گروه بورس|
ریسک، یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی و سرمایه‌گذاری باید مد نظر قرار بدهند. طبعا هرچقدر ریسک بالاتر برود، بازدهی نیز با افزایش مواجه خواهد شد و این موضوع در بازار پایه که حدنوسان آن بازار است که گاه شرکت‌های بسیار ارزنده در آن حضور دارند، دیده می‌شود. اما فرابورس ایران به منظور کاهش ریسک در این بازار، ضمن نگهداشتن امکانات مربوط به کسب بازدهی بالا، اقدام به ایجاد تغییراتی در این بازار کرده است.
عوض شدن شمایل بازار پایه فرابورس از حالت بازار الف، ب و ج به بازارهای قرمز، زرد و نارنجی تصمیمی است که در ماه‌های انتهایی سال گذشته توسط فرابورس اعلام شد و قرار بود که از خرداد ماه امسال، اجرایی شود. به همین منظور قرار است از بیستم خردادماه سال جاری، تمامی سهام بازار پایه برای انتقال به بازار جدید، بسته شوند. یکی از مهم‌ترین مختصات بازار جدید نیز، این است که معاملات این بازار در اتاق تاریک صورت خواهد گرفت. بنابراین به نظر می‌رسد که معامله گران زیادی، پایش خواهند شد، زیرا دیگر نمی‌توانند با مشاهده روند معاملات دیگران، اقدام به تصمیم‌گیری کنند، بلکه باید بر اساس قوای تحلیلی خود به معاملات بپردازند، لذا این انتظار می‌رود که ریسک لجام گسیخته این بازار، با کاهش مواجه شود.
وقتی که معاملات سهام شرکت‌ها در بازار پایه جدید آغاز شود، آیتم‌های مربوط به معاملات انجام‌شده اعم از قیمت پایانی معاملات سهم، دامنه نوسان قیمت و نیز حجم و ارزش معاملات مانند گذشته مشخص است و در تابلو معاملات نیز انتشار می‌یابد. تنها سفارش‌گذاری معاملات با ساز و کار معاملاتی اتاق تاریک انجام خواهد شد.
بخش‌بندی بازار به 3 بخش بازار زرد، قرمز و نارنجی نیز برای افزایش شفافیت در بازار انجام می‌شود. در واقع عدم تقارن اطلاعاتی ناشران بازار پایه در طبقه‌بندی شرکت‌ها در تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز مد نظر قرار گرفته است.
امیر هامونی، مدیرعامل فرابورس در این خصوص گفت: معاملات بازار پایه کماکان بر اساس الگوریتم‌های مچینگ در سایر بازارهای فرابورس صورت می‌گیرد و عدم نمایش سفارش‌های خرید و فروش هیچگونه ابهامی در روند انجام معاملات ایجاد نمی‌کند.: این موضوع کمک می‌کند تا فرد بر اساس تحلیل خود و به دور از هیجانات کاذب و گمراه‌کننده اقدام به سفارش‌گذاری در این بازار کند.
وی با اشاره به اینکه در بازارهای مختلف، معاملات بر اساس انتظارات شکل می‌گیرد و انتظارات نیز بر اساس اطلاعات مالی هر فرد از سهام مورد معامله برآورد می‌شود، افزود: هدف از عدم نمایش سفارش‌های خرید و فروش در بازار پایه جدید همچون سایر بورس‌های معتبر دنیا آن بوده که سهامداران انتظارات خود را بر اساس تحلیل و تصمیم خود شکل دهند و در خصوص خرید و فروش سهم در بازار پایه تصمیم‌گیری کنند نه آنکه تحت تاثیر سیگنال‌هایی که از سوی برخی افراد و گروه‌ها روی سهم‌ها داده می‌شود در معاملات حضور پیدا کنند.
مدیرعامل فرابورس نمایش سفارش‌های خرید و فروش را در بازار پایه، فراهم کردن امکان سیگنال‌دهی برخی افراد و گروه‌ها در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی دانست و بیان کرد: این موضوع سبب می‌شود تا دستکاری قیمت و القای ظاهر گمراه‌کننده از روند معاملات با استناد به صف خرید یا فروش سهام مورد نظر توسط سیگنال‌دهنده‌ها راحت‌تر شود، اما با عدم نمایش سفارش‌های خرید و فروش، سهامداران به مراتب کمتر تحت تاثیر هیجانات قرار می‌گیرند و ورود سفارش‌ها به میزان بیشتری در نتیجه تصمیم و تحلیل خود سرمایه‌گذاران خواهد بود.
ابتدا قرمزها تاریک شوند
همچنین روح‌الله میرصانعی، دبیرکل کانون کارگزاران اجرای شیوه مخفی شدن سفارشات خرید و فروش یا همان معاملات Dark را در بازار پیش گشایش اغلب بورس‌ها مکانیزمی برای جلوگیری از دستکاری بازار دانست و افزود: البته این معاملات در این بورس‌ها تنها در زمان پیش گشایش Dark است و در معاملات عادی Dark نیست، اما بطور کلی اگر بخواهیم به این سمت برویم پیشنهاد من این است که باید خیلی تدریجی حرکت کنیم تا شرایط برای معامله گران قابل هضم شود.زیرا سرمایه‌گذاران ما به چنین روشی عادت ندارند.
