گروه بورس|مسعود کریمی|
شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران طی معاملات 7 روز کاری اخیر بیش از 10 هزارو 800 واحد ریزش معادل (6.4 درصد افت) را تجربه کرد. در همین حال، با توجه به تداوم سایه سنگین ریسک‌های اقتصادی و سیاسی در بازار سرمایه برخی از تحلیلگران تکنیکال بر این باورند که احتمال افزایش فشار فروش با عبور از محدوده 159 هزار واحدی طی روز‌های آتی بیشتر خواهد شد. به هر روی صف نشینی سهامداران در طرف عرضه بدون توجه به قیمت و سایر پارامتر‌های اساسی در فروش سهام شرکت‌های بورسی این روز‌ها به یک معضل تمام عیار در تالار شیشه‌ای تبدیل شده است، به طوری که با توجه به آمار‌های منتشر شده راه‌اندازی ابزار‌های معاملاتی جدید در راستای پوشش ریسک هم نتوانست بازار را به تعادل برساند. از سویی دیگر، کاهش دلاری ارزش بازار سهام با توجه به نوسان این نرخ در محدوده 10 هزار تومان نیز می‌تواند در حوزه سودآوری صنایع بورسی تاثیر‌گذاری قابل توجهی داشته باشد. به هر حال، ارزش معاملات بورس تهران و فرابورس ایران که به ترتیب در ارقام 447 و 392 میلیارد تومان قرار دارند نشان از روند بی رمق بازار‌ها دارد. این در حالی است که با توجه به حضور 39 صنعت در بازار سرمایه و بررسی بازده هفتگی آنها، مشاهده می‌شود که 34 صنعت بازدهی منفی و تنها 2 صنعت موفق به کسب بازدهی موفق شده‌اند. بنابراین 3 صنعت باقی مانده نیز تغییر خاصی را در روند معاملاتی خود طی یک هفته اخیر تجربه نکرده‌اند. بر همین اساس به عقیده برخی از صاحب‌نظران اقتصادی، تغییر مسیر بخش قابل ملاحظه‌ای از نقدینگی که در بازار سرمایه وجود داشت ناشی از بلاتکلیفی و سردرگمی سهامداران در پی نبود چشم‌انداز مناسب در بخش‌های متفاوت است که پیش بینی می‌شود بخشی از آن به واسطه ارایه بودجه 98 به مجلس شورای اسلامی طی هفته آینده مرتفع شود.
خروج پول هوشمند
در همین رابطه، مهدی افضلیان مدیر آموزش و توسعه کارگزاری آگاه در خصوص چشم‌انداز بازار و چرایی ریزش بیش از 10 هزارو 800 واحدی شاخص بورس طی 7 روز معاملاتی اخیر در گفت‌و‌گو با «تعادل» عنوان کرد: در حال حاضر موضوع نقدینگی یکی از مشکلاتی است که در بازار سرمایه وجود دارد. بر این اساس، با قطعیت می‌توان بر این نکته تاکید کرد که نقدینگی‌ای که طی 3 ماه گذشته در بازار وجود داشت اکنون از بازار خارج شده است و به سمت اوراق بدهی همانند اخزا و یا صندوق‌های قابل معامله با درآمد ثابت حرکت کرده است. وی خاطرنشان کرد: بنابراین خروج پول هوشمندی که برای مدتی در بازار سرمایه وجود داشت و منجر به رشد شدید نماگر‌ها شد یکی از دلایل ریزش‌های اخیر محسوب می‌شود.
