گروه بورس |مسعود کریمی|
صعود نماگرهای بازار سهام طی معاملات 2 اخیر تالار شیشه‌ای و ثبت افزایش بیش از 6 هزارو 500 واحدی شاخص (معادل 4.1 درصد رشد) جدای از ایجاد جذابیت برای قشر سرمایه‌گذار و ترغیب آنها برای ورود به بورس کشور، در واقع زنگ هشداری خواهد بود که برای متولی و نهاد ناظر بازار سهام به صدا در آمده است. چراکه صعود یک‌باره نماگر‌ها می‌تواند نقدینگی‌ها را با همان سرعتی که از روند داد و ستد‌ها خارج شدند، مجددا به سمت معاملات بازار سهام سوق دهد که در این زمینه همگام با فرصت به وجود آمده استارت دوباره عرضه‌های اولیه و جذب پول تازه می‌تواند به تعمیق بازار و توسعه صنایع کمک قابل ملاحظه‌ای کند و به نوعی از ورود پول به سمت بازارهای غیر مولد و سفته بازانه جلوگیری کند. به هر روی، تمدید مجدد تعلیق ایران از لیست سیاه FATF و حذف ریسک سیستماتیک برای مدتی محدود در کنار افزایش نرخ ارز و بهبود روند معاملاتی کامودیتی‌های جهان از جمله دلایل رشد این روز‌های بورس ایران محسوب می‌شوند. در همین حال، به اعتقاد اغلب کارشناسان بازار سرمایه اثرات تورمی چند وقت اخیر هنوز در بازار سهام بطور کامل مشاهده نشده است و پتانسیل در جهت رشد قیمت سهام شرکت‌ها همچنان وجود دارد که احتمالا با تداوم روند صعودی، جلب اعتماد برای مدیریت بخش مهمی از منابع که در دست مردم است می‌تواند فرصت مغتنمی برای سیاست‌گذار اقتصادی محسوب شود. به هر حال، با در نظر گرفتن این مهم که هیات اقتصادی چین در امریکا حضور دارد و 2 کشور تمایل زیادی به توافق تجاری مشترک دارند و در نقطه مقابل با توجه به سیگنال‌هایی که بازارهای جهانی از خود نشان می‌دهند، احتمال توافق بیش از پیش شده است. در همین حال، با توجه به اینکه هنوز تصمیم‌گیری نهایی در این خصوص گرفته نشده است اما احتمال رسیدن به یک جمع‌بندی مثبت طی روز‌هایی آتی همچنان از سوی فعالان اقتصادی بسیار بالا ارزیابی می‌شود که این مهم در صورت تحقق می‌تواند احتمال رشد نماگرهای مرتبط با بازارهای جهانی را طی روز‌های آینده بیشتر کند.
5 عامل صعودی
در این ارتباط، مهدی طحانی مدیر سرمایه‌گذاری شرکت مدیریت سرمایه کیان در خصوص چرایی صعود شاخص‌‌‌های بورسی در گفت‌وگو با «تعادل» عنوان کرد: طی 2 روز معاملاتی اخیر شاهد رشد بیش از 4 درصدی بازار سهام بودیم. بنابراین با نگاهی به عوامل اثر‌گذار در این روند مثبت مشاهده می‌شود که قیمت‌های نفت، مس و روی معاملات روز جمعه را با روندی مطلوب در بازارهای جهانی به پایان رساندند. این تحلیلگر بازار سرمایه خاطرنشان کرد: فروش مناسب محصولات شرکتهای بورسی در بورس کالا به عنوان عامل مهم دیگری است که از 10 روز گذشته شروع شد و اکنون با افزایش اهمیت بازار سهام به این موضوع شاهد اثر‌گذار این مهم در جریان داد و ستد‌ها هستیم. مدیر سرمایه‌گذاری شرکت مدیریت سرمایه کیان معتقد است، به ثبات رسیدن نرخ دلار در محدوده 12 الی 13 هزار تومان و فاصله این نرخ با نرخ سامانه نیما می‌تواند به عنوان فرصت بازار سرمایه برای رشد آتی آن محسوب شود.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به سایر عوامل صعودی بورس تهران نیز تاکید کرد: تعلیق FATF که حدودا تا خرداد ماه یا تیر ماه سال آینده صورت گرفت به نوعی سایه اتفاق بد را از روی معاملات حذف کرد. به گفته مهدی طحانی، با نگاهی به آمار گمرک مشاهده می‌شود که شرکتهای ایرانی در موضوع صادرات حدود 10 الی 20 درصد با کاهش همراه شدند و چنین مهمی نشان می‌دهد که شرکت‌ها خیلی در این خصوص ضعیف عمل نکرده‌اند. بنابراین می‌توان بر این نکته تاکید کرد که تحریم‌ها حداقل از لحاظ فروش مقداری صادرات موثر نبوده‌اند.
وی افزود: این دست از شرکت‌ها در خصوص نقل و انتقال پول و تخفیف‌هایی که به طرف‌های خارجی می‌دهند بعضا دچار چالش هستند. بر این اساس، مجموع عوامل فوق باعث شد که پول به سمت بازار سرمایه حرکت کند. از طرفی، برخی از حقوقی‌های بازار همگام با رشد نخست شاخص‌‌‌ها طی معاملات روز شنبه به نقد کردن سهام پرداختند. در همین حال، اگر در وضعیت اقتصادی فعلی که متاسفانه فضای سوداگرانه در آن قابل مشاهده است اگر مقداری بیشتر بازار سرمایه مورد توجه قرار بگیرد سرمایه‌گذاران خرد به‌جای خرید ماشین، طلا یا دلار به سمت بازار سهام حرکت خواهند کرد.
