گروه بورس| مسعود کریمی|
این‌روز‌ها با توجه به کاهش ارزش پول ملی کشور مشاهده می‌شود که سرمایه‌گذاران نسبت به گذشته بیشتر در بازارهای مالی فعالیت می‌کنند و این دست از افراد غالبا بر این‌باورند که در راستای حفظ ارزش پول ملی چنین فرآیندی صورت می‌پذیرد. به هر حال، پس از رشد نرخ دلار، سکه، طلا، مسکن، خودرو این‌بار نوبت به بازار سرمایه رسیده است و طبق آخرین آمار‌های منتشر شده از بازار سهام کشور مشاهده می‌شود که قیمتهای فعلی فاصله زیادی را با سقف انتظارات و جایگاه واقعی خود در این بازار دارند از همین رو، در معاملات روزانه صعود‌‌های چند درصدی قیمت سهام صنایع و شرکت‌ها به چشم می‌خورد. به هر روی، افزایش بازدهی بورس اوراق بهادار تهران در کنار بلاتکلیفی بازار ارز و سردرگمی تمام عیار سیستم بانکی در خصوص تعیین نرخ سود سپرده، بازار سهام را به گزینه نخست سرمایه‌گذاری تبدیل کرده است. به عقیده کارشناسان بازار سرمایه، بورس تهران در کسب بازدهی از سایر بازارهای موازی سهام نسبتا عقب مانده است و شرایط فعلی از لحاظ اقتصادی و سیاسی بهترین فرصت برای جبران و رشد بازدهی این بازار محسوب می‌شود. از سویی دیگر، در کنار رشد نرخ ارز که عامل مهمی در افزایش پارامترهای تاثیر‌گذار شرکت‌ها لحاظ می‌شود، وجود اراده سیاسی دولت دوازدهم هم در جهت تحقق اهداف برجامی با کشورهای 1+4، مذاکرات محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه با فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و سایر کشورهای متعهد به معاهده بین‌المللی برنامه جامع اقدام مشترک، گمانه‌زنی‌‌ها را در خصوص رسیدن به یک توافق همه‌جانبه با اتحادیه اروپا پررنگ‌تر از گذشته کرده است. با این حال، در صورتی که چنین توافقی حاصل شود بطور قطع فرآیند معاملاتی شرکتهای حاضر در بورس کشور نیز دستخوش تغییر خواهند شد. به هر روی، در دادوستد‌‌های روز شنبه هفتم مهر ماه شاخص کل بورس توانست برای نخستین‌بار رکورد افزایش روزانه نماگر را بشکند و با رشد 6 هزار و 770 واحدی در میانه کانال 178 هزار واحد قرار بگیرد. از همین رو به عقیده کارشناسان بورسی جدای از افزایش نرخ دلار که بطور مستقیم رشد فروش صنایع صادراتی را تحت تاثیر قرار داده و به نوعی ارزش جایگزینی کلیت شرکت‌ها را با افزایش همراه کرده است، تقویت قیمتهای جهانی همانند افزایش قیمت نفت، سرب، روی، مس، سنگ آهن، فولاد و... نیز تاثیر بسزایی در صعود پارامترهای بورس کشور دارند. بر این اساس، در صورت کانالیزه‌کردن نقدینگی به سمت بورس با استراتژی تقویت بخش مولد اقتصادی می‌توان به نوعی از کاهش ارزش پول ملی جلوگیری کرد. افزون بر این، خرید سهام شرکتهایی که اثر کمتری از تحریم می‌پذیرند از جمله نکات با اهمیت در امر سرمایه‌گذاری این روز‌های تالار شیشه‌ای حافظ محسوب خواهد شد.
افزایش دلاری و بنیادی
در همین رابطه، حمید فاروقی مدیر سرمایه‌گذاری کارگزاری پارسیان در خصوص اینکه رشد بورس تهران دلاری یا بنیادی است، در گفت‌وگو با «تعادل» عنوان کرد: افزایش نرخ دلار علاوه بر اینکه کاهش ارزش ریال را در پی دارد، منجر به افزایش قیمت سهام شرکت‌ها نیز شده است و در واقع از لحاظ بنیادی هم مشاهده می‌شود که بازار سهام کشور طی چند وقت اخیر دستخوش تغییر شده است. وی خاطرنشان کرد: افزایش نرخ دلار در گام نخست رشد سودآوری شرکتهای صادرات محور را به همراه دارد. از طرفی، شرکتهایی همانند فولادی‌‌ها، فلزی‌ها و معدنی‌ها با توجه به اینکه قیمت فروش محصولاتشان در بورس کالا و خارج از این بازار از قیمتهای جهانی و تغییرات دلار نشات می‌گیرد مشاهده می‌شود که این دست از شرکت‌ها هم از افزایش نرخ دلار به نوعی منتفع شده‌اند. این کارشناس بازار سرمایه معتقد است که، افزایش نرخ دلار به عنوان یکی از عوامل مهم در صورت‌های مالی و سود و زیان شرکت‌ها اثر‌گذاری مثبتی داشته است و از همین رو، با توجه به اینکه نرخ دلار در سامانه نیما به رقم 12 هزار تومان در معاملات دیروز نیز رسیده است، در نتیجه برآورد می‌شود که همچنان روند سودآوری شرکت‌ها تداوم داشته باشند. حمید فاروقی با اشاره به رشد سهام شرکت‌ها در بازار سهام نیز گفت: موضوعاتی پیرامون سود سال‌های آینده شرکت‌ها در صورتی که در معاملات بازار لحاظ شود می‌تواند نشان از تداوم رشد قیمت سهام شرکت‌ها داشته باشد. به گفته مدیر سرمایه‌گذاری کارگزاری پارسیان، با توجه به 6 ماهی که از سال 97 گذشت و نرخ دستوری 4200 تومان که منجر به بروز مشکلاتی اعم از عدم فروش یا فروش با دلاری کمتر شد اکنون مشاهده می‌شود که این مشکلات مرتفع شده است. بر این اساس، طی یک سال آینده در صورتی که اثر افزایش نرخ دلار بطور کامل لحاظ شود سودآوری شرکت‌ها در سال 98 نسبت به امسال خیلی بیشتر خواهد بود. با چنین نگاهی به سال آینده با توجه به اینکه علت اصلی رشد بورس افزایش نرخ دلار است اما افزایش سودآوری شرکت‌ها از این محل همچنان می‌تواند بازار را برای رشد بیشتر تحریک کند.
