. فلاح در زمینه معرفی فین‌تک دانش‌آموزی گفت: ساز و کار یادشده در نظر دارد تا با تربیت و تقویت و دانش مالی دانش‌آموزان آنها را در جهت خلق ثروت و کارآفرینی آماده کند. همچنین در لیگ ستارگان بورس سعی شده تا دانشجویان را در دریافت ارایه گواهی معتبر از دانشگاه‌ها در لیگ شرکت دهیم و با ارایه اعتبار، آنها در مسابقه خرید و فروش سهام با هم به رقابت بپردازند. این رویداد در سال گذشته با حضور تیم‌های دانشجویی ایران و پنج کشور دیگر برگزار شد و با تقدیر کمیسیون سازمان بین‌المللی کمیسیون‌های اوراق بهادار رو‌به‌رو شد.
