گروه بورس|
شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران بر خلاف انتظارات افراد تازه وارد که فقط با ذهنیت دریافت بازدهی کوتاه‌مدت وارد تالار شیشه‌ای شدند و پس از کسب سود سریعا اقدام به شناسایی آن و خروج از روند معاملاتی کردند توانست طی داد و ستد‌های هفته گذشته با رشد 2 هزارو 307 واحدی (معادل 1.2 درصد افزایش) همراه شود و در نهایت رقم 183 هزارو 367 واحدی را به خود اختصاص دهد. از همین رو شاخصهای سهامی کشور با توجه به این که، موضوع اصلی تحریم‌های چهارم نوامبر بر حوزه اقتصادی و در بخش نفتی کشور متمرکز شده است، اما عملکرد مثبت کارنامه کاری اغلب شرکت‌ها طی چند وقت اخیر می‌تواند استراتژی‌‌‌های ضد تحریمی این صنعت را به خوبی نمایان کند.
به هر روی، ایالات متحده در تازه‌ترین اقدامات خود 8 کشور را از تحریم نفتی ایران معاف کرد که گفته می‌شود تغییر رویکرد امریکا به دلیل جلوگیری از افزایش قیمت نفت صورت گرفته است و بطور قطع سهام شرکتهای وابسته به این صنعت در معاملات بورس تهران دستخوش تغییرات قابل ملاحظه‌ای خواهند شد. از همین رو، برخی از فعالان بازار سرمایه بر این باورند که صنعت نفت و شرکتهای وابسته در معاملات امروز در صورتی که ریسک خاصی بازار سهام را تحت تاثیر قرار ندهد، به روند رو به رشد خود در حالتی کج‌دار و مریز ادامه می‌دهند. این در حالی است که برخی دیگر معتقدند، واکنش احتمالی منفی شاخصهای سهامی بازار پیش از کلید خوردن تحریم‌ها یا مدتی پس از آن کاملا طبیعی محسوب می‌شود چرا که پس از هر موضوع تازه‌ای در بخش‌های اقتصادی یا سیاسی، روند معاملاتی سهامداران بازار سرمایه سریعا به واکنش‌های هیجانی ختم خواهند شد. بنابراین پس از گذشت چند کاری روز از اعمال رویداد جدید، بطور کلی بازار و سرمایه‌گذاران به تحلیل خواهند رسید و کم کم رفتاری متناسب با شرایط روز و عقلایی در صنایع مختلف از خود نشان می‌دهند. به هر حال با توجه به اینکه برخی از سیاستمداران برجام را پیروزی بزرگ دیپلماسی در دوران معاصر جهان معرفی می‌کنند، گمانه‌زنی‌هایی در خصوص ارایه بسته نهایی مطابق با وعده‌های مثبت داده شده از سوی کشورهای عضو از جمله اروپا، چین و روسیه در راستای جبران تحریم‌های امریکا طی امروز و فردا نیز وجود دارد که بطور قطع این مهم در کنار برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته ضد تحریمی توسط جمهوری اسلامی ایران فاز دوم تحریم‌ها را در ابتدا با شکست مواجه خواهد کرد. بر این اساس، اغلب صاحب‌نظران اقتصادی نظر مثبت و متفاوتی را درباره روز سیزدهم آبان ارایه می‌کنند که آن را در ادامه می‌خوانید.
نشانه‌های سودآوری
در همین رابطه، علی سعیدی مشاور رییس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: اکنون موضوع بازگشت تحریم‌ها در آبان ماه به عنوان عامل بین‌المللی ریسک سیستماتیک پیش روی بازار سرمایه مطرح است و باید به این سوال پاسخ داد که تحریم تا چه اندازه بازار سرمایه را متاثر می‌کند؟ به نظر می‌رسد تحریم‌ها نه تنها آثار منفی خیلی زیادی روی بورس ندارد بلکه می‌تواند با آثار مثبت همراه باشد.
