گروه بورس |سمیرا ابراهیمی|
این روزها شاخص بورس، روندی افزایشی را آغاز کرده که البته موضوع غریب و دور از پیش بینی نبود. از هفته‌های پیش تحلیلگران پیش بینی کرده بودند که بازار به حالت اصلاح وارد شده و به زودی با جهشی ملایم مواجه می‌شود. جهشی که روز گذشته 5 هزار واحد را نیز تجربه کرد و صرف سهام بسیاری از شرکت‌های سهامی عام موجود در بازار سرمایه را افزایش داد. حال این سوال پیش می‌آید که فارغ از پیش بینی تکنیکالیست‌ها از جهش شاخص، چه عواملی باعث افزایش تقاضا در بازار و در نهایت ورود شاخص به مدار صعود بود؟
عده‌ای می‌گویند که افزایش مجدد نرخ دلار باعث شده که بازار سهام نیز از این موضوع تاثیر بگیرد. اما توجه به این موضوع ضروری است که نرخ دلار در سامانه نیما حدود 8700 تومان است که در این صورت شرکت‌های صادراتی در بازار سرمایه 45 درصد ارزان‌تر از قیمت بازار، ارز خود را وارد می‌کنند. بارها نیز گفته شده که جهش‌های شهریور و مهر بازار، بازار را تا حد ارز 10 هزار تومان بالا آورده است، بنابراین انعکاس تاثیرات افزایش قیمت دلار در بازار، انعکاس رفتار نادرست روانی در بازار است. اما از سوی دیگر مشاهده می‌شود که جنگ تجاری چین و امریکا از سکوت به مذاکره رسیده و تاثیرات مثبتی را نیز در شاخص بورس‌های این کشورها به همراه داشته است. آنچه مشخص است، تا قبل از فرا رسیدن ماه مارس که امریکا قصد دارد تعرفه ورود کالاهای چینی را از 10 درصد به 25 درصد افزایش دهد، این دو کشور باید به توافق‌هایی حتی حداقلی برسند. این نکته نیز حایز اهمیت است که چین می‌خواهد رشد تجاری عقب مانده خود را که از 10 درصد به 6 درصد رسیده، جبران کند و این موضوع نیز به توافق با امریکا نیاز دارد.
تاثیر توافق چین و امریکا بر بورس تهران
در وهله اول، مذکرات امیدوار‌کننده تجاری امریکا و چین در روز جمعه موجب افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی شد. به این ترتیب، بهای هر بشکه نفت خام برنت دریای شمال (نفت مرجع اروپا) به بشکه‌ای ۶۷.12 دلار در پایان معاملات روز جمعه رسید.
هر بشکه نفت خام «وست تگزاس اینترمدیت» امریکا هم با افزایش ۳۰ سنتی، ابتدا به بشکه‌ای ۵۷.۲۶ سنت رسید که در نهایت باعث شد نفت خام امریکا نسبت به هفته گذشته سه درصد رشد نشان دهد. افزایش قیمت نفت درحالی صورت می‌گیرد که تولید نفت خام امریکا یک رکورد بی‌سابقه را به جا گذاشت و تولید این کشور به ۱۲ میلیون بشکه در روز رسید.
