تامین مالی بازار اولیه و ثانویه در سال 96 نسبت به سال 95، رشد 57درصدی و انتشار ابزارهای تامین مالی رشد 122درصدی داشت. میثم حامدی مدیر گروه بازارها و ابزارهای مالی مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار در این مورد عنوان کرد: آمارهای موجود در مجموع عملکرد موفق بازار سرمایه در عرصه تامین مالی را نشان می‌دهد. به گزارش سنا، وی اظهار داشت: غالبا بازار سرمایه با دو هدف اصلی «تامین مالی» و «پوشش ریسک» شناخته می‌شود. در عرصه تامین مالی، تامین مالی دولت و بنگاه‌های اقتصادی از اهداف اصلی بازار سرمایه محسوب می‌شود. حامدی توضیح داد: تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی یا به صورت مستقیم از طریق انتشار اوراق بدهی یا افزایش سرمایه امکان‌پذیر است یا تامین مالی غیرمستقیم از طریق تامین مالی دولت و سرمایه‌گذاری نهاد‌های مالی به خصوص از طریق انتشار اسناد خزانه اسلامی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری صورت می‌گیرد.
وی اظهار داشت: بر اساس آمار منتشر شده از سوی مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار تا پایان اسفند سال 1396، عرضه اولیه سهام شرکت‌ها در بورس و فرابورس به بیش از 5 هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به زمان مشابه در سال 1395، افزایش 45درصدی داشته است. مدیر گروه بازارها و ابزارهای مالی مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار ادامه داد: همچنین انتشار انواع ابزارهای تامین مالی در بازار سرمایه به حدود 649هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به زمان مشابه در سال 1395، رشد 122درصدی داشته است. به گفته حامدی همچنین افزایش سرمایه شرکت‌های سهامی عام بالغ بر 173هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به عملکرد سال 95، رشد 243درصدی داشته است. وی تصریح کرد: در مجموع تامین مالی بازار اولیه و ثانویه در بازار سرمایه به مبلغی حدود 829هزار میلیارد رسید که نسبت به زمان مشابه در سال 1395، رشد 57درصدی را از خود نشان داده است و آمارهای موجود در مجموع عملکرد موفق بازار سرمایه در عرصه تامین مالی را نشان می‌دهد.
حامدی ادامه داد: اما سوالی که مطرح می‌شود، این است که آیا بازار سرمایه در تامین مالی بنگاه‌های خصوصی موفق عمل کرده است یا خیر؟ که در این مورد هم با یک بررسی آماری ساده در زمینه عرضه اولیه، افزایش 45درصدی مقدار سهام عرضه شده در بورس و فرابورس، بدون شک حکایت از موفقیت بازار دارد. وی با بیان اینکه موفقیت بازار در تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی همچنین در انتشار انواع اوراق بدهی نهفته است، گفت: ابتدا قبل از اینکه برشی از آمار انتشار انواع اوراق بدهی ارائه دهیم، باید خاطرنشان کرد که تامین مالی بر اساس نیاز بنگاه اقتصادی و همچنین امکانات موجود آن صورت می‌گیرد. لذا صرفا گره زدن موفقیت یا عدم موفقیت بازار در عرصه تامین مالی بنگاه اقتصادی به اوراق مشارکت اشتباه است. حامدی بیان کرد: در حال حاضر امکان استفاده از انواع صکوک (مانند صکوک اجاره، مرابحه، منفعت و...) در بازار وجود دارد و شرکت‌ها بر اساس نوع فعالیتی که دارند، می‌توانند از این اوراق بهره ببرند. به عنوان مثال شرکتی که قصد تامین مالی خرید کالا دارد، از اوراق مرابحه استفاده می‌کند یا شرکتی که دارایی ثابت در اختیار دارد، می‌تواند از اوراق اجاره استفاده کند. برای ساخت و ساز از اوراق استصناع و در صورت وجود منفعت و قابلیت واگذاری آن از اوراق منفعت می‌توان استفاده کرد. لذا برای سنجش میزان تامین مالی از طریق بازار سرمایه باید آمار انتشار انواع صکوک یا ابزارهای تامین مالی را مد نظر قرار داد.
موفقیت بازار سرمایه در تامین مالی دولت
وی افزود: نکته دیگری که باید بدان توجه کرد، این است که آیا بازار سرمایه در سال 96 بیشتر در تامین مالی دولت موفق عمل کرده است یا شرکت‌های خصوصی؟ در این موضوع شکی نیست و آمارها هم بر این موضوع صحه می‌گذارند که بازار سرمایه در تامین مالی دولت موفق‌تر عمل کرده اما نباید از یک نکته غافل ماند و آن اینکه تامین مالی دولت به خصوص در عرصه انتشار اسناد خزانه اسلامی از مصادیق تامین مالی غیرمستقیم بنگاه‌های اقتصادی است. به‌طوری که دولت برای تسویه بدهی‌های خود از طریق اسناد خزانه اسلامی اقدام کرده و بدین‌ترتیب بنگاه‌های اقتصادی طلبکار از دولت منابع مالی خود را احیا کردند. حامدی خاطرنشان کرد: بر اساس آمار منتشر شده از سوی مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار، انتشار انواع اوراق بدهی با مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار (اوراق بدهی شرکت‌های خصوصی) به بیش از 47هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به زمان مشابه در سال 95 افزایش 187درصدی داشته است. مدیر گروه بازارها و ابزارهای مالی مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار همچنین افزود: اوراق مشارکت دولت، شهرداری‌ها و بانک‌ها به 112هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به عملکرد سال 95 رشد 365درصدی داشته است. همچنین بالغ بر 348هزار میلیارد ریال اوراق اسناد خزانه اسلامی منتشر شده که نسبت به عملکرد سال 95 افزایش 168درصدی داشته است. وی اظهار داشت: در مجموع انتشار انواع ابزارهای تامین مالی در بازار سرمایه با رشد 122 درصدی از 292هزار میلیارد ریال در سال 95 به 649میلیارد ریال در سال 96 رسید. لذا تشکیک در عملکرد مناسب بازار سرمایه جای سوال دارد.
