گروه بورس|محمد‌امین خدابخش|
معاملات روز گذشته بازار سهام رنگ و بوی متفاوتی داشت . در این روز پس از مدت‌ها شاهد آن بودیم که نمادهای سنگین‌تر بازار سهام پس از چند هفته مجددا به مسیر رونق بازگشتند و ضمن فائق آمدن بر جریان عرضه شکل گرفته، توانستند با افزایش قیمت معاملات خود را به اتمام برسانند. به موجب همین رشد روز گذشته شاخص بورس تهران جهشی 1.67 درصدی کرد و ضمن ثبت رشد 4 هزار و 294 واحدی به سطح 261 هزار و 391 واحدی رسید. به این ترتیب نماگر اصلی بازار سهام برای اولین‌بار در تاریخ محاسبه «تدپیکس» وارد کانال 261 هزار واحدی شد. این رشد اگرچه بی‌سابقه بود و توجه بسیاری را به خود جلب کرد اما نتوانست رکورد ارزش بازار را که درتاریخ 23 تیرماه به 962 هزار و 509 میلیارد تومان رسیده بود، بشکند. بر این اساس هفته معاملاتی اخیر در حالی خاتمه یافت که ارزش بازار در بورس تهران رقمی برابر با 959 هزار و 631 میلیارد تومان داشته است.
رخوت پس از مجامع، رونق بازار پایه
بورس و فرابورس که در نخستین ماه‌های سال رونقی مثال زدنی را شاهد بودند و توانستند در شرایط سکون بازارهای موازی توجه سرمایه‌گذاران را به خود جلب کنند، پس از پایان فصل مجامع رخوتی نسبی را در روند معاملات تجربه کردند. همین امر سبب شد تا در دو هفته اخیر بسیاری از سرمایه‌گذاران نسبت به تداوم رشد پر قدرت قیمت‌ها در ادامه تابستان تردید کنند و آنها که پیش از این در نمادهای بنیادی سهامداری می‌کردند، برای جا نماندن از کاروان سودهای
سریع‌الوصول بازار پایه، وارد این بازارها شوند.
به دنبال همین رویداد نگرانی‌ها از افزایش ریسک معاملات در بازار سهام افزایش یافت و موجب شد تا تحلیلگران بسیاری نسبت به آینده معاملات سهم‌های کوچک به خصوص در نمادهای بازار پایه‌ای هشدار دهند.در هفته‌های اخیر، اگرچه افت نسبی قیمت‌ها پس از تقسیم سود در مجامع (مخصوصا در نمادهای دارای شرایط بنیادی مناسب) امری دور از انتظار نبود با این حال عوامل خارجی موثر بر روند قیمت بسیاری از نمادها به خصوص فلزی-معدنی‌ها و پتروپالایشی‌ها سبب شد تا اقبال دوباره به این نمادها از سوی فعالان بازار در سایه تردید قرار گیرد و جبران قیمت کاهش یافته مخصوصا در نمادها فعال در صنعت پتروشیمی سخت شود. دلیل اصلی این امر را می‌توان در تحولات رخ داده در بازارهای جهانی جست‌وجو کرد. در واقع بخش مهمی از رخوت بازار در روزهای گذشته را می‌توان ناشی از عدم اطمینان از آینده تقاضا در بازارهای جهانی دانست که به بورس تهران وارد شد.
قیمت‌های جهانی در مسیر صعود
بر این اساس نیمه نخست مردادماه را می‌توان دوره ترس از رکورد در اقتصادهای عمده دنیا دانست. نمادهای عمده بازار سهام ایران که اغلب، بیشتر درآمد خود را از فروش کالاهای اساسی در خارج از مرزهای کشور به دست می‌آورند، در سایه ترس معامله‌گران بین‌المللی از کاهش تقاضا در کشورهای بزرگی نظیر ایالات متحده و جمهوری خلق چین، با بی‌مهری سرمایه‌گذاران داخلی رو به رو شدند. در واقع ترس از کاهش فروش این نمادها بود که کیفیت سودسازی آنها را در ادامه سال مالی 98 با ابهام مواجه کرد. این ابهام اگرچه در ذهن بسیاری از تحلیلگران و فعالان با سابقه بازار محل چندانی از اعراب نداشت، با این وجود توانست، انگیزه خریداران به خصوص فعالان خرد بازار را برای سهامداری و سرمایه‌گذاری در نمادهای اینچنینی بکاهد.