سعیدی با بیان اینکه لزوماً تحریم‌ها مهم‌ترین و اصلی‌ترین عامل موثر در بازار سرمایه نیست، افزود: سالهای 91 و 92 با وجود اینکه تحریم‌های زیادی هم وجود داشت فضای بازار سرمایه مثبت بود. بسیاری از کالاها در داخل تولید و مصرف می‌شوند و چرا باید از مسائل بین‌المللی تاثیر بپذیرد؟ درست است که تحریم تا حدودی تاثیرگذار است ولی این تاثیر 100درصد نیست.
به گفته عضو سابق هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار آبان ماه با اعمال تحریم تقاضا به قوت خود باقی خواهد بود اما عرضه کاهش پیدا می‌کند. در این شرایط تقاضای داخلی وجود دارد و اگر ما بتوانیم تولید و عرضه کارخانه‌ها را به نقطه خوبی برسانیم، سود آوری شرکت‌ها تداوم
خواهد داشت.
از سویی دیگر، بهروز خدارحمی کارشناس بازار سرمایه، در خصوص تاثیر 13 آبان بر بورس کشور گفت: ریسک‌هایی که تحریم‌های هسته‌ای به اقتصاد کشور وارد می‌کند تا حد زیادی به واسطه تعامل با کشورهای اروپایی کمرنگ شده است.
به گزارش سنا، این کارشناس بازار سرمایه به نقاط مثبت بازار اشاره کرد و گفت: در این زمینه رسانه‌ها باید نکات مثبت بازار سرمایه را به مردم یاداوری کنند، زیرا تجمیع تمام مولفه‌های بورسی حاکی از وجود نشانه‌های سودآوری این بازار است.
ظرفیت رشد بازار
همچنین، فردین آقابزرگی مدیرعامل کارگزاری بانک دی در پاسخ به این سوال که بازار سرمایه پس از 13 آبان به کدام سمت می‌رود، گفت: 13 آبان ماه، رویدادی سیاسی در انتظار کشور است اما باید قبول کرد که تحریم‌ها مقوله جدیدی برای کشور ما نیست و طی حداقل 20 سال گذشته تحریم‌هایی با شدت‌های متفاوت را داشته‌ایم. وی تصریح کرد: بازار سهام از ابتدای سال تاکنون بازدهی حدود 100 درصدی داشته اما هنوز هم نسبت به سایر بازارهای موازی ظرفیت رشد دارد.
مدیریت مناسب شرایط
علاوه بر این، مصطفی صفاری مدیرعامل شرکت سبدگردان سرمایه ایرانیان یکی از مهم‌ترین بحث‌های فعلی بازار سرمایه را موضوع بازگشت تحریم‌های ایالات متحده دانست گفت: از آنجا که بازار سرمایه، بخش آینده نگر اقتصاد محسوب می‌شود، به نظر می‌رسد طی سه ماه گذشته تاثیر تحریم خود را نشان داده و اعمال آن در آینده شوک قابل توجهی به این بازار وارد نمی‌کند. وی با تاکید بر اینکه این تحریم در سریع‌ترین حالت یک سال دیگر روی اقتصاد ما اثر می‌گذارد، افزود: زمانی شوک سیاسی تبدیل به شوک اقتصادی می‌شود که واقعاً درآمدهای اقتصادی تحت تاثیر قرار بگیرد. با توجه به اینکه ایران رابطه خوبی با همسایه‌های خود دارد و همچنین عدم همراهی کشورهای اروپایی با برنامه‌های امریکا، به نظر می‌رسد این تحریم‌ها اثر کمتری از آنچه اکنون همه تصور می‌کنند داشته باشد. مدیرعامل شرکت سبدگردان سرمایه ایرانیان با اشاره به اینکه کشور ما سال‌ها است در فضای تحریم به سر می‌برد، گفت: ایران مقاوم‌ترین کشور در مقابل تحریم‌ها است و هیچ کشوری در دنیا به اندازه ما تحریم نبوده است. به همین علت راه مقابله با تحریم و شرایط مدیریت آن را می‌دانیم. گرچه تحریم‌ها اثر کوتاه‌مدت خود را می‌گذارد اما اینکه بگوییم در بلندمدت باعث می‌شود بازار سرمایه مشکل پیدا کند جواب صحیحی نیست.