منفعت بورسی از توافق بین‌المللی
این تحلیلگر بازار سرمایه درباره احتمال توافق با اتحادیه اورپا نیز بیان کرد: در صورتی که بتوان با اتحادیه اروپا سازوکاری را پیاده‌سازی کرد که اثر تحریم را کاهش دهد و منجر به بهبود تبادلات مالی شود بطور قطع چنین موضوعی مثبت ارزیابی خواهد شد. بنابراین اگر شاهد چنین رویدادی باشیم، ریسک سیستماتیکی که ممکن بود بازار را تحت تاثیر خود قرار دهد یا اثر منفی در پی داشته باشد با کاهش چشم‌گیری همراه خواهد شد.
حمید فاروقی تاکید کرد: با توجه به اینکه گفته می‌شود افزایش نرخ دلار بطور کلی به نفع شرکتهای بورسی شده است و شرکتهای صادرات محور می‌توانند فروش خود را در صورت تبدیل کردن به ریال با افزایش همراه کنند اما نگرانی‌هایی هم در خصوص اینکه ممکن است تحریم‌ها منجر به افت تولید و فروش شود، مشتریان خارجی به دلیل تحریم اقدام به خرید نکنند، شرکت‌ها در نقل و انتقالات پول با مشکل رو به رو شوند و مجبور به پرداخت کارمزد‌‌های سنگین در راستای دریافت پول حاصل از فروش محصولات به خارج از کشور شوند، وجود دارند. بر همین اساس، در صورتی که سازوکار‌ها با اتحادیه اروپا به نتیجه برسد بطور قطع اتفاق خوبی برای بازار سرمایه خواهد بود. از همین رو، ریسک نقل و انتقال پول برای شرکتهای صادراتی کاهش می‌یابد و به تبع آن اطمینان خاطر سهامدار با افزایش همراه می‌شود و دیگر نگرانی
در خصوص سود شرکت و قرار گرفتن تحت تاثیر عوامل فوق از بین خواهد رفت.
خلق نقدینگی وکاهش ارزش ریالی
وی افزود: کاهش ارزش ریال مرتبط با رشد خرید دلار در بازار آزاد است و ریشه این موضوع در افزایش خلق نقدینگی نمایان خواهد بود. در همین حال، به دلیل اینکه حجم نقدینگی در داخل کشور بیش‌از اندازه رشد کرده، این پول ممکن است به سمت طلا، سکه، مسکن یا دلار سوق پیدا کند. زمانی که چنین حجمی از نقدینگی به سمت دلار حرکت پیدا می‌کند منجر به افزایش قیمت دلار می‌شود، در چنین شرایطی افزایش نرخ دلار در گام ابتدایی باعث کاهش ارزش ریال می‌شود. بنابراین، اگر بورس جذابیت لازم را پیدا کند و نقدینگی که با حرکت به سمت دلار منجر به بی‌ارزش شدن ریال شود، وارد بورس کشور شود بطور قطع می‌توان از کاهش ارزش پول جلوگیری کرد. مدیر سرمایه‌گذاری کارگزاری پارسیان بیان کرد: با توجه به اینکه در شرایط فعلی بازار سهام مزیت بیشتری نسبت به سایر بازار‌ها دارد بنابراین خرید سهام و سرمایه‌گذاری در این بازار همچنان به جامعه سهامداری توصیه می‌شود. وی گفت: سپرده بانکی 20 درصدی مطلوب سرمایه‌گذاران نیست. از طرفی، خرید سکه طلا و دلار به دلیل نگهداری فیزیکی و خرید و فروش آن با دشواری همراه است. اما بورس جدای از این موضوع که از افزایش قیمت دلار در قیمت سهام شرکت‌ها منتفع می‌شود به راحتی فرآیند فروش در این بازار صورت خواهد پذیرفت.
