گروه بورس| سمیرا ابراهیمی|
هر محصولی که در بورس کالا مورد معامله قرار
می‌گیرد، در واقع مسیر خود از معاملات کف بازاری جدا کرده و در ساز و کاری منظم که قابلیت تعقیب و رصد قیمتی روی تابلوها را دارد و می تواند ابزاری منظم برای پیش بینی را به تولیدکنندگان پایین دستی که نیاز به خرید مواد اولیه را دارند، اعطا کند و همچنین ابزار تحلیلی باشد برای معامله گران بورس‌های کالایی.
اگر کمی به عقب برگردیم، در واقع از شهریور سال ۸۲ که بورس کالا راه اندازی و مکانیزم عرضه در بورس و کشف قیمت از طریق رقابت میان خریداران مطرح شد، متوجه می شویم که قیمت‌ها به یکباره از نرخ‌های دستوری به قیمت‌های حاشیه بازار نزدیک شد و در نهایت سودی که تا پیش از این به جیب واسطه‌ها می رفت به تولید و تولیدکنندگان بازگشت. این بازگشت سود به تولید سبب شد شرکت‌ها بتوانند توسعه‌های خود را دنبال و طرح‌های توسعه را اجرا کنند. همچنین ظرفیت‌های تولیدی در شرکت‌ها افزایش پیدا کرد و در نتیجه آن، انگیزه بخش خصوصی برای حضور در صنعت فولاد، قوت گرفت و آنها نیز به جرگه تولیدکنندگان پیوستند.
حال در روزهای اخیر، قیمت فولاد در بازارهای جهانی بالا رفته و قیمت دلار نیز روند صعودی داشته که این دوعامل بر قیمت محصولات فولادی در بازار داخل نیز تاثیر گذاشته است.
علت نوسانات فولاد چیست
محمودرضا الهی فرد، مدیرعامل کارگزاری سی‌ولکس
در گفت و گو با «تعادل» اظهار کرد: نوسانات قیمت فولاد ، عمدتا به دلیل نوسانات قیمت ارز در داخل کشور و یا بهتر است بگوییم کم ارزش شدن پول ملی ، نوسانات قیمت جهانی فولاد و وضعیت صادرات و واردات آن بوده است .
وی افزود: باید توجه داشت که فولاد، جزو کالاهایی است که به طور مستقیم از قیمت‌های جهانی متاثر است. دلیل این امر نیز این است که کشور ما هم صادرات فولاد دارد و هم واردات فولاد . قیمت‌های فولاد و مواد اولیه آن از جمله سنگ آهن ، قراضه فولادی و همچنین تجهیزات مورد نیاز کارخانجات فولادسازی همگی یا باید از خارج وارد شوند و یا قیمت آنها متاثر از قیمت‌های جهانی است. لذا هرگونه تغییرات در قیمت‌های جهانی و یا تغییر در نرخ ارز ، سریعا روی قیمت‌های داخلی فولاد اثر
می‌گذارد .به گفته الهی فرد، بنابراین کیفیت صادرات و واردات نیز نقش مهمی در تعیین قیمت فولاد در داخل کشور دارد. بدین گونه که وقتی قیمت تمام شده فولاد وارداتی بالاتر از قیمت‌های داخلی قرار گیرد
(خواه به دلیل افزایش قیمت‌های جهانی و یا به دلیل افزایش نرخ ارز در داخل کشور) و اینکه امکان واردات به کشور میسر نباشد ، قیمت‌های داخلی فولاد را تحت تاثیر قرار می دهد. همچنین با توجه به اینکه تولید فولاد کشور به جز در خصوص فولادهای کیفی و خاص و سایزهای محدودی از فولادهای معمولی، بیشتر از تقاضای داخلی آن است، فولادسازان بخشی از امکان محصولات تولیدی خویش را به خارج کشور صادر می کنند و طی سال‌های اخیر بخش قابل توجهی از تولیدات فولادسازان داخلی صادر شده است. بنابراین وقتی ارزش کالا در خارج از کشور به دلیل افزایش نرخ ارز و یا افزایش قیمت‌های جهانی افرایش پیدا می‌کند، بر قیمت داخلی آن نیز تاثیر می‌گذارد.
