گروه بورس |سمیرا ابراهیمی|
اگر پای صحبت کارشناسان و حرفه ای های بازار بنشینیم،می گویند که هیچ دلیلی برای ریزش این روزهای بازار وجود ندارد،اما در مقابل آن افق انگیزه ای هم برای سهامداران دیده نمی شود که با خرید و فروش های خود،پویایی و جنب و جوش در بازار داشته باشند. بسیاری از قول و قرارها به خصوص از شرکت های بزرگی همچون بانک عملیاتی نشده، افزایش سرمایه نداشتند و بدهی های آنها، همچنان بدهی است،تسویه نمی شود. همین موضوع به رخوت بازار دامن زده و سهامداران را در بهترین حالت به انزوا فرو برده و در بدترین حالت که البته عمومی ترین حالت است، به فروش های هیجانی ناشی از ترس منجر شده است.
دلیلی برای صعود بازار
قیمت سنگ آهن در بازار جهانی در حال افزایش است به طوری که نسبت به تمام قیمت هایی که در 23 ماه اخیر تجربه کرده، می توان گفت که اکنون در قله ایستاده است. هم اکنون شاخص قیمت کنسانتره عیار 66 درصد در بنادر چین رشد مثبت 9.4 درصدی داشته و به 103 دلار به ازای هر تن رسیده است. بخش زیادی از این افزایش نرخ به دلیل نگرانی بازار نسبت به کمبود احتمالی سنگ آهن به دلیل کاهش تولید 10 درصدی برزیل قلمداد می شود.
سایر کالاهای اساسی مانند روی و مس نیز در روزهای اخیر روند رو به رشدی را تجربه کردند. مشاهده جمعی شاخص‌های این کالاها حاکی از آن است که طی یک ماه اخیر روزهای مثبت شاخص این گروه های بیشتر منفی بوده و البته قدرت حرکت صعودی قیمت این کالاهای اساسی رو به رشد است. در خصوص قیمت جهانی آلومینیوم نیز در بورس لندن مشاهده می شود که خریداران انگیزه کمی برای دادن تخفیف دارند و قیمت ها رو به صعودی آهسته و پیوسته است. این صعود در روزهای اخیر روزانه 5 الی 10 سنت را در بر گرفته اما مستمر ادامه دارد. با این که همیشه اخباری شبیه به این موضوعات، بورس ایران را تحت تاثیر قرار می داد، اما این بار به دلایلی که گفته می شود تقدم اخبار سیاسی بر اخبار اقتصادی است، نه تنها نتوانسته بازار را مثبت کند بلکه در کاهش منفی شدن شاخص ها نیز نقش به سزایی نداشته است. مشاهده شاخص گروه های درگیر با کالاهای اساسی نشان از افت این شاخص ها دارد. به صورت جزئی تر اگر نگاه کنیم، متوجه می شویم که شاخص گروه کانه فلزی 0.9 درصد ریزش داشته، شاخص گروه فلزات اساسی با 1.2 درصد کاهش مواجه شده و سهم گروه محصولات فلزی نیز از روند نزولی بازار 1.7 درصد بوده است. هرچند در کل بازار تقریبا تمامی گروه ها روند ریزشی داشتند و خبری از رشد در بازار نبود.
ریسک سیستماتیک بازار زیاد است
مجتبی شهبازی، مدیرمعاملات کارگزاری بانک پاسارگاد در گفت و گو با «تعادل» به توصیف دلایل ریزش روزهای اخیر بازار پرداخت و گفت: با این که در روزهای اخیر، اخبار خوبی داشتیم، اما بازار برعکس عمل کرده است. بازار در این روزها، اولویت خود را فراتر از بحث های بنیادی برده است. حال ریسک سیستماتیک در بازار افزایش زیادی داشته که مسیر حرکت سرمایه گذاران را تغییر داده است. بخش زیادی از این ریسک سیستماتیک سیاسی و بین المللی است و بخش زیادی نیز داخلی است که مربوط به مشکلات داخلی و اختلافات است. وی افزود: از سوی دیگر کارایی نظام مالی اروپا مورد تشکیک است. همین دلایل در این مدت به عقب نشینی سرمایه‌گذاران منجر شده است. البته در این روزها، ضعف تقاضا و کمبود نقدینگی هم وضعیت منفی بازار را تشدید کرده است. مشاهده رفتار فعالان بازار حاکی ازا آن است که در این مدت، بسیاری از سهامداران به دلیل کمبود تقاضا، در حالت زیان خارج شدند.
احتمال بازگشت به مسیر رشد
به گفته این کارشناس بازار سرمایه، دقایق انتهایی بازار در روز یک‌شنبه به نحوی بود که صف ها جمع شد و سهام به حالت متعادل رسیدند. بنابراین به نظر می‌رسد که در روزهای آتی بازار دوباره به روند متعادل رشد بازگردد. شهبازی در ادامه به وضعیت صعودی قیمت کالاهای اساسی در بازارهای جهانی اشاره کرد و گفت: موضوعی که باید به آن توجه داشت، رشد خوب قیمت های جهانی است اما بحث این است که آیا شرکت ها می توانند در سال آینده تداوم فروش خود را حفظ کنند یا خیر. این موضوع در بحث کالاهای صادراتی شدید تر است اما در فروش داخلی هم نگرانی هایی را ایجاد کرده است.
مدیرمعاملات کارگزاری بانگ پاسارگاد خاطرنشان کرد: در گزارش های 9 ماهه مشاهده شد که بسیاری از پالایشگاه ها، پتروشیمی ها و شرکت های کالای اساسی محور افت فروش داشتند. با این حال باید ببینیم که آیا این روند می خواهد ادامه پیدا کند و یا تدبیری دارند که دوباره فروش محصولات خود را آغاز کنند. از طرف دیگر به دلیل درگیری سیاسی، فعالان بازار این 2 موضوع را به هم ربط می دهد که احتمالا افت فروش ادامه پیدا کند. از سوی دیگر ما تجربه سال های 90 و 91 را داشتیم که افت فروش ها مستمر شد. حال اگر بخواهیم که تعبیر دقیق تری از فضا داشته باشیم، آمار و اطلاعات آینده باید به نحوی باشد که نشان دهد شرکت ها می توانند بفروشند و این موضوع، بازار را عوض کند. اما تمام این موارد،به گزارش های 12 ماهه ربط دارد.
تاثیرات موج تورم
به گفته شهبازی، واکنش بازار سرمایه به تورم، تقریبا آخرین بازار است. برای این که دوباره در بازار آثار موج تورمی را با حرکتی صعودی داشته باشیم، باید بهانه ای داشته باشیم که این بهانه می تواند ورود نقدینگی جدید به بازار باشد. اما درسی که اکنون از بازار گرفتیم، این بود که تجربه های گذشته همیشه تکرار پذیر نیست. در سال‌های قبل وقتی نقدینگی جدید وارد بازار می شد، بیش از 1 سال در بازار می ماند. اما این بار مشاهده کردیم که نقدینگی به سرعت پس از فروکش کردن روند رشد، از بازار خارج شد. در واقع ممکن است که دوباره در بازارموج رشدی داشته باشیم، اما این که چه زمانی این اتفاق رخ دهد، مشخص نیست. با این حال محکم ترین دلیلی که می تواند به بازگشت نقدینگی به بازار کمک کند،گزارش های 12 ماهه شرکت هاست که اگر افزایش فروش را پیش بینی کند، به رشد این بازار منجر خواهد شد.