این درحالی است که افزایش تولید نفت خام ایالات متحده همچنان ادامه دارد و رشد قیمت‌های طلای سیاه را محدود کرده است. اداره اطلاعات انرژی امریکا اعلام کرد، در هفته اخیر، میزان تولید روزانه نفت امریکا به رکورد ۱۲ میلیون بشکه رسید. افزایش قیمت طلای سیاه همزمان با برگزاری هفتمین دور مذاکرات تجاری چین و امریکا صورت می‌گیرد که از روز پنجشنبه در واشنگتن و با هدف پایان دادن به جنگ تجاری دو کشور آغاز شده است. افزایش نرخ طلای سیاه اولین شاخصه‌ای است که بر تمام بازارهای بورسی تاثیر می‌گذارد. تاثیرگذاری قیمت نفت، اول از همه بر سهام شرکت‌های پالایشگاهی مشخص می‌شود که با مثبت شدن 4.5 درصدی شاخص گروه فرآورده‌های نفتی و سبز بودن تمام شرکت‌های این شاخص، را می‌توانیم ببینیم که بازار تاثیر واقعی از این روند را گرفته است. از سوی دیگر امریکا از چین درخواست دارد که ارزش یوان در مقابل دلار پایدار باشد. چنانچه این اتفاق رخ بدهد. همچنین چین با افزایش تجارت با امریکا، کسری تجاری این کشور را حل کند. این موضوع در بلندمدت باعث می‌شود که نرخ بیکاری در امریکا کم شود و در نتیجه آن نرخ‌های فدرال رزرو افزایش پیدا نمی‌کند. بنابراین شاخص دلار تثبیت شده و قیمت طلا نیز با افزایش نرخ بهره در امریکا، با نوسان شدید مواجه نمی‌شود. لازم به ذکر است که اگر درآمد تجاری امریکا افزایش پیدا کند، طبق قاعده مرسوم این کشور، تولید نفت آن کم شده و در نتیجه قیمت جهانی نفت با افزایش بیشتری مواجه می‌شود. بنابراین شرکت‌های پالایشگاهی و سپس پتروشیمی‌های بورسی ایران با افزایش سودآوری مواجه می‌شوند و طبیعی است که قیمت سهام آنها افزایش پیدا کند. این موضوع در حالتی گسترده‌تر، درآمدهای نفتی کشور را افزایش می‌دهد و در نتیجه آن درآمد دولت زیاد می‌شود. در این صورت احتمال دارد که دولت بتواند بخش بیشتری از بودجه عمرانی پیش بینی شده در بودجه را محقق کند و در نتیجه شرکت‌های درگیر با پروژه‌های عمرانی همچون سیمانی‌ها، فولاد‌سازان، پیمانکاران بورسی و .... نیز منتفع خواهند شد.
عاقبت کالاهای اساسی
هم‌اکنون، موجودی مس در پایین‌ترین سطح ۱۰ سال اخیر قرار دارد و در سه ماهه دوم امسال کاهش بیشتری پیدا خواهد کرد.تحلیلگران می‌گویند قیمت مس سال گذشته به دلیل کندی رشد اقتصادی چین، ۱۵ درصد کاهش یافت و به ۶۱۱۶ دلار در هر تن رسید. طبق شاخص MSCI چین، بازار سهام چین سال میلادی گذشته به دلیل تنش‌های تجاری میان امریکا و چین و تلاش‌های پکن برای کاهش حجم عظیم بدهی این کشور، از نظر دلاری ۲۰.۴ درصد کاهش یافت.بنابراین با توجه به شروع مذاکرات برای توافق تجاری بین این دو کشور، بانک سیتی اعلام کرد که انتظار دارد قیمت مس در سال ۲۰۱۹ تحت تأثیر رشد دو درصدی تقاضای چین به دلیل رشد قوی ساخت و ساز و سرمایه‌گذاری در زیرساخت نیروی این کشور، به ۶۷۰۰ دلار در هر تن صعود کند.بر اساس گزارش فایننشیال تایمز، تحلیلگران سیتی اظهار کردند همچنین کندی فروش خودرو در چین با رشد خودروهای برقی که مس بیشتری مصرف می‌کنند، جبران خواهد شد. سایر کالاهای اساسی نیز چنانچه این توافق به نتیجه برسد، به دلیل تلاش چین برای دستیابی به رشد اقتصادی از دست رفته خود، با افزایش تقاضا مواجه می‌شوند و همین موضوع به بهبود وضعیت فروش معدن و تولید‌کنندگان کالاهای اساسی منجر خواهد شد. در روزهای اخیر به جز در مواردی محدود، شاخص اکثر گروه‌های کالایی در بورس لندن و نیویورک، روندی مثبت بوده است.