وی در ادامه افزود: البته ممکن است سرمایه‌گذاری که تاکنون در این شیوه معامله نکرده است دچار اضطراب شود و نتواند به سرعت با این قانون که البته به نفع وی نیز هست ارتباط لازم را برقرار کند. پیشنهاد من این است که به جای اینکه هر سه بازار زرد، نارنجی و قرمز را به یک باره وارد رقابت Dark کنیم، بهتر است ابتدا از بازار قرمز شروع کنیم که شامل تعداد سهام کمتری است. بازار نارنجی نیز فقط در پیش گشایش مشمول این قانون و خود معاملات آن عادی انجام شود و فعلا داد و ستد در بازار زرد مانند بورس و فرابورس عادی انجام شود.
وی خاطرنشان کرد: در این شرایط واکنش‌ها نیز کمتر خواهد بود و امکان بیشتری برای رسیدن به نتایج مثبت این فرآیند ایجاد می‌شود.
میرصانعی با تاکید بر دغدغه ارکان بازار سرمایه برای ایفای نقش بهینه نظارتی خود در بازارها یادآور شد: سرمایه‌گذاران در برخورد با هر دستورالعمل و شیوه جدید مقاومت‌هایی دارند و همچنین دغدغه‌هایی برای آنها ایجاد می‌شود. بنابر این باید برای شفاف‌سازی و کاهش این دغدغه‌ها برنامه‌ریزی کنیم.
دبیرکل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار لزوم فرهنگسازی و افزایش دانش سرمایه‌گذاری را در کنار اجرای شیوه‌های نظارتی مهم خواند و تصریح کرد: برای اجرای بهتر تصمیم‌های گرفته شده باید نهاد تصمیم‌ساز با انعطاف بیشتری حرکت کند تا به سرمایه‌گذاران امکان آشنایی با شیوه جدید معاملات داده شود.
راهی برای جلوگیری از رشد سهام غیر ارزنده
شاهین چراغی، عضو شورای عالی بورس نیز نبود قوانین و مقررات برای افشای اطلاعات در فضای مجازی کشور را برای بازار سرمایه آسیبی جدی خواند و تصریح کرد: این مساله سبب شده تا هر فردی با هر انگیزه‌ای از طریق حضور در فضای مجازی و ایجاد کانال و گروه و تکیه بر تبلیغات، سرمایه‌گذاران را تحت تاثیر قرار دهد و با جوسازی یا ایجاد تقاضای کاذب، سرمایه‌گذاران را به سمت برخی سهام غیرارزنده هدایت کنند.
وی ادامه داد: چنانچه سال گذشته در بازار پایه شاهد این مساله بودیم که سهام برخی شرکت‌ها که حتی زیان ده نیز بودند تا ۵۰۰ درصد رشد داشت، در حالی که حتی در بورس یا شرکت‌های موجود در تابلوی اصلی فرابورس که جزو نهادهای خوب بازار سرمایه هستند نیز شاهد چنین رشدی
نبودیم.
رییس هیات‌مدیره کارگزاری مهر آفرین گفت: این طبیعی است که تصمیم فرابورس در مخفی کردن سفارشات خرید و فروش، واکنش برخی ذینفعان را در پی داشته باشد؛ همواره افرادی هستند که با سوءاستفاده از میزان اطلاعات دیگران و ابزار شایعه سرمایه‌گذاران را ترغیب می‌کنند و با جهت دادن به قیمت‌ها به سودهای هنگفتی در بازاری مانند بازار پایه می‌رسند.
چراغی افزود: در سال‌های گذشته شاهد این نوع اتفاقات بودیم که سبب بلوکه شدن سرمایه افراد در برخی نمادها شد و پس از سال‌ها این نمادها توانستند به تابلوی معاملات بازگردند و حقوق سهامداران زنده شود.
به گزارش سنا، رییس هیات‌مدیره کارگزاری مهرآفرین شروع هر اقدامی را سخت و نیازمند صبوری و ثبات قدم دانست و گفت: اجرای هر تصمیم یک نقطه شروع دارد. در این میان ممکن است برخی افراد که با این اقدام منافعشان به خطر می‌افتد با توسل به مسائلی همچون مسائل شرعی و اعتقادی برای سیاه‌نمایی در این زمینه تلاش کنند و در بستری همچون فضای مجازی که قوانینی برای برخورد با شایعات وجود ندارد اقدام به انتشار تحلیل‌های بی‌اساس و کذب کنند تا با ایجاد اضطراب سرمایه‌گذاران را به واکنش وادارند که البته این اقدامات می‌تواند با شفاف‌سازی‌های صورت گرفته یا در حال انجام مدیران فرابورس و کارشناسان خبره بازار سرمایه خنثی شود.