حرکت آهسته شاخص
مدیر سرمایه‌گذاری شرکت مدیریت سرمایه کیان در‌خصوص تداوم افزایش دماسنج بازار سهام طی روز‌های آتی نیز تصریح کرد: در معاملات روز یک‌شنبه شاهد کاهش شتاب افزایشی شاخص‌کل نسبت به داد و ستد‌های نخستن روز کاری بازار سهام بودیم. بنابراین، حرکت در مدار فعلی و احتمال منفی شدن بازار طی روز‌های آینده دور از ذهن نیست. مهدی طحانی نرخ دلار را عاملی مهم در حرکت بازار سهام دانست و گفت: نرخ دلار و روند ورود پول به بازار سهام طی روز‌های آینده عواملی مهم ارزیابی می‌شوند و در همین حال، پیش بینی می‌شود که شاخص با حرکت آهسته تا پایان فروردین ماه سال 1398 به سمت رقم 174 هزار واحدی حرکت کند.
از بازارهای جهانی تا بازارهای داخلی
از سویی دیگر، کامل ابراهیمیان مدیر معاملات کارگزاری بانک توسعه صادرات به تحلیل دلایل افزایش نماگرهای بازار سهام پرداخت و در گفت‌وگو با «تعادل» بیان کرد: طی 2 هفته اخیر موضوعاتی پیرامون بازار سهام رخ داد که رشد نرخ ارز و استقبال خریداران از محصولات شرکتهای معدنی، فلزی و پتروشیمی در بورس کالا از مهم‌ترین آنها محسوب می‌شود. این کارشناس بازار سرمایه رشد اخیر قیمت در بازارهای جهانی و توافق امریکا با چین را از دیگر عوامل اثر‌گذار در افزایش شاخص بورس کشور دانست. وی افزود: طی روز‌های گذشته شاهد رشد نسبی نرخ ارز بودیم که با افزایش این نرخ بطور قطع شرکتهای صادرات محور یا شرکت‌هایی که محصولات آنها با نرخ ارز آزاد قیمت‌گذاری می‌شود مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد.
کامل ابراهیمیان تاکید کرد: زمزمه‌هایی مبنی بر احتمال اینکه ارز نیمایی روندی منطقی بگیرد و خود را به ارز آزاد نزدیک کند نیز شنیده می‌شود. این در حالی است که حداقل فاصله بین دلار نیمایی و ارز آزاد می‌بایست در ارقامی کمتر از حالت فعلی قرار بگیرند چرا که فاصله کم این پارامتر‌ها باعث می‌شود شرکت‌هایی که صادرات محور هستند به نوعی ترغیب به عرضه ارز خود در سامانه نیما شوند، در غیر این صورت فاصله زیاد بین این نرخ‌ها به محدود شدن طرف عرضه ختم خواهد شد. به گفته مدیر معاملات کارگزاری بانک توسعه صادرات، در بورس کالا نیز گزارش‌های بهمن‌ماه شرکت‌ها که در حال انتشار هستند نشان از فروش مطلوب و استقبال مناسب از طرف خریداران دارد. چراکه ارزش‌گذاری محصولات با ارز نیمایی در حال اتفاق افتادن است که ارزش‌گذاری بر مبنای فاصله بین ارز آزاد و نیمایی در چنین شرایطی خود را به خوبی نمایان می‌کند و در نهایت نیز باعث استقبال خریداران از بورس کالا می‌شود.
این تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به شرکتهای صادرات محور نیز عنوان کرد: با نگاهی به اطلاعات گمرک مشاهده می‌شود که روند صادرات بهمن‌ماه نسبت به ماه‌های گذشته روند مطلوب‌تری را سپری کرده‌اند. وی معتقد است در بازارهای جهانی قیمت نفت، مشتقات و محصولات پتروشیمی طی یک ماه گذشته بیش از 15 درصد رشد را نشان می‌دهند و فلزات اساسی نیز افزایش بین 10 الی 15 درصدی را به ثبت رساندند که مجموع این عوامل باعث شد تا سرمایه‌گذاران به صنایعی اقبال نشان دهند که محصولات خود را صادر می‌کنند یا با قیمت‌گذاری نیمایی اقدام به عرضه محصولات در بورس کالای ایران می‌کنند. کامل ابراهیمیان در خصوص وضعیت رشد بازار سهام نیز گفت: برای سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه در گام نخست می‌بایست صبور بود. از طرفی، با توجه به پتانسیل‌هایی که شرکتهای بنیادی به ویژه گروه معدنی فلزی، پتروشیمی، پالایشی دارند و در نقطه مقابل با توجه به چشم‌اندازی که نسبت به بازار ارز و احتمال گشایش در روند صادراتی شرکت‌ها وجود دارد در کنار فصل مجامع پیش‌رو و تقسیم سود‌هایی که اتفاق خواهد افتاد پیش‌بینی می‌شود که بازار روند ملایم و مثبتی را برای 2 الی 3 ماه آینده در پیش بگیرد.