صلح نسبی در جنگ تجاری چین و امریکا
حال به نظر می‌رسد که به تعویق افتادن اعمال تعرفه 10 درصدی بر 300 میلیارد دلار از کالای چینی که پیشتر از سوی دونالد ترامپ اعلام شده بود، موجب شده تا بازارهای جهانی و همگام با آن بورس و فرابورس نیز در داخل کشور با موج تازه‌ای از امید مواجه شوند. از آنجایی که این خبر می‌تواند حداقل به‌طور موقتی از اضطراب تحلیلگران بکاهد و چشم‌انداز رشد اقتصادی در دو گوشه اقیانوس آرام را تقویت کند، بنابراین دور
از ذهن نخواهد بود که در کوتاه‌مدت قیمت فلزات اساسی و فرآورده‌های نفتی اندکی رشد کنند؛ خبری که برای معاملات نمادهایی نظیر «فولاد»، «کگل» و «فملی» بسیار سازنده است.
شروعی دوباره در بورس تهران
در همین راستا و به منظور بررسی وضعیت نمادهای عمدتا دلاری بازار (شامل فلزی‌ها و پتروپالایشی‌ها) به مصاحبه با ولید هلالات کارشناس بازار سرمایه و رییس هیات‌مدیره شرکت سبدگردان اقتصاد بیدار به گفت‌وگو پرداختیم و دلایل رشد دیروز را جویا شدیم.
وی در پاسخ به این سوال که آیا رشد روز چهارشنبه می‌تواند به دور تازه‌ای از رونق منتهی شود، گفت: شروع دور تازه‌ای از رشد قیمت سهام دلایل گوناگونی می‌طلبد و تابع مولفه‌های متفاوتی است. از این رو می‌توان در نظر گرفت، همان‌گونه که افت قیمت کالاهای اساسی به واسطه تشدید تنش‌های تجاری موجب کاهش اندک قیمت‌ها شد، رشد قیمت این کالاها نیز نمی‌تواند به تنهایی موجب افزایش مداوم بهای سهام آنها شود.
وی در ادامه افزود: آنچه جز نوسان بازارهای جهانی در بررسی حرکت قیمت‌ها در بورس و فرابورس باید مد نظر قرار گیرد، تاثیرات شگرفی است که تا این جای کار سودسازی شرکت‌ها از نرخ دلار نیمایی پذیرفته است. در حالی که میانگین قیمت هر دلار امریکا در فصل بهار زیر ده‌هزار تومان بوده، تا به اینجای کار قیمت ارز یاد شده در سامانه نیما به حدود 11 هزار و 400 تومان رسیده است. بنا بر این می‌توان اینگونه در نظر گرفت که حتی کاهش ده درصدی قیمت محصولات فروخته شده در شرکت‌های کالا محور، از آنجا که اثر افزایش قیمت‌ها در سامانه نیما خنثی می‌شود نمی‌تواند تاثیر مهمی بر درآمدزایی شرکت‌ها داشته باشد، مضاف بر اینکه سود ساخته شده در سه‌ماهه بهار در تابستان نیز قابل تکرار است و تاکنون هیچ گواهی مبنی بر ایجاد خلل در فعالیت شرکت‌های مورد بحث مشاهده نشده است.
هلالات ادامه داد: بازار همواره در شرایط بی‌تصمیمی از خبرها نوسان می‌سازد و نمی‌توان، رشد یک روزه قیمت‌ها را به عنوان دلیلی برای صعود یک نفس شاخص‌ها قلمداد کرد. در این میان آنچه حائز اهمیت خواهد بود عکس‌العمل ایران به بدعهدی طرفین برجام در قالب گام سوم است. بنا بر این این مهم‌ترین مساله سیاسی پیش رو برای بازار سرمایه خواهد بود که می‌تواند، بر تصمیم‌گیری فعالان و ریسک استنباط شده از سوی سرمایه‌گذاران اثر بگذارد.