نقش بورس کالا در تنظیم بازار فولاد
مدیرعامل کارگزاری سی ولکس در ادامه به نقش کالا در تنظیم این بازار پرداخت و گفت: در این بازار، می توان به کارکردهای مهم بورس کالا پرداخت که شفافیت دادوستدها و دسترسی به اطلاعات معاملات انجام شده ، از مهم ترین آنهاست. از آنجایی که بورس هر کشور دماسنج اقتصاد آن کشور است، لذا بورس نشان دهنده واقعیات اقتصاد کشور است و تصمیم گیران اقتصادی از این اطلاعات در جهت رفع مشکلات اقتصادی و بهبود اوضاع استفاده می کنند. الهی فرد خاطرنشان کرد: هرچند به دلیل محدودیت‌های موجود کشور، برخی نهادها محدودیت‌هایی در روند معاملات بورس کالا و مکانیزم عرضه و تقاضا ایجاد می کنند،
اما همان‌طور که قبلا ذکر شد، بورس کالا واقعیات بازار کالا را نشان می‌دهد و به تصمیم گیران اقتصادی در بهبود وضعیت
کمک می رساند.
نقش تولیدکنندگان در تنظیم بازار فولاد
حمیدرضا عظیمیان، مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه نیز در گفت و گو با «تعادل» گفت: ما به عنوان تولیدکننده فولاد، آنقدر که توان داریم در بورس کالا عرضه انجام می دهیم و با قیمت کشف شده در این بازار، کالای خود را به فروش می رسانیم. نوسانات اخیر، حاصل هیجانات جانبی است که البته از نظر من موقتی به شمار می رود. بنابراین ما با عرضه بیشتر از افزایش قیمت‌ها جلوگیری خواهیم کرد.
وی در ادامه افزود: بستر بورس کالا را نمی توان صرفا ایجاد کننده منفعت یا ضرر و زیان برای مصرف کنندگان پایین دستی برشمرد. اما به هر حال کسانی که مصرف کنندگان کالا هستند و تقاضای خرید فولاد دارند، درخواست دارند که بورس کالا مچینگ را هم بپذیرد که بعضی از کسانی که نمی توانند به هر دلیل از بورس کالا خرید کنند، بتوانند مستقیما از کارخانه‌های فولاد خرید انجام دهند. اتحادیه لوازم خانگی و لوله و پروفیل‌ها هم 2 نامه به وزارت صنعت و بورس نوشتند که اجازه بدهند امکان مچینگ نیز در کنار معاملات فعلی قوت بگیرد. اگربه آنچه ما در بورس کالا انجام می دهیم، مچینگ نیز اضافه شود، می تواند این بازار را آرام نگه دارد.
گفتنی است مچینگ به این معناست که وقتی قیمتی در بورس کالا تعیین می شود، اگر کسی در فاصله تا عرضه بعدی به کارخانه نیز مراجعه کرد، بتواند به همان قیمت خرید انجام دهد.
عظیمیان در ادامه گفت: البته باید توجه داشت که ما اکنون مچینگ داریم اما انتظار می رود که بورس کالا این سیستم مچینگ را به رسمیت بشناسد تا بتوانند از ظرفیت‌های قانونی این موضوع استفاده کنند. هرچند بورس کالا هم نمی گوید این موضوع را به رسمیت نمی شناسد، اما مصرف کنندگان انتظار دارند که این موضوع مرتبا به تایید بورس کالا برسد.
آینده بازار فولاد در سال 98
چندی پیش رضا رحمانی، وزیر صنعت، معدن و تجارت در اظهار نظری گفت: رفع خودکفایی در بخش‌های مختلف از اولویت‌های دولت و وزارت صنعت، معدن و تجارت است. حال در بخش فولاد به خودکفایی رسیده ایم که اکنون در جمع 10 تولید کننده برتر فولاد جهانیم. در حال حاضر زنجیره تولید فولاد در کشور تکمیل شده و به همین دلیل صادرات مواد خام کاهش یافته است. بنابراین با توجه به توجه ویژه به صنعت ساختمان در سال آینده، انتظار
می رود که بازار فولاد در سال 98 تحریک شود.این اظهار نظر وزیر صنعت، در کنار پیش بینی تحلیلگران جهانی از افزایش قیمت جهانی فولاد در ماه‌های آینده، نشان از این دارد که افزایش قیمت فولاد در سال آینده شانس عملی شدن بالایی دارد. به همین دلیل تقاضای تولیدکنندگان پایین دستی قبل از این گرانی‌ها افزایش یافته است. در همین رابطه مدیرعامل فولاد مبارکه خاطرنشان کرد: ما سعی می کنیم با عرضه بیشتر و تولید خود نوسانات را به حداقل برسانیم. باید توجه داشت که در پایان سال هستیم و عده ای فکر می کنند در سال آینده قیمت‌ها افزایش خواهد داشت. به همین دلیل فشار تقاضا را افزایش داده اند.اما توصیه می کنیم که با روند بازار پیش بروند و نگران عرضه و گرانی قیمت نباشند. البته نمی توان به طور قطعی پیش بینی کرد که سال دیگر افزایش قیمت فولاد نداریم اما تمام تلاش‌مان را می کنیم که با عرضه بیشتر، کمترین افزایش نرخ را در سال آینده داشته باشیم.