این کارشناس بازار سرمایه معتقد است در حال حاضر ارزش معاملات بازار حدود 250 تا 400 میلیارد تومان برآورد می‌شود و با توجه احتمال تداوم روند فعلی می‌توان ریزش بیش‌تری را در بازار نظاره‌گر بود. به عبارتی دیگر تا زمانی که ارزش معاملات بازار بین 300 تا 400 میلیارد تومان نوسان داشته باشد نمی‌توان انتظار رشدی را برای کلیت بازار سرمایه داشت. مدیر آموزش و توسعه کارگزاری آگاه بر این باور است که محدوده 159 هزارو واحد، محدوده‌ای حمایتی برای شاخص کل بود که یک بار در گذشته شاهد عقب‌گرد از این محدوده بودیم. این در حالی است که در معاملات آخرین روز کاری هفته جاری محدوده 159 هزار واحدی بار دیگر شکست خورد و با چنین اتفاقی معامله‌گران بیش‌تری به سمت فروش وارد شدند که در نهایت ریزش 3 هزار واحدی نیز برای شاخص کل به ثبت رسید. گفتنی است، زمانی که یک محدوده حمایتی شکست می‌خورد فروشندگان نسبت به گذشته بیشتر ترغیب به فروش می‌شوند چرا که در حوزه تکنیکال، تفکر جمعی سرمایه‌گذاران بازار مد نظر است. بنابراین، زمانی که همگی به یک محدوده اعتقاد داشته باشند، در چنین شرایطی احتمال عبور شاخص از محدوده مورد نظر می‌تواند منجر به تشدید ریزش‌ها در بازار شود.
نگاهی به صنایع
مهدی افضلیان کاهش قیمت نفت را عامل دیگری در راستای تشدید ریزش‌های بورس دانست و گفت: با توجه به تصمیمات اخیر اوپک در حوزه کشور‌های عضو مشاهده می‌شود که در حوزه نفت شاهد کاهش قیمت‌ها هستیم. بر این اساس، حوزه نفت را در 2 حالت کلی می‌توان مورد بررسی قرار داد. موضوع نخست که مربوط به بازار سرمایه می‌شود در باب صنایعی است که به طور مستقیم با قیمت نفت در ارتباط هستند، به عنوان مثال یکی از صنایعی که از ارزش بالایی هم در بورس کشور برخوردار است، صنعت پتروشیمی خواهد بود. بر این اساس، شرکت‌هایی که در صنعت پتروشیمی فعالیت می‌کنند عمدتا تولید کنندگان میعانات گازی و یا محصولاتی هستند که ارتباط مستقیمی با نفت دارند به این معنی که کاهش قیمت نفت یک همبستگی مثبتی را برای محصولات ایجاد خواهد کرد. وی افزود: زمانی که قیمت نفت کاهش پیدا کند، به تبع آن قیمت محصولات نیز ریزشی خواهد شد و شرکت‌هایی که وابسته به چنین محصولاتی هستند نیز با افت قیمت همراه می‌شوند.
به گفته این تحلیلگر بازار سرمایه صنعت فلزات اساسی از دیگر صنایع مهم و مورد توجه بازار در نظر گرفته می‌شود. چشم‌انداز این صنعت در گذشته با توجه به نرخ دلار و موضوعاتی پیرامون صادرات آنها مورد محاسبه و ارزیابی قرار می‌گرفت. اما اکنون کاهش قیمت صادراتی و معامله دلار در محدوده 9800 الی 9900 تومان در سامانه نیمایی، از نکات حائز اهمیت در روند آتی معاملات این صنعت خواهد بود.
مدیر آموزش و توسعه کارگزاری آگاه با اشاره به فروش محصولات فلزات اساسی در بورس کالای ایران نیز تصریح کرد: به دلیل ایجاد رکود، عملا تقاضا برای این محصولات در بورس کالا نیز با کاهش همراه شده است. این در حالی است که در گذشته رقابتی در بورس کالا صورت می‌گرفت و قیمت‌ها در سقف قیمتی در این بازار تعیین می‌شدند اما اکنون این مهم با کاهش مواجه شده است و قیمت‌ها در محصولاتی از شرکت‌هایی همانند فولاد مبارکه، ذوب‌آهن و... در بورس کالا با افت همراه شده‌اند. مهدی افضلیان تاکید کرد: مجموع عوامل فوق فشاری را به بازار سرمایه کشور تحمیل کرده است که در واقع ایجاد چنین فشاری در بازار موجب شده است که شاهد واکنش هیجانی همگام با کاهش ارزش دارایی برخی از شرکت‌ها باشیم.
