گروه بورس|
از اواسط اردیبهشت ماه تا اواخر تیر، شرکت‌های ناشر سهام در بورس و فرابورس که عمدتا ادوار مالی سالانه انتهای اسفندی دارند، اقدام به برگزاری مجامع می‌کنند. در آن مجامع، تکلیف سود و زیان، سودتقسیمی، افزایش سرمایه، تغییرات هیات‌مدیره شرکت، طرح‌های توسعه‌ای و امثالهم مشخص می‌شود و سرمایه‌گذارانی که با سهام خود به مجمع می‌روند تا سود سالانه نیز دریافت کنند، نسبت به اخبار مجامع بسیار حساس هستند. در این گزارش، مقایسه‌ای میان دو سهم «پاسا» و « وزمین» انجام شده است که اولی بیشترین میزان سودسازی در سال 97 را برای سهامداران خود به ارمغان آورده و دومی بیشترین میزان کاهش سود و به عبارتی ساخت زیان را داشته است. لازم به ذکر است که این گزارش بر اساس اطلاعاتی که در سایت مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران وجود دارد، به روز شده است.
کاهش هزینه مالی پاسا
بیشترین رشد سود مربوط به پاسا (ایران‌یاساتایرورابر) است که با 5286 درصد ساخت سود در پایان دوره 12 ماهه سال 97 نسبت به سال قبل، 7 ریال ضرر خود را تبدیل به 363 ریال سود کرد. سهامداران عمده این شرکت، شامل شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کشوری، صندوق بازنشستگی کشوری، شرکت سرمایه‌گذاری نفت وگاز و پتروشیمی تامین می‌شود و 22 درصد نیز سهام شناور دارد.
این شرکت در صنعت لاستیک و پلاستیک و در بازار دوم بورس مورد معامله قرار می‌گیرد. موضوع فعالیت آن نیز تولید انواع تایر و تیوب دوچرخه وموتور سیکلت و فرآوردهای لاستیکی است. بررسی مقایسه‌ای نسبت‌های مالی این شرکت بر اساس صورت‌های مالی آن، گواه آن است که درصد بازده دارایی آن که در پایان 12 ماهه سال 96، به عدد منفی 0.2 درصد رسیده بود، با رشد چشمگیری در پایان سال 97 به 10.7 درصد رسید. حاشیه سود ناخالص آن نیز اکنون به 22.6درصد رسیده، در حالی که این رقم در پایان سال مالی 12 ماهه 96، 14 درصد بود. اما در مقابل هزینه بهره به نسبت سود عملیاتی کاهش یافته و از 121 درصد 96 به 36 درصد به سال 97 رسیده و بیراه نیست اگر بگوییم که یکی از دلایل سودسازی این شرکت، کاهش هزینه‌های مالی این شرکت بوده است.
صاحبان سهام وزمین در زیان مفرط
بانک ایران زمین، بیشترین میزان کاهش سودسازی را در میان تمام شرکت‌های بورسی داشته است. وزمین با 7025 درصد زیان‌سازی، سود 75 تومانی سال 96 را به 521 4 ریال زیان ساخته است. این شرکت بازار پایه‌ای، سهامداران عمده زیادی دارد که بزرگ‌ترین سهام آن، سرمایه‌گذاری اهداف با داشتن 5 درصد از سهام این شرکت است.
در پایان دوره مالی سال 97 این شرکت، دوره گردش حساب‌های دریافتنی و همچنین دوره گردش حساب‌های پرداختنی آن، کمی افزایش نسبت به سال 96 داشته اما بسیاری از نسبت‌های مالی مهم نظیر درصد رشد یا نزول حاشیه سود خالص، حاشیه سود ناخالص، هزینه بهره به سود عملیاتی، سود عملیاتی به سود ناخالص، بازده دارایی از سال 92 تاکنون بدون تغییر صفر مانده‌اند. همچنین بدهی این شرکت به حساب حقوق صاحبان سهام 15 درصد نزول داشته است و همین موضوع را می‌توان به عنوان اصلی‌ترین دلیل ایجاد زیان این شرکت برشمرد. در واقع اگر این اصل در حسابداری را در نظر بگیریم که دارایی یک شرکت برابر با جمع بدهی‌ها به اضافه حقوق صاحبان سهام است، می‌توانیم درک بهتری از دلیل این ححم بالای ساخت زیان داشته باشیم.
چه سهمی بخریم؟
حال در شرایطی که این میزان از نوسان میان سودسازی تا زیان‌سازی در بازار وجود دارد، عوامل سیاسی داخلی و خارجی و همچنین تحریم‌های اقتصادی سبب افزایش فشار به شرکت‌ها شده‌اند، این سوال پیش می‌آید که خرید چه سهمی از چه گروهی می‌تواند ریسک کمتر و بازده بیشتری داشته باشد. حسن رضایی‌پور، کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که کدام صنایع این روزها برای خرید قابل اعتمادترند، گفت: شرایط حاکم بر بازار سرمایه امروز ناشی از ریسک‌های سیاسی و تحریم‌هاست در این شرایط پیش‌بینی سودآوری شرکت‌ها بسیار دشوار بوده به طوری که در غالب صنایع مادر و صنایع ارز محور شاهد نوسان در میزان فروش و تولید درآمد هستیم. البته نباید فراموش کرد که دور بودن ایران از بازار جهانی به واسطه موقعیت منطقه‌ای و مزیت نسبی صنایع در تولید مواد اولیه به ویژه نفت و فرآورده‌های نفتی مدت زیادی نمی‌تواند ادامه داشته باشد و قاعدتا سهام بنیادی به خصوص نفت و فرآورده‌های نفتی، مواد معدنی و فلزات اساسی همواره پتانسیل خوبی برای سرمایه‌گذاری بلندمدت دارند؛ از سوی دیگر با توجه به افزایش قیمت کالاهای مصرفی و مواد غذایی در داخل و بازار منطقه‌ای موجود برای این کالاها صنایع تولیدی سلولزی، غذایی و دارویی می‌تواند در میان مدت بازده خوبی داشته باشد.
این کارشناس بازار سرمایه در خصوص مجامع اظهار کرد: مجامع در قانون تجارت از مهم‌ترین ارکان شرکت به شمار رفته و اصلی‌ترین نقش سهامداران در سرنوشت شرکت را سهامداران بازی می‌کنند. حق رای، تعیین مدیران شرکت، تقسیم سود، انتخاب حسابرس و بازرس از جمله اصلی‌ترین حقوق سهامدار است.
رضایی‌پور عمده‌ترین ریسک حاضر از سوی سرمایه‌گذاران را ریسک سیاسی و سایه تحریم‌ها دانست و تصریح کرد: این ریسک همواره با اقتصاد ایران و کشورهای منطقه به سبب توسعه طلبی ابرقدرت‌ها بوده و خواهد بود، اما ابهام در برنامه‌های ارایه شده برای مقابله با تحریم‌ها، عدم تصمیم‌گیری یا عدم انتشار سیاست‌های مقابله با ریسک‌ها همگی سبب ایجاد شرایط عدم اطمینان شده است. وی بیان کرد: به عنوان مثال اعلام نشدن شفاف نرخ تسعیر ارز در بانک‌ها یا ابهام در نحوه و نرخ بازگشت ارز حاصل از صادرات (سامانه نیما یا بازار متشکل ارزی) از جمله ریسک‌هایی است که به دلیل عدم اطلاع‌رسانی به سرمایه‌گذاران همواره سرمایه‌گذاری را در معرض ریسک قرار می‌دهد.