دید بلندمدت سرمایه‌گذاری
همچنین، عسگری مارانی معتقد است که، در شرایط فعلی بهتر است سرمایه‌گذاران با دید بلندمدت وارد بازار سهام شوند و تمام ریسک‌های سیستماتیک را مد نظر داشته باشند. به گفته این کارشناس بازار سرمایه در نیمه اول سال اثر ریسک نوسان قیمتی در بازار ارز و تحریم‌ها به خوبی مشاهده شد. با این حال به ثبات رسیدن بخش زیادی از سیاست‌های ارزی دولت طی چند هفته اخیر و تعاملات کشورهای اروپایی برای همکاری تجاری با ایران، ریسک‌های سیستماتیک وارد شده از این سمت را تا حد قابل توجهی کاهش داده است. مارانی خاطر‌نشان کرد: در گذشته نیز تحریم‌ها علیه ایران اعمال شده است و مدیران شرکت‌ها راه‌های گذر از آن هارا تا به حدی آموزش دیده‌اند و البته آثار این تحریم‌ها از صنعت تا صنعت دیگر متفاوت است.
بازار، واکسینه نسبت به تحریم
از سویی دیگر، ابوالفضل شهرآبادی معاون تأمین مالی شرکت تامین سرمایه لوتوس پارسیان، در خصوص ریسک‌های پیش روی بورس پس از 13 آبان گفت: تحریم‌ها و تاثیر آن روی بازار سرمایه موضوعی است که از چندین سال پیش در کشور ما مورد توجه است. بازار سرمایه ما نسبت به تحریم‌ها واکسینه شده اما در مقاطعی همچون زمان فعلی که ریسک قوی‌تر است بازار تحت تاثیر آن قرار می‌گیرد. معاون تأمین مالی شرکت تامین سرمایه لوتوس پارسیان، با تاکید بر اینکه اکنون مجموعه بازار به هوشمندی خاصی رسیده و خود را با ریسک‌ها سازگار می‌کند، گفت: در عین حال که گفته می‌شود سرمایه‌گذاران ایرانی با توجه به فرهنگ خود افراد ریسک گریزی هستند ولی در بازار سرمایه، ریسک‌های بزرگی را تحمل کرده‌اند که مهم‌ترین آنها نیز تحریم است. وی در پاسخ به این پرسش که 13 آبان و شروع دور جدید تحریم‌ها چه تاثیری بر عملکرد بازار سرمایه دارد، گفت: روند آتی بازار سرمایه تا حدی وابسته به ریسک‌های بین‌المللی و به شکل خلاصه تحریم‌ها است. ممکن است شدت این ریسک بین‌المللی در مقطعی فعالیت بازار سرمایه را سخت کند اما با توجه به تجربه چند سالهای که از تحریم‌ها داریم تاثیر آن کوتاه‌مدت است.
ثبات بیشتر
افزون بر این، مهدی طحانی، درباره تاثیر تحریم‌ها بر بازار سرمایه گفت: در میان مدت و بلندمدت، بورس به رشد خود ادامه خواهد داد اما شاید شاهد رشد شتابان نباشیم. به گفته این کارشناس بازار سرمایه 13 آبان که بحث تحریم‌های جدید امریکا مطرح است، شاهد بازار نوسانی در بورس هستیم اما هر چقدر از این روز فاصله بگیریم و نحوه تعامل اقتصادی ایران با سایر کشورها شفاف‌تر شود، بورس به ثبات بیشتری دست خواهد یافت.