احتمال تداوم رونق بازار
در گزارش‌های 6 ماهه
این کارشناس بازار سهام در خصوص شرایط بنیادی نمادها سنگین بازار مانند فلزی- معدنی‌ها نیز گفت: سودهای سه ماهه گزارش شده در فصل بهار، حاکی از آن است که سال جاری از ابتدا برای بسیاری از شرکت‌ها مناسب بوده، بنابراین می‌توان انتظار داشت که در صورت تکرار گزارش‌های سه‌ماهه در عملکرد شش‌ماهه شرکت‌ها شاهد کاهش نسبت قیمت به درآمد نمادها و استقبال دوباره بازار از کامودیتی محورها باشیم.
غافلگیری بازار از نرخ خوراک پتروشیمی‌ها
هلالات شرایط صنعت پتروشیمی را اینگونه ارزیابی کرد: آنچه در بررسی عملکرد شرکت‌های پتروشیمی حایز اهمیت است، کم بودن نرخ خوراک گزارش شده در عملکرد سه‌ماهه آنها است. در حالی که تحلیلگران در بررسی‌های خود انتظار ارقامی در حدود 11 سنت را به ازای هر متر مکعب گاز خوراک می‌کشیدند، گزارش‌ها حکایت از آن داشت که قیمت هر مترمکعب گاز بر اساس نرخ نیمایی در حدود 6 سنت فرض شده که اگر در ادامه سال جاری تغییر نکند تاثیر بسزایی در سودسازی و درآمدزایی شرکت‌های پتروشیمی خواهد داشت.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به آنچه در بازارهای جهانی اتفاق افتاده می‌توان گفت که در حال حاضر مهم‌ترین عوامل دخیل در درآمد شرکت‌ها وابسته به متغیرهای داخلی نظیر اتفاقات سیاسی و قیمت دلار نیمایی است، چرا که در مقایسه با بهای داخلی، تغییرات قیمت در بازارهای جهان عمدتا
ناچیز است.
این کارشناس بازار سرمایه در خصوص وضعیت پالایشی‌ها گفت: آنچه دنیا اتفاق افتاده افزایش تقاضا در مقابل کاهش عرضه مواد خام این صنایع است. بنابراین سود پالایشگاه‌ها نیز افزایش قابل توجهی داشته. اما آنچه در داخل حایز اهمیت است این است که شرکت‌های پالایشی تحریم پذیر نیستند و این عامل موجب شده ریسک معاملات آنها پایین‌تر از نمادهای پیشتر اشاره شده باشد.
رشد سهام انبوه‌سازی پس از بازار مسکن
گروه انبوه‌سازی، روز گذشته با رشد 2.8 درصدی توانست تمام رکورد‌های قبلی خود را بشکند و در ارتفاع 1701 واحدی توقف کند. نگاهی به سهام این گروه، حاکی از این است که نسبت P/E آنها در طیفی از 9.8 تا 383 است که با توجه به اینکه P/E سود سپرده بانکی 6.6 (سود بانکی 15 درصد) است، این گروه هنوز به نسبت سپرده بانکی از جذابیت برخوردار نیست. اما از طرف دیگر شاهد آن هستیم که وجوه نقد ورودی به این گروه به نسبت مشابه سال قبل، روند افزایشی دارد و شبیه به حالتی دارد که بازار از رشد آنها غافل شده و اکنون برای تامین ارزش جایگزینی به سمت آنها روی آورده است.
در همین خصوص سلمان خادم المله، فعال بازار سرمایه و کارشناس بازار مسکن در گفت‌وگو با «تعادل» در خصوص دلایل رشد روزهای اخیر گروه انبوه‌سازی گفت: رشد اخیر سهام گروه انبوه‌سازی به‌طور عمده مربوط به بحث ارزش جایگزینی پروژه‌ها می‌شود. در واقع اکنون شرایط بازار مسکن نسبت به 4 الی 5 ماه قبل بهتر شده، به صورتی که با وجود اندکی کاهش نرخ، اما اکنون حجم معاملات کمی افزایش یافته و همین موضوع نشان‌دهنده بهبود شرایط بازار مسکن است. وی افزود: این موضوع اثر خود را در بازار ملک و شرکت‌های ساختمانی گذاشته و حال خود را در گروه انبوه‌سازی نشان داده است. شرکت‌های ساختمانی نیز از وضعیت رشد ارزش جایگزینی استفاده می‌کنند. همچنین باید توجه داشت که رشد سهام گروه انبوه‌سازی، با کمی تاخیر نسبت به بازار مسکن رخ می‌دهد و اکنون، رشد سهام این گروه منطقی به نظر می‌رسد.
